Năm 2023, toàn tỉnh thành lập mới 70 HTX (vượt 75% kế hoạch) và 12 Tổ hợp tác; giải thể 15 HTX, 12 THT, 01 Quỹ TNND. Toàn tỉnh hiện có 758 tổ chức kinh tế tập thể (gồm: 546 HTX, 03 QTDND và 209 THT) tăng 8% so với năm 2022. Hiện có 640 tổ chức kinh tế tập thể đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh ổn định (gồm: 467 HTX, 03 QTDND, 170 THT), còn 79 HTX, 39THT ngừng hoạt động.
Các tổ chức kinh tế tập thể thu hút 16,3 nghìn thành viên và 28 nghìn lao động tham gia. Tỷ lệ cán bộ quản lý HTX có trình độ trung cấp trở lên đạt 82,5%, trong đó tỷ lệ có trình độ cao đăng, đại học 35,1%. Thu nhập bình quân người lao động trong HTX đạt 4,54 triệu đồng/người/tháng, tăng 4,58% so với năm 2022.
Bình quân 1 HTX ước đạt 1,52 tỷ đồng doanh thu, 164 triệu đồng lợi nhuận (tăng tướng ứng 9,03% và 4,18% so với năm 2022); bình quân 01 Quỹ TDND đạt 19,1 tỷ đồng doanh thu, chênh lệch thu nhập – chi phí 960 tỷ đồng (giảm tương ứng 1,52 % và 1,03% so với đầu kỳ); bình quân 01 THT đạt 210 triệu đồng doanh thu, lợi nhuận 61 triệu đồng/THT (tướng ứng tăng 4,74% về doanh thu và giảm 0,68% về lợi nhận so với năm 2022).
Toàn tỉnh có 339 HTX hoạt động lĩnh vực nông nghiệp, các HTX cung ứng dịch vụ cho thành viên trong hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thuỷ sản, một số HTX quản lý vận hành các công trình thuỷ lợi và nước sạch nông thôn. Các HTX đóng góp quan trọng đối với đảm bảo hiệu quả an sinh xã hội, đem lại nhiều lợi ích thông qua các dịch vụ cho cộng đồng thành viên và đời sống kinh tế nông thôn; góp phần tích cực trong việc chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, giống cây trồng vật nuôi, trực tiếp góp phần vào tăng năng suất, sản lượng nông nghiệp và nâng cao đời sống nhân dân; tham gia tích cực trong xây dựng nông thôn mới và thực hiện xoá đói, giảm nghèo.
Trong lĩnh vực phi nông nghiệp, có 128 HTX hoạt động phi nông nghiệp gồm: 42 HTX công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp (chiếm 8,99%), 10 HTX xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng (chiếm 2,14%); 12 HTX điện năng (chiếm 2,57%) ; 20 HTX thương mại dịch vụ (chiếm 4,28%); 5 HTX vệ sinh môi trường (chiếm 1,07%), 15 HTX vận tải (chiếm 3,21%), 9 HTX du lịch (chiếm 1,93%), 15 HTX loại hình khác (chiếm 3,21%). Nhìn chung, HTX quy mô vốn nhỏ, có từ 7 đến 20 thành viên vừa góp vốn, vừa là lao động thường xuyên, hoạt động năng động, hiệu quả, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người lao động và thành viên.
Lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có các loại hình cơ khí, mỹ nghệ, đan lát, dệt may, thêu thổ cẩm... quy mô và năng lực sản xuất còn hạn chế, chưa tạo ra được các dòng sản phẩm mang thương hiệu riêng mà chủ yếu đang sản xuất gia công sản phẩm cho các doanh nghiệp khác để tiêu thụ trong nước và một số sản phẩm xuất khẩu.
Lĩnh vực xây dựng có các loại hình khai thác, sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng và xây dựng công trình dân dụng, giao thông nông thôn. HTX lĩnh vực này hoạt động ở quy mô nhỏ lẻ, vốn ít, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh còn hạn chế.
HTX điện năng quản lý, vận hành một phần lưới điện hạ áp nông thôn được đầu tư từ Dự án Năng lượng nông thôn II (Dự án REII). Năng lực quản lý và trình độ tay nghề cán bộ, nhân viên từng bước nâng lên; đảm bảo giá bán theo quy định, một số nơi đã đầu tư nâng cấp an toàn hệ thống điện giúp giảm hao phí điện năng. Các HTX cơ bản thực hiện trả nợ vốn vay dự án REII đúng quy định.
HTX lĩnh vực dịch vụ, thương mại chủ yếu là quản lý chợ và một số đơn vị chuyên thu mua, tiêu thụ nông sản, hàng hoá cho người dân, góp phần đẩy mạnh lưu thông hàng hóa và phát triển mạng lưới thương mại nông thôn.
HTX vệ sinh môi trường hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải và chăm sóc cây xanh, môi trường công cộng, hoạt động khá hiệu quả, góp phần làm sạch môi trường nông thôn, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho thành viên và công nhân.
HTX giao thông vận tải phần lớn chỉ hoạt động dịch vụ cho thành viên, phương tiện vận tải của thành viên và tự quản lý, sử dụng; một số HTX kết hợp quản lý tập trung, trong đó phương tiện vận tải thuộc sở hữu của HTX, thành viên tham gia làm lao động, lái xe, quản lý và các vị trí khác. Dịch vụ do HTX cung ứng cho thành viên chủ yếu về thủ tục pháp lý, giấy phép kinh doanh, mở tuyến, ký hợp đồng tuyến với các bên liên quan (bến đi, bến đến), giới thiệu đăng kiểm, đại lý bán bảo hiểm phương tiện, đầu mối khai báo và nộp thuế, phí, lệ phí, thực hiện quản lý, theo dõi, điều hành phương tiện qua thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Đến nay dịch vụ vận tải đã hoạt động nhộn nhịp trở lại tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh;
HTX du lịch chủ yếu kinh doanh lĩnh vực lưu trú, homestay, các hoạt động dịch vụ phục vụ khách du lịch; sau dịch bệnh covid 19 lượng khách du lịch tới tỉnh ngày càng tăng giúp các HTX ổn định kinh doanh, tích cực đầu tư quảng bá thu hút khách du lịch.
Tỉnh có 03 Quỹ tín dụng nhân dân đang hoạt động đối ổn định, tổng nguồn vốn 591,59 tỷ đồng (tăng 2,46% so với năm 2022); dư nợ cho vay đạt 430,88 tỷ đồng (giảm 5% so với năm 2022), tỷ lệ nợ xấu chiếm 2,45%; thu nhập bình quân lao động đạt 8 triệu đồng/người/tháng. Các Quỹ tín dụng tăng cường huy động vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh của thành viên; duy trì các tỷ lệ đảm bảo an toàn, chấp hành nghiêm túc quy định về lãi suất huy động, lãi suất cho vay; tổ chức đại hội thường niên, đại hội nhiệm kỳ đúng quy định.
Số lượng tổ chức kinh tế tập thể tăng, chất lượng hoạt động được nâng cao, HTX nông nghiệp đã hỗ trợ tích cực cho kinh tế hộ thành viên phát triển thông qua các dịch vụ đầu vào, đầu ra cho thành viên. Nhiều HTX thành lập mới, các HTX yếu kém, ngừng hoạt động, tồn tại hình thức được vận động giải thể. Hoạt động liên kết được tăng cường, xuất hiện các mô hình HTX điển hình, tham gia chuỗi liên kết, hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho thành viên. Kinh tế tập thể, nhất là HTX nông nghiệp là cơ sở kinh tế, xã hội có vai trò quan trọng đối với vùng nông thôn, miền núi, vùng khó khăn; hoạt động của HTX góp phần quan trọng hỗ trợ kinh tế hộ thành viên vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển, đảm bảo thu nhập, đời sống, giúp đóng góp cho ổn định chính trị, xã hội địa phương./.
