Trong 2 ngày, mùng 8 và mùng 9 tháng 2 năm 2014 (Tức mùng 9 – 10 tháng giêng năm Giáp Ngọ), tại sân vận động xã Chiềng Châu, huyện Mai Châu đã tổ chức lễ hội Xên Mường huyện Mai Châu lần thứ 5 năm 2014.
Ngày mùng 9 là phần lễ, lễ được tổ chức tại miếu Thiên Sừn của mường. Trước ngày lễ nhiều ngày công tác chuẩn bị đã được người dân tiến hành mọi gia đình trong mường vệ sinh nhà cửa, đường làng, ngõ xóm, sắp đặt bàn thờ, sửa sang lại miếu thờ chung và sắm sửa lễ cúng ma miếu và thổ công của nhà mình.
Theo sử sách của người Thái cổ và truyền thuyết còn lưu đến ngày nay, lễ hội Xên Mường là tổ chức cho cả huyện, Xên Bản tổ chức ở làng xã. Lễ hội thể hiện tấm lòng tôn kính tri ân của nhân dân tưởng nhớ công lao to lớn của các vị nhân thần tiền bối và cầu cho quốc thái, dân an, bản mường no ấm, quanh năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình hạnh phúc, đất nước vinh hoa phồn thịnh…
Chiềng Châu (Mai Châu, Hòa Bình) nơi đây được coi là thủ phủ, điểm phát tích của người Thái di cư từ Bắc Hà về vào khoảng thế kỷ thứ XIII. Trải qua bao biến cố lịch sử, các thế hệ Chúa đất người Thái đã có công lao to lớn trong việc cùng với muôn dân khai khẩn đất đai lập nên bản, nên mường. Đặc biệt góp phần không nhỏ vào công cuộc chống giặc ngoại xâm. Từ thời nhà Lê người Thái Mai Châu đã làm nên bao kì tích, bao lớp dân bản đã đứng lên xây dựng bảo vệ quê hương, lập luỹ giữ làng. Cũng biết bao người dân đã ngã xuống vì mảnh đất thân yêu để bản mường của mình trở thành mảnh đất trù phú như ngày nay.
Phần hội được tổ chức vào ngày mùng 10, các bản mường trong huyện tham gia các hoạt động: Thi văn nghệ, thi nấu ăn các món ăn dân tộc, thi bắn nỏ, ném còn… Đặc biệt là cuộc thi người đẹp xứ mường để chọn ra những cô gái xinh đẹp, đảm đang.
Nét đẹp của lễ hội truyền thống Xên Mường của người Thái Mai Châu đã góp phần giữ gìn văn hoá, bản sắc dân tộc, gắn kết anh em các dân tộc thành một khối đoàn kết cùng nhau xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp. Giáo dục con cháu đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
