Dưới ách thống trị của thực dân phong kiến, lang đạo, cuộc sống của nhân dân tỉnh Mường khi xưa đã chìm trong những đêm dài nô lệ, tối tăm, lạc hậu và đói nghèo. Đảng cộng sản ra đời đã mang lại ánh sáng cho hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn. Nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa bình đã sớm giác ngộ cách mạng, một lòng theo Đảng, nuôi giấu cán bộ cách mạng, xây dựng chiến khu, đóng góp sức người, sức của cho tiền tuyến, cùng lực lượng cách mạng cả nước khơỉ nghĩa giành chính quyền. Thi đua lao động sản xuất, hàn gắn vết thương chiến tranh, chi viện cho miền Nam chống Mỹ giải phóng đất nước. Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng tỉnh Hòa bình ổn định về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh. Nhân dân HB đã có nhiều đóng góp quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Ngày 12/8/1991 – Kỳ họp thứ IX, quốc hội khoá VIII đã thông qua việc tách tỉnh Hà Sơn Bình ra thành tỉnh Hà Tây và tỉnh Hòa Bình. Sự kiện này đã đánh một dấu mốc quan trọng đối với sự phát triển của tỉnh Hòa Bình. Nhiều chủ trương, cách làm mới, nhiều nghị quyết quan trọng của tỉnh ủy Hòa bình đã được triển khai trong các giai đoạn, tạo nên những thành tựu đặc biệt nổi bật của tỉnh. Đồng chí Hoàng Việt Cường - Bí thư tỉnh ủy Hòa Bình cho biết: trong những năm đầu tái lập tỉnh, tỉnh ủy Hòa Bình khi đó đã ra nghị quyết 02. Nghị quyết này dù chưa đạt hiệu quả cao nhưng điều quan trọng là nó đã làm thay đổi tư duy của người dân về việc thay đổi tập quán canh tác, cải tạo vườn tạp, phát triển cây ăn quả. Mục tiêu là bước đầu giảm đói, tiến tới xóa đói giảm nghèo. Những năm sau đó, tỉnh ủy Hòa bình cũng ra nhiều nghị quyết quan trọng khác. Trong đó, Nghị quyết 03 cuả tỉnh ủy về thu hút đầu tư giai đoạn 2006 – 2010 đã tạo nên những bước đột phá về thu hút đầu tư. Đây cũng là giai đoạn tỉnh Hòa Bình đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhất.
20 năm sau ngày tái lập tỉnh, KTXH của tỉnh đã có nhiều đổi thay đáng mừng. Từ chỗ là một tỉnh miền núi nghèo, xuất phát điểm thấp, kinh tế thuần nông, tới nay tỉnh Hòa Bình đã được đứng trong top các tỉnh có mức thu ngân sách trên 1000 tỷ đồng/năm và đã xóa điểm trắng về công nghiệp. Giai đoạn 2006 – 2010, tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt 12,14%/năm, cao hơn 4,1%so với 5 năm trước. Năm 2010, thu nhập bình quân đầu người đạt 13,4trđ/ng, thay cho mức 2,5trđ/ng năm 2000. Tỉnh Hòa Bình đã không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh từ 31,3% năm 2005 xuống còn 14% vào năm 2010. Chất lượng giáo dục, đặc biệt là gíao dục mũi nhọn ngày càng được nâng cao, an sinh XH được đảm bảo. Công tác xây dựng Đảng được đặc biệt coi trọng. Nhiều đảng bộ đã được nhận những phần thưởng cao quý của Đảng và nhà nước trao tặng. Điều này đã tạo sự phấn khởi, tin tưởng, đoàn kết trong toàn thể cán bộ, nhân dân.
Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đang đứng trước rất nhiều thời cơ và thách thức. Những thành quả toàn đảng bộ đã đạt được sau 20 năm tái lập tỉnh có thể coi là những tiền đề quan trọng để tỉnh Hòa Bình bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Đứng trước ngưỡng cửa này, tỉnh Hòa Bình đã có những định hướng quan trọng. Đồng chí Hoàng Việt Cường - Bí thư tỉnh ủy khẳng định: trong nhiệm kỳ mới, tỉnh ủy thực hiện đổi mới trong việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, chú trọng tới việc xây dựng các chính sách đặc biệt là trong lĩnh vực thu hút đầu tư, chú trọng việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải cách thủ tục hành chính.Đồng thơi, xây dựng các vùng kinh tế động lực của tỉnh tạo tiền đề để các vùng lân cận phát triển. Công tác quy hoạch là một trong những nhiệm vụ được xác định là đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của tỉnh.
125 năm, một chặng đường dài đối với sự phát triển của tỉnh Hòa Bình. Trên chặng đường ấy có sự đóng góp máu xương, công sức, mồ hôi nước mắt và trí tuệ của biết bao thế hệ nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Hình ảnh một tỉnh với bề dày truyền thống văn hóa, một tỉnh với nhiều quyết tâm đổi mới đã được khẳng định. 20 năm tái lập tỉnh sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng về sự phát triển của tỉnh Hòa Bình trong tương lai.
