Dự án Bảo tàng không gian bảo tồn di sản Văn hóa dân tộc Mường gắn với du lịch tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hoà Bình đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Hòa Bình quyết định chủ trương đầu tư dự án. Địa điểm tại xóm Lũy Ải, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình.
Mục tiêu đầu tư nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường gắn với ngăn chặn, xóa bỏ hủ tục lạc hậu; đồng thời phát triển văn hóa, xây dựng con người mới, nếp sống mới, góp phần tạo nên những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mường ở Hòa Bình, tạo nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội, nhất là phát triển du lịch. Lấy bảo tồn, phát huy bản sắc truyền thống tốt đẹp của dân tộc Mường và các di tích, di chỉ khảo cổ, hiện vật làm điều kiện cốt lõi để xây dựng môi trường du lịch bền vững, tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn nhằm nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh cho du lịch Hòa Bình.
Theo đó, dự kiến sẽ thực hiện dự án trên cơ sở bảo tồn nguyên vẹn toàn bộ cảnh quan, kiến trúc, phong tục tập quán, lối sống, di sản văn hóa phi vật thể khu vực các hộ dân đã và đang sinh sống ở khu xóm Ải cũ; bảo tồn phát triển (khôi phục, phục dựng, xây mới) một số hạng mục mới nhằm mở rộng không gian dịch vụ. Đề xuất phương án đầu tư phân thành 02 khu vực, bao gồm: Khu các hoạt động tâm linh, lễ hội truyền thống và quy hoạch tổng mặt bằng kiến trúc cảnh quan khu vực Làng Mường Cổ Lũy Ải. Trong đó, khu vực hoạt động tâm linh, lễ hội truyền thông (Xóm Lũy cũ) hiện tại đang có khu đền lâu đời, sân tổ chức lễ hội, khuôn viên sân vận động. Quy hoạch tổng mặt bằng có các hạng mục: Khu nhà văn hóa thôn; khu vực nhà trưng bày; khu bảo tồn các nguồn ngôi nàh kiến trúc truyền thống của các hộ gia đình tại xóm Ải;….Tổng mức đầu tư dự kiến là 300 tỷ đồng.
Tại buổi khảo sát, lãnh đạo các sở, ngành, huyện Tân Lạc đã cho ý kiến, thảo luận, thống nhất các phương án triển khai và đề xuất lãnh đạo tỉnh một số nội dung liên quan để sớm triển khai dự án trong thời gian tới.
Đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, nghiên cứu đề xuất phương án triển khai dự án
Phát biểu kết luận buổi khảo sát, đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh giao Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc hoàn thiện quy hoạch phân khu, chi tiết của Đề án làm cơ sở để triển khai trong năm 2025. Trên cơ sở rà soát hiện trạng, xây dựng cơ cấu quy hoạch các hạng mục công trình phụ trợ như: Nhà tiếp đón khách – đồ lưu niệm; nhà bảo vệ, kios bán vé, bãi đỗ xe…; cải tạo, nâng cấp cảnh quan kiến trúc, công tình tiểu cảnh, nhà văn hóa, sân vườn…cho làng cổ phù hợp với mục đích du lịch, phục vụ khách thăm quan. Đặc biệt cần xem xét, cân đối nguồn kinh phí hợp lý, đầu tư theo từng giai đoạn; có trọng tâm, trọng điểm và bám sát Dự án đã được phê duyệt. Thực hiện tuyên truyền đến các hộ dân về chủ trương của Dự án; rà soát các hương ước của khu dân cư đảm bảo các nội dung về giữ gìn nét văn hóa của làng Mường cổ theo quy định…/.
