Hoà Bình là một tỉnh miền núi, tuy còn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong việc đầu tư đồng bộ cho các thiết chế văn hoá nói chung và cho thiết chế thư viện nói riêng, nhưng trong những năm qua hệ thống Thư viện công cộng (HTTVCC) tỉnh Hoà Bình đã định hình và hoạt động khá nề nếp, trở thành một trong những thiết chế quan trọng tạo nên diện mạo chung của Ngành Văn hoá- Thông tin, đặc biệt là sự phát triển văn minh của địa phương.
Được thành lập cuối năm 1956, đến năm 1975 tỉnh Hoà Bình và Hà Tây sát nhập thành tỉnh Hà Sơn Bình, Thư viện chia thành hai phần- một phần về thị xã Hà Đông nhập vào Thư viện tỉnh Hà Sơn Bình, một phần chuyển về Thư viện thị xã Hoà Bình (nay là thành phố Hoà Bình). Cuối năm 1991, tỉnh Hoà Bình tái lập, Thư viện cũng được tái lập trên cơ sở của Thư viện thị xã Hoà Bình và một phần của thư viện Hà Sơn Bình chuyển về. Khi đó cơ sở vật chất thiếu thốn, trụ sở chưa ổn định, số lượng thủ thư còn thiếu và với vốn sách ít ỏi trên 2 vạn bản... Song, với sự nhiệt tình và tâm huyết của các cán bộ làm công tác thư viện, Thư viện tỉnh Hoà Bình đã trở thành điểm hẹn cho mọi người đến đọc sách, báo, tạp chí, mượn hay tra cứu thông tin. Hiện nay 11/11 huyện, thị trong toàn tỉnh đều có thư viện, hàng năm tổ chức phục vụ trên 90.000 lượt bạn đọc, cấp 1.750 thẻ với trên 150.000 lượt sách báo luân chuyển. Duy trì nề nếp mở cửa phục vụ bạn đọc 6 ngày trong tuần (cả ngày nghỉ thứ 7). Sau hơn 20 năm hoạt động (1991-2011), đến nay thư viện đã có trên 7 vạn bản sách, hơn 300 loại báo, tạp chí và luôn làm bạn đọc hài lòng bởi cách phục vụ tốt cùng với việc hỗ trợ bạn đọc trong việc tra cứu thông tin kịp thời, nhanh chóng. Nhờ vậy, mà đối tượng đến thư viện ngày càng đông. Nếu trước đây, đối tượng chủ yếu là giáo viên và học sinh, sinh viên thì nay đối tượng đến là tất cả mọi tầng lớp, lứa tuổi.
Ngoài công tác phục vụ bạn đọc, hàng năm thư viện tỉnh còn phối hợp với các đơn vị chức năng tổ chức trưng bày sách báo, tạp chí phục vụ các ngày kỷ niệm lịch sử, các chuyên đề kinh tế, văn hoá - xã hội, Hội báo xuân, triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật... Đặc biệt là năm 2004 thư viện tỉnh đã đăng cai tổ chức thành công cuộc thi đọc sách báo kỷ niệm “50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ” khu vực miền núi phía Bắc; tham gia 2 cuộc thi kể chuyện sách và 2 cuộc thi Cán bộ thư viện giỏi toàn quốc lần thứ nhất (năm 2001); tuyên truyền “Tìm hiểulịch sử 1000 năm Thăng Long- Hà Nội”...Ngoài ra, thư viện tỉnh còn lược thuật báo tạp chí Trung ương viết về địa phương mỗi tháng 1 số/100 bản gửi cho lãnh đạo các sở, ban, ngành trong toàn tỉnh và trao đổi với 13 tỉnh khu vực phía Bắc; đóng hoàn chỉnh hơn 2.000 đơn vị báo, tạp chí (từ khi tái lập tỉnh) phục vụ bạn đọc; triển khai có hiệu quả việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và xử lý kỹ thuật sách, xây dựng cơ sở dữ liệu, hệ thống phích mực lục, phục vụ bạn đọc tra cứu thư mục điện tử...Từ đó, hoạt động thư viện được đổi mới, chất lượng phục vụ được cải thiện, xứng đáng là thư viện đứng đầu trong cả nước, thư viện trung tâm của HTTVCC tỉnh Hoà Bình. Với những kết quả đã đạt được, năm 2006 tập thể cán bộ thư viện tỉnh vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba và nhiều năm liền được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hoá- Thông tin tặng bằng khen.
Với bề dày hơn 50 năm hoạt động, có thể nói thư viện tỉnh Hoà Bình đã trở thành điểm nhấn văn hoá quan trọng gắn kết bạn đọc với tri thức, khơi thông dòng chảy văn hoá đọc trong lòng thành phố Hoà Bình nói riêng và tỉnh Hoà Bình nói chung. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay của Thư viện là chưa xứng tầm. Hiện tại còn chưa có trụ sở mới, đang ở nhờ Cung văn hoá tỉnh, trụ sở quá chật hẹp, bất hợp lý, không còn diện tích để tổ chức phát triển kho; cơ sở vật chất còn thiếu thốn, không đủ trang thiết bị để mở phòng đọc, tra cứu thư mục điện tử và điều dáng buồn là từ năm 2010 đến nay thư viện tỉnh không còn phòng đọc; Kinh phí cấp theo định mức quá ít và lạc hậu (chỉ có 40-50 triệu cho hoạt động sự nghiệp trong một năm), mua sách, báo, tạp chí chỉ đạt khoảng 1/10 so với đinh mức của Bộ Văn hoá- Thông tin đề ra....
Ông Lê Văn Thái, Giám đốc Thư viện tỉnh Hoà Bình tâm sự: Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng ngành đã từng bước khắc phục, nhất là trang bị kiến thức chuyên môn cho cán bộ thư viện đủ để tạo lòng tin cho bạn đọc. Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua, xây dựng đơn vị trong sạch vững mạnh và phối hợp với các đơn vị thực hiện tốt kế hoạch, nhiệm vụ được giao...Tuy nhiên, để thư viện tỉnh Hoà Bình có nền văn hoá đọc đáp ứng với xu thế phát triển hiện nay, tỉnh cần có hướng đầu tư cho tương xứng, ít nhất cũng ngang với các tỉnh bạn trong khu vực... ./.
