Truyện thơ “Đồi thông hai mộ” của văn sỹ Tùng Giang – Vũ Đình Trung (1905 – 1985) sáng tác năm 1949 với nội dung lên án hủ tục cưỡng hôn ở một vùng Lang Mường kề cận với Long Thành, ca ngợi gương kiên trinh chung thủy của các bậc trai tài gái sắc, với những câu thơ da diết, chân thực, đầy ắp tình người. Truyện thơ ngoài ý nghĩa chống Lễ giáo Phong kiến, chống phụ quyền độc đoán, đề cao nữ quyền và tự do hôn nhân, còn có ý nghĩa khích lệ lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc, kế tục truyền thống anh hùng dân tộc, rửa quốc sĩ, diệt quân thù. Khi vừa ra đời, tác phẩm đã được đông đảo công chúng độc giả đón nhận. Căn cứ vào văn bản mới tìm lại, nơi phát tích của truyện thơ “Đồi thông hai mộ” là vùng giáp ranh giữa huyện Lương Sơn và Kim Bôi của tỉnh Hòa Bình.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã phân tích nội dung, bàn về giá trị khoa học và hành trình tìm lại di sản văn học của tác phẩm truyện thơ “Đồi thông hai mộ”. Tọa đàm khoa học “Đồi thông hai mộ - từ di cảo đến di sản” được tổ chức nhằm tìm ra cách đánh giá, hướng tiếp cận mới đối với tác giả Tùng Giang – Vũ Đình Trung và tác phẩm “Đồi thông hai mộ”; qua đó, nhằm giữ gìn và khai thác có hiệu quả từ di cảo của quá khứ đến sản phẩm trong thời đại mới, đặc biệt ở lĩnh vực văn học nghệ thuật, văn hóa và du lịch, góp phần xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa của huyện Kim Bôi, huyện Lương Sơn nói riêng và của cả tỉnh Hòa Bình nói chung./.
