Những năm gần đây, công tác bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng ngày càng được các cơ quan chức năng và nhân dân chú trọng, qua đó đảm bảo ngày càng tốt hơn vấn đề an ninh rừng và phát triển rừng bền vững. Theo thống kê, từ năm 2002 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra hơn 80 vụ cháy rừng, gây thiệt hại khoảng 1.100 ha rừng các loại. Riêng năm 2012, mặc dù thời tiết nắng nóng bất thường nhưng toàn tỉnh chỉ xảy ra bốn vụ cháy rừng với tổng diện tích trên 25 ha. Qua đó đã thể hiện các cấp, ngành, địa phương đã tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng, trong đó đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Toàn tỉnh đã tổ chức tuyên truyền các nội dung quy định về quản lý, bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng đến hơn 152.690 lượt người; củng cố, tu sửa được 32,5 km đường băng cản lửa tập trung tại các vùng giáp ranh có nguy cơ cháy lan cao và các vùng trọng điểm cháy.
Để công tác phòng cháy, chữa cháy rừng phát huy hiệu quả cần sự phối hợp giữa các công an, quân sự và lực lượng kiểm lâm. Nhằm tăng cường hơn nữa sự phối hợp quan trọng này, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 227/QĐ-UBND về quy chế phối hợp giữa các lực lượng kiểm lâm, công an và quân sự trong công tác bảo vệ và phòng, chống cháy rừng. Kế hoạch thực hiện Quyết định số 227/QĐ-UBND nhằm mục đích nâng cao hiệu quả công tác phối hợp của các cấp, ngành liên quan, tạo sự chuyển biến trong ý thức và hành động thực hiện các biện pháp về bảo vệ rừng, góp phần duy trì, giữ vững độ che phủ rừng theo NQĐH Đảng bộ tỉnh đề ra là 46%. Việc thực hiện Quyết định số 227/QĐ-UBND sẽ tạo thêm động lực cho cấp huyện và xã tổ chức thực hiện có hiệu quả việc quản lý, bảo vệ rừng tại gốc, góp phần tăng cường đấu tranh, ngăn ngừa các hành vi xâm hại tài nguyên rừng.
Hiện nay, tình trạng nắng nóng, khô hạn gay gắt kéo dài, theo quy luật của nhiều năm thời điểm tháng 3, tháng 4 nguy cơ xảy ra cháy rừng là rất cao, đã từng xảy ra cháy rừng, gây thiệt hại lớn về tài nguyên rừng. Vì vậy, các cơ quan chức năng và nhân dân không thể chủ quan. Điển hình như hồi 13 giờ 20 phút ngày 21-3 vừa qua đã xảy ra vụ cháy đồi cây tại tổ 17, phường Thái Bình TP Hòa Bình. Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chữa cháy đã huy động 2 xe chữa cháy cùng 16 CBCS phối hợp với cán bộ Ban CHQS TPHB, lực lượng bảo vệ Công ty Thủy điện Hòa Bình triển khai các phương án cứu chữa, ngăn không cho ngọn lửa cháy lan ra. Sau gần hai giờ đám cháy mới được dập tắt hoàn toàn nhưng “bà hỏa” cũng đã thiêu cháy hơn 1.000m đồi cây.
Theo dự báo của Trung tâm khí tượng thủy văn tỉnh Hòa Bình trong thời gian tới nắng, nóng còn tiếp tục kéo dài. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Dùng, để chủ động triển khai các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng, giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra thì các cơ quan, đơn vị, các huyện, thành phố chủ động triển khai, tuần tra, kiểm tra công tác phòng cháy, chữa cháy rừng tại các vùng trọng điểm về cháy rừng. Bên cạnh đó, các địa phương cần đề cao trách nhiệm quản lý Nhà nước về bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng tại địa phương. Tăng cường hoạt động của ban chỉ huy về các vấn đề cấp bách trong bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng của các huyện và các xã, phương, thị trấn. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, cháy, chữa cháy rừng, đặc biệt chú trọng dân cư sống trong rừng, ven rừng; ngăn chặn kịp thời những hành vi phá rừng, phát đốt rừng làm nương. Việc xử lý thực bì phải bố trí người canh gác và theo đúng quy định; không xử lý thực bì vào thời điểm cấp báo động cháy rừng cực kỳ nguy hiểm.
Hơn nữa, chi cục kiểm lâm tỉnh cần có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng, trung tâm khí tượng thủy văn tỉnh Hòa Bình xây dựng bản tin, dự báo, cảnh báo nguy cơ cháy rừng trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân, chủ rừng và các địa phương chủ động các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng. Rà soát, bổ sung, hoàn thiện các phương án phòng cháy, chữa cháy rừng các cấp và chủ rừng theo phương châm bốn tại chỗ; bố trí lực lượng tuần tra canh gác 24/24 giờ trong thời điểm cấp báo động cao về cháy rừng để kiểm soát, phát hiện và xử lý kịp thời khi có cháy. Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo cháy rừng trên hệ thống thông tin cảnh báo cháy sớm của tổng cục lâm nghiệp để kiểm tra, phát hiện sớm các điểm có nguy cơ cháy cao.
