Vào đến làng đã thấy cảnh hai bên đường thương lái vào ra tấp nập. Những cánh đồng dưa bở của các bạn trẻ làng Đồi Bổi đang làm thay da đổi thịt cuộc sống ở xã nghèo Sào Báy, huyện Kim Bôi.
Bản làng nhộn nhịp
Dân trong làng chủ yếu là người Mường. Nhiều gia đình đông con nên cuộc sống khá chật vật.
Nhưng những thanh niên trong chi đoàn của làng mấy năm nay không chấp nhận cuộc sống nghèo khổ và lạc hậu nữa. Các bạn trẻ bắt tay xây dựng mô hình làng thanh niên, khởi động từ năm 2004, bắt đầu là chuyện vay vốn để sản xuất, chăn nuôi.
Bạn Bùi Thị Thiệp đã có hai con trâu, vay thêm 7 triệu đồng mua hai con nữa để tiện công chăn thả. Năm năm qua, đàn trâu của Thiệp bây giờ đã lên đến gần 20 con. Trâu nhiều nên nguồn phân bón cũng dồi dào, Thiệp xoay sang mở rộng diện tích trồng hoa màu.
Theo học lớp chuyển giao kỹ thuật trồng dưa bở của trung tâm khuyến nông huyện, Thiệp mạnh tay trồng mấy hecta. Được mùa trúng giá, mỗi vụ trừ hết chi phí Thiệp còn lãi 30 triệu đồng.
“Dưa bở trồng ở đất này nức tiếng là ngon đấy. Nếu không bị sâu bệnh thì mỗi vụ thu về còn khá hơn”, Thiệp khoe.
Để giúp nhau làm ăn, chi đoàn của làng thanh niên Đồi Bổi còn lập ra Câu lạc bộ Thanh niên làm kinh tế để chia sẻ kinh nghiệm chăn nuôi, trồng trọt. Tính đến nay, các bạn trẻ của làng thanh niên xóm Đồi Bổi đã được phát vay 500 triệu đồng để làm ăn.
Cái làng trước kia thanh niên hễ lớn lên là bỏ đi tứ xứ làm thuê, lập nghiệp nay nhộn nhịp câu chuyện làm ăn của những người trẻ. Thấy thế, thanh niên làng khác tìm sang học cách làm ăn, như Bùi Văn Quyền - bí thư chi đoàn xóm Đồng Chờ gần đấy - cũng gia nhập câu lạc bộ để “học chút kinh nghiệm mang về giúp các bạn trong xóm mình”.
Thay đổi nếp nghĩ
Từ ngày con trai con gái trong làng thanh niên Đồi Bổi cam kết thực hiện phong trào “bốn xây” (xây nếp sống văn hóa; an ninh thôn xóm; tổ chức Đoàn - Hội - Đội; xây dựng Đảng, chính quyền), “năm chống” (chống đói nghèo, lạc hậu; chống dịch bệnh; chống thất học; chống thủ tục mê tín lạc hậu; chống âm mưu của các thế lực thù địch) và tuyên truyền để bà con cùng thực hiện, làng bản nơi đây đã có những đổi thay.
“Trong làng không còn những gia đình trẻ sinh con thứ ba. Bọn mình cũng không còn lấy vợ lấy chồng sớm nữa”, một bạn tên Bùi Văn Bảo cho biết.
Còn cô gái 26 tuổi Bùi Thị Thiệp vẫn chưa nghĩ đến việc chồng con, mà ham những bài toán làm kinh tế để ruộng dưa ngày càng cho năng suất cao, đàn trâu nhiều hơn. “Kinh tế có vững vàng vợ chồng mới nuôi con ăn học được”, Thiệp nói.
Làm ăn khởi sắc nên cảnh thanh niên tụ tập ăn nhậu, gây gổ đánh nhau cũng bớt đi. Làng thanh niên Đồi Bổi còn tổ chức một đội giữ gìn trật tự. “Ai có xích mích gì với nhau là chúng mình đến can ngăn. Người trong làng quen biết nhau cả nên nói chuyện tình cảm là chín bỏ làm mười”, Bảo cho hay.
Đám trẻ trong làng làm được điều hay nên những người lớn tuổi cũng dần thay đổi nếp nghĩ. Họ không còn ép gả con ở tuổi cặp kê nữa mà chịu khó nuôi con cái học hành. Những hủ tục cũng dần ít đi...
Ông Bùi Văn Bài, bí thư Đảng ủy xã Sào Báy, cho biết: “Mô hình làng thanh niên Đồi Bổi do mấy đứa trẻ làm khiến người lớn cũng “mát mặt”, bởi cuộc sống bây giờ khá hơn trước nhiều. Hằng kỳ sinh hoạt, chi đoàn của bọn trẻ phổ biến chủ trương chính sách của xã đến với bà con, rồi mỗi người nói lại với gia đình của mình nên người dân ngày càng biết nhiều thứ hơn. Chúng tôi cũng lắng nghe bọn trẻ góp ý để cùng xây dựng nếp sống văn hóa cho bản làng và đang gắng nhân rộng mô hình làng thanh niên Đồi Bổi cho tất cả các xóm làng còn lại trong xã mình”.
