Nhận thức rõ những khó khăn về tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch tăng cường chống phá cách mạng và đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình”; trên địa bàn huyện đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn, tình hình thiên tai, dịch bệnh, các tai tệ nạn xã hội chưa giảm… đã gây cản trở sự phát triển chung của địa phương và LLVT.
Những năm qua, Đảng bộ, Ban CHQS huyện Mai Châu đã phát huy tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Đồng thời, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, xây dựng LLVT huyện vững mạnh toàn diện, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ SSCĐ, lao động sản xuất, XĐGN và xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương.
Để xứng đáng là lực lượng tin cậy bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền và nhân dân trước mọi tình huống, Đảng bộ, Ban CHQS huyện Mai Châu thường xuyên chăm lo lãnh đạo xây dựng lực lượng DQTV, DBĐV và cơ quan quân sự huyện vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở, từng bước nâng cao khả năng SSCĐ và chiến đấu. Đơn vị thường xuyên duy trì nghiêm túc chế độ, quy định về trực SSCĐ. Chú trọng trực chiến đấu phòng không, trực đài quan sát, giữ vững thông tin liên lạc, kịp thời bổ xung, điều chỉnh các phương án, kế hoạch, trong đó có cả các kế hoạch về phòng – chống lụt bão, tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, phòng – chống cháy nổ, cháy rừng bảo vệ mục tiêu địa bàn quan trọng phù hợp với tình hình nhiệm vụ, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự ATXH.
Bên cạnh đó, công tác huấn luyện chiến đấu, xây dựng nền nếp chính quy luôn được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Hàng năm, Ban CHQS huyện đã coi trọng tổ chức huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho các đối tượng đảm bảo quân số, đạt 100% kế hoạch, đúng nội dung, chương trình quy định. 5 năm qua, toàn huyện đã huấn luyện DQTV cho 5.484 đồng chí, mỗi năm tổ chức kiểm tra trình độ SSCĐ của DBĐV huyện cho 535 đồng chí và mở 5 lớp tập huấn cho cán bộ xã đội, phụ trách tự vệ với 334 người tham gia. Công tác huấn luyện luôn được gắn với xây dựng nền nếp chính quy, chấp hành điều lệnh, kỷ luật quân đội, pháp luật của Nhà nước. Vì vậy, không có cán bộ, chiến sỹ vi phạm kỷ luật phải xử lý.
Đối với công tác xây dựng lực lượng, Ban CHQS huyện đã làm tốt việc quán triệt và triển khai thực hiện Pháp lệnh DQTV, DBĐV. Chú trọng công tác phát triển đảng. Xây dựng lực lượng DQTV có quy mô, tổ chức biên chế thích hợp, được quản lý chặt chẽ. Đối với các xã, thị trấn có trung đội cơ động, các tổ binh chủng; ở xóm bản có tổ, tiểu đội dân quân tại chỗ; các cơ quan đều được xây dựng đội tự vệ. Đơn vị cũng thường xuyên đăng ký, phúc tra nắm số, chất lượng nguồn DBĐV, sắp xếp biên chế đủ quân số Tiểu đoàn DBĐV của huyện và nguồn giao cho các đơn vị đúng quy định, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu động viên khi có tình huống xảy ra.
Để đảm bảo kịp thời cho nhiệm vụ SSCĐ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhiệm vụ chính trị của đơn vị, Ban CHQS huyện Mai Châu đã đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Ngành hậu cần làm theo lời Bác Hồ dạy”. Trong những năm qua đơn vị đã được đầu tư trên 3 tỷ đồng xây dựng doanh trại đảm bảo khang trang, sạch đẹp. Phong trào tăng gia sản xuất được duy trì, thực hiện có hiệu quả góp phần cải thiện đời sống cho cán bộ, chiến sỹ. Công tác kỹ thuật có nhiều tiến bộ, vũ khí trang bị được đăng ký thống kê, bảo quản tốt, không để hư hỏng hoặc xuống cấp. Đơn vị đã tiến hành bảo dưỡng 1.051 lượt khẩu súng, 5,4 tấn đạn, sửa chữa 60 khẩu súng, tổ chức 120 lượt kiểm tra vũ khí thiết bị và vật liệu nổ đảm bảo an toàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Chăm lo xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, cơ quan quân sự huyện Mai Châu cũng như các đơn vị DQTV, DBĐV đã phát triển vững mạnh, không có đơn vị yếu kém. 5 năm qua đã có 34 lượt tập thể, 57 lượt cá nhân được Bộ Tư lệnh Quân khu 3, UBND tỉnh và UBND huyện tuyên dương, khen thưởng. Năm 2008, đơn vị nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và cờ thi đua đơn vị dẫn đầu của UBND tỉnh; năm 2009 nhận cờ của Quân khu III; liên tục từ năm 2005 – 2009 được công nhận danh hiệu đơn vị Quyết thắng.