Trong mùa mưa năm 2018, tại địa bàn xóm Máy Giấy, xã Dân Hạ đã có 8 hộ dân bị mất hoàn toàn nhà cửa do xảy ra sạt trượt nghiêm trọng tại Km3, tỉnh lộ 445 đoạn chạy qua địa bàn xóm. Cả 8 hộ dân đều phải di rời khẩn cấp khỏi nơi ở cũ, đến nay vẫn còn phải tạm trú chờ được tái định cư. Ngoài 8 hộ bị thiệt hại nặng nề nhất, gần chục hộ thuộc các xóm Đồng Sông, Đan Phượng, Văn Tiến và xóm Mỏ cũng bị hư hỏng công trình xây dựng, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống. Đặc biệt đáng lo ngại là, sau các đợt mưa lũ năm 2017 và 2018, trên địa bàn xã Dân Hạ đã xuất hiện thêm các điểm nguy cơ sạt lở cao. Chúng trở thành mối đe dọa thường trực trong mùa mưa lũ năm 2019.
Theo kết quả rà soát của UBND huyện Kỳ Sơn về số hộ dân nằm trong vùng có nguy cơ thiên tai cao năm 2019: Xã Dân Hạ có 37 hộ nguy cơ bị ảnh hưởng bởi sạt lở đất đá (bao gồm 30 hộ thuộc xóm Máy Giấy, 7 hộ thuộc xóm Mỏ và Tân Lập). Cùng với lũ lụt, sạt lở đất đá cũng chính là loại hình thiên tai có nguy cơ tác động nhiều nhất, mạnh nhất đến các hộ dân vùng hạ lưu trong mùa mưa. Qua rà soát gần đây, UBND huyện Kỳ Sơn xác định có 82 hộ dân nằm trong vùng thiên tai có nguy cơ cao trong mùa mưa lũ 2019 và cần hỗ trợ di chuyển đến nơi an toàn. Trong đó, có 55 hộ (thuộc xã Dân Hạ, Mông Hóa, Độc Lập, thị trấn Kỳ Sơn) nguy cơ bị ảnh hưởng bởi tình trạng sạt lở đất đá, còn lại 27 hộ (thuộc xã Hợp Thành) nguy cơ bị ảnh hưởng bởi ngập lụt. Trong 82 hộ này, UBND huyện xác định cần hỗ trợ di dân và bố trí tái định cư tập trung cho 30 hộ, di dân xen ghép cho 34 hộ và ổn định tại chỗ cho 18 hộ.
Cùng với phương án đảm bảo an toàn cho hộ dân nằm trong vùng thiên tai có nguy cơ cao, BCH PCTT&TKCN huyện Kỳ Sơn đang tích cực chuẩn bị phương án đối với các địa bàn thuộc vùng hạ lưu đập thủy điện – nơi sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp của việc xuất hiện lũ trên sông Đà. Cụ thể, huyện có các xã Dân Hạ, Hợp Thành, Hợp Thịnh nằm trong vùng hạ lưu. Đây là những điểm xung yếu, chịu tác động mạnh và có nguy cơ cao về ngập úng, sạt lở khi lưu vực sông Đà xuất hiện mưa lũ. Theo khảo sát chuyên ngành về tình hình mưa trên lưu vực sông Đà nhiều năm nay, lượng mưa trên lưu vực dao động trong khoảng 1.410 - 2.670 mm, trung bình là 1.960 mm. Thời gian mưa nhiều nhất, chiếm gần 80% tổng lượng năm là vào thời kỳ có gió mùa tây – nam, tức từ tháng 5 đến tháng 9. Chính vì vậy, ngay từ bây giờ, các phương án PCLB&TKCN năm 2019 đang được huyện Kỳ Sơn tích cực chuẩn bị, trong đó ưu tiên hàng đầu là bảo đảm an toàn cho vùng hạ lưu. Huyện đang tập trung chỉ đạo các xã, xóm khu vực hạ lưu xây dựng phương án PCLB&TKCN chi tiết, sát thực tế theo phương châm “4 tại chỗ”. Trên cơ sở rà soát các vùng xung yếu trên địa bàn, huyện tích cực triển khai việc cắm biển báo nguy hiểm ở khu vực có nguy cơ cao về lũ quét, sạt lở đất để nhân dân có ý thức chủ động phòng tránh. Đồng thời, đôn đốc BCH PCTT&TKCN cấp xã thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết, phân công ứng trực 24/24h từ ngày 20/4 – 31/10/2019. Trong trường hợp xuất hiện lũ trên sông Đà, huyện sẽ khẩn trương tổ chức di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm, ưu tiên cao nhất là đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản của nhân dân./.
