Năm 2013, UBND huyện Yên Thủy tổ chức thực hiện đồn điền đổi thửa thí điểm tại ba xóm: Trường Long, xóm Hổ xã Ngọc Lương (xã điểm nông thôn mới của tỉnh) và xóm Ao Hay, xã Yên Trị là những xóm có diện tích đất trồng hàng năm khá bằng phẳng. Sau gần một năm tích cực thực hiện đã dồn đổi được trên diện tích 90,54 ha. Trước khi dồn đổi, tổng số thửa tại 3 xóm trên là 1.648 thửa. Bình quân mỗi hộ có từ 10 – 15 thửa, cá biệt có những hộ có đến 30 thửa. Sau khi dồn đổi, hiện còn 504 thửa, bình quân mỗi hộ còn 2,8 thửa. Hiệu quả thấy rõ ngay từ vụ xuân 2013 – 2014, việc gieo trồng các loại cây được thực hiện nhanh chóng, thuận lợi hơn trước. Ước tính đã giảm 40% số ngày công lao động so với trước khi dồn điền, đổi thửa, giảm chi phí sản xuất khoảng 7 triệu đồng/ha. Chi phí thực hiện dồn điền đổi thửa được ngân sách huyện hỗ trợ để xóm thuê máy múc hình thành các tuyến đường, tuyến mương chính. Bình quân mỗi ha dồn đổi được hỗ trợ 1 triệu đồng. Ngân sách huyện cấp kinh phí đo đạc, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ sau dồn đổi bình quân 5 triệu đồng/ha. Sau khi thực hiện thí điểm thành công, UBND huyện đã chỉ đạo tổng kết, rút kinh nghiệm, xây dựng quy trình dồn điền đổi thửa gồm 8 bước để nhân rộng trên địa bàn các xóm có địa hình đất nông nghiệp tương đối bằng phẳng trên tinh thần các xóm bàn bạc với dân và tự nguyện thực hiện.
Từ thành công bước đầu, huyện Yên Thủy tiếp tục nhân rộng thực hiện dồn điền đổi thửa trong các năm tiếp theo. Năm 2014, huyện đã chỉ đạo thực hiện thành công việc dồn đổi đất nông nghiệp tại 13 xóm của 05 xã Ngọc Lương, Yên Trị, Đoàn Kết, Yên Lạc, Lạc Lương. Tổng diện tích dồn đổi được trên 519 ha, kết hợp làm được khoảng 29,5km đường giao thông và gần 32 km kênh mương nội đồng, lắp đặt được 562 cống lấy nước, sửa chữa 02 bai dâng tạo thành những cánh đồng lớn, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hiệu quả. Năm 2015, huyện thực hiện dồn được 445,53ha đất nông nghiệp tại 04 xã Yên Lạc, Ngọc Lương, Yên Trị, Phú Lai; cấp trên 339 triệu đồng hỗ trợ công tác dồn điền, đổi thửa. Sau 3 năm, huyện đã dồn đổi được gần 1,1 nghìn ha, bình quân mỗi hộ còn 3 thửa đất. Riêng xóm Yên Sơn, Minh Trị, mỗi hộ còn 1 thửa đất.
Để thực hiện thành công việc dồn điền đổi thửa, tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp huyện, bà Bùi Thị Kim Cúc, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thủy chia sẻ kinh nghiệm thực hiện thành công trên địa bàn huyện: “Trước tiên, phải thực hiện thí điểm, chọn xóm có cán bộ và Ban quản lý xóm có năng lực, nhiệt tình, tâm huyết. Về phương thức dồn đổi, tùy điều kiện địa hình từng xóm mà có cách làm khác nhau. Không dập khuôn, máy móc”. Bên cạnh đó, theo bà Cúc, cần có những yếu tố khác làm nên thành công trong thực hiện dồn điền đổi thửa. Đó là chú trọng xây dựng bộ máy thực hiện. Tại huyện Yên Thủy, UBND huyện đã thành lập Ban chỉ đạo do đồng chí Phó Chủ tịch làm Trưởng ban, xã thành lập BCĐ do đồng chí Chủ tịch làm Trưởng ban, xóm thành lập Ban do đồng chí Trưởng xóm làm Trưởng ban. Việc dồn đổi được thực hiện theo cách thức: các xóm đều thực hiện dồn điền đổi thửa theo cách quy hoạch lại ruộng đồng, phân chia diện tích đất nông nghiệp thành các cánh đồng, tổ chức bốc thăm vị trí đất của từng hộ trên từng cánh đồng. Sau đó, đo đạc giao đất cho các hộ theo vị trí đã bốc thăm, đảm bảo diện tích đất các hộ đã giao theo khẩu từ năm 1993. Việc dồn điền cần dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch, “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, để từ đó, người dân được hưởng lợi. Từ đó, huyện ban hành quy trình 8 bước trong dồn điền đổi thửa, lấy việc giúp đỡ, hướng dẫn xã, xóm thực hiện đóng vai trò quan trọng.
Dồn điền đổi thửa là chủ trương đúng đắn trong sản xuất hiện nay, là bước quan trọng đưa cơ giới hoá cũng như triển khai và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào đồng ruộng. Qua đó tạo bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp, từng bước nâng cao đời sống nông dân, góp phần quan trọng trong chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mớí. Và sự thành công trong công tác dồn điền đổi thửa của Yên Thủy là bài học kinh nghiệm quý giá để triển khai tại các địa phương khác trên địa bàn tỉnh./.
