Là một trong bảy dân tộc anh em cùng sinh sống ở vùng đất Hòa Bình, người Thái ở Mai Châu có một nền văn hóa độc đáo và đa dạng. Một trong những nét văn hóa đặc trưng của người Thái đó là khèn bè. Khèn bè là loại nhạc cụ độc đáo của người Thái và được nam giới người Thái dùng phổ biến. Thông thường, chàng trai nào biết thổi khèn hay thì đó là người dễ chiếm được cảm tình của mọi người. Tục ngữ Thái Mai Châu có câu: “trai giỏi khèn, gái dễ ưng”.

Bản Lác (xã Chiềng Châu, H.Mai Châu, Hòa Bình) thời gian gần đây đã trở thành một điểm sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam. Kỳ nghỉ lễ 30.4 và 1.5 năm nay, du khách khắp nơi kéo về Mai Châu, khiến bản làng nơi đây rộn ràng hẳn.

Chương trình "Sắc màu Tây Bắc" tại Hà Nội do Bộ Văn hóa -Thể thao và Du lịch tổ chức với sự tham gia của các tỉnh: Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái và Hà Nội, sẽ diễn ra từ 27-29/4, tại Trung tâm Triển lãm VHNT Việt Nam (số 2 Hoa Lư, Hà Nội).

Ngày 16/4, Bộ VHTT&DL đã ban hành Chỉ thị số 65 về việc chấn chỉnh hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang.

Gần 3ha trải dài qua hai khu mộ của dòng họ Đinh Công ngày nay chỉ còn lác đác hơn chục ngôi mộ. Qua nhiều lần các đoàn khảo cổ bắt tay vào nghiên cứu, những bí mật của thánh địa xứ Mường này mới dần được hé lộ, xua tan những đồn đoán.

Nghe nhiều người truyền nhau về phép thuật huyền bí của các thầy mo trên các bản làng dân tộc, chúng tôi đã vượt qua hàng trăm cây số lên xứ Mường Bi, thuộc huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, để tìm hiểu sự thật.

Từ Hòa Bình, vượt dốc Cun, qua Cao Phong, Tân Lạc... vượt thêm một con dốc mù sương Thung Khe sẽ thấy “Mai Châu kính chào quý khách”. Theo quốc lộ, rẽ trái, đi thêm 5-6km nữa thì tới thị trấn Mai Châu, cách Hà Nội 120km. Cuối thị trấn, nằm lọt trong thung lũng có một bản của người dân tộc Thái tên là bản Pomcoọng.

Nói tới bánh trứng kiến hẳn rất nhiều người chưa từng được thưởng thức và thắc mắc nó là loại bánh gì? Hương vị ra sao? Tại sao lại đặt tên như vậy? Nhưng với đồng bào dân tộc Mường, Tày ở Hòa Bình nói riêng và Tây Bắc nói chung nó lại gắn liền với nét truyền thồng văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc mình.

Huyện Kim Bôi là đất Chiềng Động xưa, một trong bốn xứ Mường nổi tiếng: Vang, Bi, Thàng, Động. Nhắc tới xứ Mường Chiềng Động là nhắc tới điểm độc đáo của khu mộ đá cổ lớn nhất Việt Nam cùng nhiều cổ vật của cải được tìm thấy. Nhưng cổ vật thì không biết lên tiếng, vàng son một thủa của người Mường này đang dần mất đi trước sự bảo tồn nửa vời...

Đình làng - một mảnh hồn quê, một nét đẹp của xóm làng Việt Nam, từ lâu đã in vào tâm khảm mỗi con người. Theo nhiều nhà nghiên cứu khẳng định, đình làng ở nước ta xuất hiện từ thời Lê Sơ (1428- 1527) và định hình vào thời nhà Mạc (1527- 1592). Lúc đầu đình xuất hiện chỉ là các quán để nghỉ. Sự phát triển của Nho giáo vào cuối thế kỷ XV đã cấy dần thành hoàng vào đình làng. Sớm nhất có lẽ là đình Quảng Văn (1489). Nhưng dấu vết có thờ thành hoàng có lẽ chỉ mới gặp ở thế kỷ XI.

Do điều kiện địa lý và điều kiện kinh tế, xã hội, hẩu hết các xã vùng cao, vùng xa của tỉnh còn rất nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng, trình độ đội ngũ cán bộ xã còn thấp nên nhu cầu cung cấp thông tin và sử dụng sách của các xã, phường, thị trấn trong tỉnh là rất lớn, tất cả các loại sách đều rất cần cho các địa phương cơ sở.

Đến thăm bản Giang Mỗ, xã Bình Thanh, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình, du khách có thể cảm nhận được lối kiến trúc nhà Mường cổ, cách ứng xử mang đậm nét văn hóa cùng nhiều lễ hội, phong tục tập quán đặc sắc của người Mường...

Cách Hà Nội gần 100km về phía Tây Bắc mất 2 tiếng đi xe, bạn đã rẽ được vào khu du lịch lòng hồ Hòa Bình và dừng chân tại cảng Bích Hạ thuê thuyền. Những con thuyền du lịch sẽ đưa khách chạy dọc lòng hồ.

Chỉ nghe đến hai tiếng Pà Cò thôi, người ta đã thấy một cái gì đó xa xôi, diều vợi, nguyên sơ nhưng cũng đầy thách thức với kẻ lữ hành...

Nằm ở cửa ngõ vùng Tây Bắc của tổ quốc, Hoà Bình có nền “Văn hoá Hoà Bình” nổi tiếng trong nước và thế giới. Điều kiện thiên thiên và bề dày lịch sử văn hoá đã tạo cho Hoà Bình tiềm năng du lịch hấp dẫn và phong phú, gây được ấn tượng sâu sắc với du khách. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có quần thể 175 di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, trong đó có 35 di tích cấp quốc gia, 15 di tích cấp tỉnh. Hoà Bình là cái nôi của người Mường (người Việt cổ) với 4 mường nổi tiếng “Bi, Vang, Thàng, Động”. Sự độc đáo của bản sắc văn hoá được thể hiện qua phong tục, tập quán của các dân tộc Mường, Dao, Thái, Tày, Mông, Kinh còn được lưu giữ khá nguyên vẹn với trên 30 lễ hội cộng đồng dân tộc.

Xin được mượn lời 2 câu thơ trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng: “Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói/ Mai Châu mùa em thơm nếp xôi” để nói về vẻ đẹp thuần khiết, mộc mạc mà hấp dẫn của đất và người Mai Châu. Vẻ đẹp ấy không hiện ra lồ lộ ngay trước mắt mà như nét duyên thầm nhìn lâu mới thấy

Ðối với lớp trẻ ngày nay, Mai Châu là những bản làng du lịch mang tới nhiều điều mới lạ. Với những người giàu kỷ niệm kháng chiến và yêu văn học thì nhớ Quang Dũng "Mai Châu mùa em thơm nếp xôi".

“Phải gọi đó là duyên kỳ ngộ”, Kiều Văn Kiên bắt đầu câu chuyện về mình bằng chất giọng Thạch Thất (tỉnh Hà Tây cũ) quê anh. “Duyên” đầu tiên đến với anh khi còn đang học ở một trường đại học tại Hà Nội. Một lần, lên chơi với bạn học, Kiên gặp và bén duyên với cô gái Khà Thị Lệ, quê ở xã Xăm Khòe, huyện Mai Châu (Hòa Bình).

Với khát vọng tái hiện toàn bộ không gian sống của người Mường của họa sỹ trẻ Vũ Đức Hiếu, sau 10 năm sưu tầm và gần 1 năm xây dựng, năm 2007, Bảo tàng không gian văn hóa Mường, tại Hòa Bình đã chính thức gõ tiếng cồng khai trương, chào đón du khách đến tham quan và khám phá.

Những năm qua, bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở huyện Tân Lạc đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, chất lượng cuộc sống tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên, nhất là CVĐ “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở KDC”.

Thoạt nhìn, thầy Lường Đức Chôm xã Trung Thành, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) trông già hơn cái tuổi 58 của mình, nhưng bù lại thầy lại có chất giọng khỏe khoắn, truyền cảm, có duyên, chân tình và đầy cuốn hút. Nhưng mọi người biết đến không phải là vóc dáng hay lời nói có duyên ấy mà chỉ biết đến ông với cái “nghiệp” giữ gìn chữ Tày cổ.

Với vị trí tiếp giáp với TP Hòa Bình, thiên nhiên đã phú cho vùng đất Cao Phong những cảnh quan sơn thuỷ hữu tình. Nơi đây có nhiều tiềm năng về du lịch như: du lịch văn hoá, sinh thái kết hợp du lịch văn hóa - tâm linh, du lịch lịch sử, du lịch miệt vườn.

Diễn ra từ ngày 26 - 30/4/2012, tại Hà Nội, Chương trình “Sắc màu văn hoá Tây Bắc” sẽ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh khu vực Tây Bắc, UBND thành phố Hà Nội và một số đơn vị liên quan tổ chức.

Người dân ở xóm Lồ, xã Phong Phú (huyện Tân Lạc) nhiều năm nay vẫn thường gọi mế Hà Thị Tiến là “kỳ nhân dược táng” vì sở hữu bài thuốc chữa viêm phổi "cực dị" được tinh chế từ những loài cây gai ở trên núi đá.

Đến xóm Chăm, phường Thái Bình, thành phố Hòa Bình hỏi ông Nguyễn Văn Thực thì ai cũng biết, bởi ông là một trong ít người biết giữ phách cho giàn chiêng và truyền dạy lòng say mê cho thế hệ sau, đặc biệt dùng tay xoa vào núm chiêng để chiêng ngân lên tiếng thì chỉ có một mình ông làm được. Chính vì lòng say mê, nhiệt huyết mà vừa qua ông Thực đã được phong tặng danh hiệu nghệ nhân dân gian Việt Nam.

Không bó, không nắn chỉ cần treo một túi thuốc nhỏ bằng 3 đầu ngón tay, cách người bị gãy xương vài mét tùy vào mức độ gãy xương của từng bệnh nhân là xương có thể tự liền lại. Sở hữu bài thuốc thần bí đó chính là bà Quách Thị Viển, người dân nơi đây thường gọi bà là Mế Viển ở xóm Đồi, xã Lạc Lương, huyện Yên Thủy.

Đã trở thành thông lệ, cứ mỗi dịp xuân về Hội người cao tuổi tỉnh lại tổ chức Hội nghị gặp mặt đầu xuân và kí kết giao ước thi đua giữa 11 Ban đại diện Hội Người cao tuổi các huyện, thành phố. Đây không chỉ là buổi giao lưu, học hỏi, thông báo cho nhau về kết quả đạt được trong năm qua mà còn là dịp để cán bộ Hội NCT trong tỉnh cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm về quá trình khắc phục những khó khăn, vất vả mà các cấp Hội đã trải qua trong việc thực hiện các chế độ, chính sách cho hội viên NCT.

Cả hội trường với sức chứa 500 chỗ ngồi của trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật Tây Bắc ở TP Hòa Bình không còn một chỗ trống. Nhiều chàng trai, cô gái ngồi ngay trên sàn nhà. Họ lần đầu tiên được gặp gỡ các chiến sĩ Tây Tiến bằng xương bằng thịt mà người trẻ nhất cũng đã qua tuổi 80 người nhiều tuổi nhất là cụ Trần Quang Thường nguyên trung đoàn phó trung đoàn Tây Tiến vừa tròn 95 tuổi. Những câu chuyện của các cụ cuốn hút khiến mọi người như thấy lại những trang sử oanh liệt năm xưa.

Trên tinh thần thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là các tầng lớp nhân dân trong tỉnh đã tích cực tham gia giữ gìn, bảo tồn và phát huy những giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc. Trong đó, việc tham gia xây dựng nhà văn hóa (NVH) xóm, bản được coi là một điểm nhấn trong việc xây dựng thiết chế văn hóa ở cơ sở nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Bắt đầu từ ngày 5/3 trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam sẽ phát sóng 28 tập phim Ký sự sông Đà - series phim đặc biệt (28 tập) về con sông Đà hùng vĩ, nơi bắt nguồn và nuôi dưỡng tâm hồn và tình yêu của người dân Tây Bắc, chảy qua 5 tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình và Phú Thọ.

Du lịch sông Đà không phải là mới, song không phải ai đi cũng bắt gặp những khoảnh khắc tuyệt vời trên dòng Đà giang. Cảnh đẹp trên sông Đà thường chỉ lộ trong trẻo sau mỗi cơn mưa rừng. Khi ấy, bao kỳ bí của thiên nhiên sông Đà mới khoe hết độ đẹp với những người may mắn gặp được. Thời gian gần đây, ngắm sông Đà thưởng thức cá nướng lòng hồ được du khách thường lựa chọn. Tuy nhiên, để hiểu và tận hưởng được vẻ đẹp sau mỗi chuyến du kịch thì quý khách phải bớt chút thời gian tìm hiểu, và đặc biệt hỏi cặn kẽ người lái đò sông Đà thì mới có thể khám phá hết vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây.

Thời gian thấm thoắt trôi đi, mới đó mà đã 65 năm, kể từ ngày chỉ huy mặt trận miền Tây, Tư lệnh chiến khu là thiếu tướng Hoàng Sâm và phái viên Chính phủ (cố vấn) Lê Hiếu Mai dẫn đầu các đoàn quân lên Hòa Bình, Mộc Châu (Sơn La), Sầm Nưa, Hủa Phăn nước bạn Lào… giữ yên biên giới Việt - Lào và Việt - Trung, một vùng Tây Bắc rộng lớn của nước ta.

Tối 24/2, tại trường CĐ VHNT Tây Bắc đã diễn ra chương trình giao lưu “Tuổi trẻ Hòa Bình với Tây Tiến”. Tham dự chương trình có đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; các CCB Trung đoàn 52 Tây Tiến và gần 1.000 ĐV- TN, HS- SV trên địa bàn tỉnh.

Trước khi in dấu chân của các nhà khảo cổ học của Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á và Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Hòa Bình, vùng chân núi bao quanh ngôi đền nhỏ dưới chỏm chân núi Niệm gần như rất hoang vu, tĩnh mịch.

Vừa qua, tại xóm Rồng, cấp uỷ, chính quyền xã Hiền Lương (Đà Bắc) đã tổ chức lễ khánh thành nhà bia lưu niệm khu di tích lịch sử cách mạng Tu Lý-Hiền Lương.

Là cửa ngõ của vùng Tây Bắc, Hòa Bình tự hào là mảnh đất được thiên nhiên ưu đãi và có bề dày văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. Đến với Thác Bờ, Đền Bờ, du khách sẽ được hòa mình vào với thiên nhiên sông nước mênh mông, giữa những hòn đảo lớn nhỏ lô nhô, xung quanh là các bản làng của người dân tộc Mường, Dao, Tày… tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình thật đẹp, lãng mạn và nên thơ. Chẳng thế mà có ai đó đã ví rằng “Thác Bờ như một Hạ Long thu nhỏ”…

Tới nay, toàn tỉnh đã xây dựng, cải tạo được 1.380 nhà văn hóa, bao gồm cả nhà văn hóa liên tổ và nhà văn hóa cải tạo, sửa chữa, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt của 1.411 xóm, bản, đạt tỷ lệ 69,7% số xóm, bản trong toàn tỉnh có nhà văn hóa.

Sáng 9/2, tại xóm Rồng, cấp uỷ, chính quyền xã Hiền Lương (Đà Bắc) đã tổ chức lễ khánh thành nhà bia lưu niệm khu di tích lịch sử cách mạng Tu Lý-Hiền Lương. Các đồng chí lãnh đạo huyện Đà Bắc, Báo Hoà Bình, Bảo tàng tỉnh, đại diện Đội tự vệ cứu quốc năm 1945, đông đảo các ngành, giới ở huyện, xã và nhân dân trên địa bàn đã về dự.

Đến Hòa Bình đầu Xuân, có 3 lễ hội lớn được mọi người quan tâm, đó là lễ hội Khai hạ của đồng bào Mường, hội xên bản, xên Mường của đồng bào Thái và lễ hội Gầu Tào của đồng bào Mông.

Những tháng ngày rong ruổi khắp nơi bằng nghề đào cây rừng cảnh về bán khiến ông hiểu hết nỗi cơ cực của cái nghề mưu sinh bằng các loài cây hoang dại. Để rồi vào một đêm mưa gió vần vũ, bụi tre ngà bên vách cứ cọ quẹt lên mái nhà như một ánh lửa thắp sáng trong đầu người đàn ông lam lũ một ý tưởng làm giàu táo bạo: Biến tre thành “rồng”. Và những thành quả ông thu được đã ngoài “tầm với” của bất cứ người giàu trí tưởng tượng nào. Ông là Nguyễn Văn Nam – người được mệnh danh là “vua tre rồng” đất Hòa Bình.