Trong giai đoạn 2016 – 2021, tổng số diện tích đất đã thu hồi trên địa bàn các huyện, thành phố là trên 2.656ha; số diện tích thu hồi đối với các khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai là trên 10 ha. Đã có 15.422 người dân bị ảnh hưởng do thu hồi đất, trong đó đã tiến hành bồi thường, hỗ trợ cho 14.510 hộ với tổng kinh phí trên 183.827 tỷ đồng; còn khoảng 700 hộ chưa nhận bồi thường, hỗ trợ do chưa bố trí được địa điểm tái định cư, mức giá bồi thường theo người dân chưa thỏa đáng.
Trong giai đoạn qua đã bố trí tái định cư tập trung cho 1.346 hộ; 25 hộ dân được bố trí tái định cư xen ghép. Nhìn chung, các khu tái định cư tại các địa phương cơ bản đã hoàn thành và giao cho các hộ gia đình theo quy định. Cũng trong giai đoạn này, tại các huyện, thành phố tiếp nhận 1.275 đơn thư về lĩnh vực đất đai liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trong đó đã giải quyết 1.245 đơn, 30 đơn chuyển tiếp sang năm 2022.
Nhìn chung quá trình triển khai thực hiện công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng được đảm bảo theo quy định pháp luật: Công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đã thực hiện theo đúng trình tự, hợp lý và đảm bảo tính minh bạch. Khi có vướng mắc, kiến nghị phát sinh, các cơ quan chuyên môn đều tổ chức đối thoại, tập trung xác minh và tham mưu giải quyết chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật đồng thời đảm bảo được quyền lợi cho người dân. Phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư, các đơn vị có liên quan tổ chức thống kê, lập phương án bồi thường và tái định cư đầy đủ, đúng quy trình, kịp thời báo cáo, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án được giao. Công tác xác định giá đất để tính bồi thường cơ bản phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường, đã dần bảo đảm quyền lợi của người có đất bị thu hồi. Tuy nhiên, công tác bồi thường khi GPMB cũng gặp nhiều khó khăn do các quy định về bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất còn nhiều bất cập, chồng chéo, chưa được điều chỉnh, bổ sung kịp thời (Bồi thường về tài sản; các đối tượng được hỗ trợ ổn định đời sống; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm khi Nhà nước thu hồi đất). Công tác xác định giá đất cụ thể thời gian qua còn bất cập, thời gian triển khai, quy trình định giá còn kéo dài làm chậm tiến độ nhiều dự án.
Thời gian tới, để công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư được thực hiện tốt hơn cần tiếp tục tăng cường, đổi mới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác quản lý đất đai và giải phóng mặt bằng; xác định đây là một nội dung trong kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng năm của cấp ủy, chi bộ; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng. Nâng cao chất lượng công tác GPMB. Ban hành thông báo thu hồi đất phải đảm bảo đúng quy định và được triển khai kịp thời, đúng tiến độ, kế hoạch theo quy định của Luật Đất đai. Kiểm soát chặt chẽ hồ sơ đề nghị thu hồi đất của các chủ đầu tư, tránh việc ban hành thông báo thu hồi đất song không triển khai do chưa đáp ứng đầy đủ các quy định về thu hồi đất. Bố trí đủ nguồn lực để đầu tư xây dựng các khu tái định cư tập trung tại các địa phương kịp thời đáp ứng nhu cầu tái định cư, nhất là đối với các dự án trọng điểm, dự án có yêu cầu cấp bách về tiến độ giải phóng mặt bằng; áp dụng và vận dụng hợp lý các chính sách hỗ trợ tái định cư, khuyến khích người bị thu hồi đất tự lo chỗ ở, nhất là khu vực đô thị; tùy theo điều kiện kinh tế của người bị thu hồi đất để sắp xếp, bố trí tái định cư phù hợp, đảm bảo người được giao tái định cư không gặp khó khăn về tài chính và ổn định cuộc sống sau khi thu hồi đất.
Thực hiện tốt công tác giải quyết đơn thư, kiến nghị, phản ánh của công dân. UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát tiếp tục tổ chức di dời, sắp xếp dân cư vùng thiên tai đe dọa, vùng sạt lở đất tại địa bàn các phường, xã, thị trấn. Trong đó, tập trung thực hiện bố trí sắp xếp dân cư để tránh xáo trộn về đời sống, sản xuất, hình thành các điểm dân cư theo tiêu chí nông thôn mới. Đồng thời, mở rộng các khu dân cư đã có, ưu tiên bố trí xen ghép, bố trí tập trung, hạn chế san ủi mặt bằng làm mất chân núi, gây sạt lở đất. Tập trung phát triển sản xuất, hỗ trợ vùng dự án bố trí ổn định dân cư phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, tổ hợp tác; xây dựng các mô hình, dự án phát triển sản xuất, vùng nguyên liệu, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, chế biến, bảo quản, thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.
