Vào những ngày thu Tháng Tám, chúng tôi lại có dịp về với quê hương Mường Động. ở đây, bà con đang náo nức chuẩn bị vui Tết Độc lập. Trên khắp các con đường sắc cờ rực rỡ. Không khí náo nhiệt như ở thành phố nhưng với những người dân Mường Động, Tết Độc lập không chỉ là ngày kỷ niệm mà còn là ngày hội của cả cộng đồng.

Nắm bắt được sự yêu thích của du khách khắp nơi đối với rượu cần xứ Mường Hòa Bình, các cơ sở sản xuất rượu cần mọc lên như nấm. Cũng chính vì thế mà chất lượng cũng như thương hiệu của rượu cần nơi đây ngày một giảm sút.

Ngày 28/8, Báo Hòa Bình đã tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm ngày ra số báo đầu(2/9/1962 – 2/9/2012) và tổng kết cuộc thi viết ký - phóng sự “Hoà Bình trên đường đổi mới và phát triển”.

Không chỉ mang nét văn hóa cổ truyền của người Mường, "báu vật" rượu cần còn thể hiện tài năng, sự tỉ mỉ của những người con gái Mường.

Cũng như nhiều dân tộc khác, ngoài các phong tục tập quán tốt đẹp thì một trong những hình thức sinh hoạt văn hóa có từ lâu đời của người Mường đó là trò chơi dân gian

Rượu cần tiếng Mường gọi là “rão tỏng”. Không ai biết chắc người Mường biết làm rượu cần từ khi nào, chỉ biết rằng nó là thức uống có men được dùng trong đời sống của họ từ lâu đời. Rượu cần được người Mường chú ý sản xuất để thỏa mãn nhu cầu của cộng đồng. Rựợu được dùng để uống trong gia đình, uống lúc vui chơi, lúc tiếp khách, trong đám cưới uống mừng nhà mới, trong lễ tang, lễ tảo mộ ...

Người Mường là tộc người bản địa của vùng đất Hòa Bình. Từ xa xưa người Mường đã biết cách sống gần gũi với thiên nhiên, tận dụng tiềm năng của nó để phục vụ lợi ích của con người. Họ phát hiện ngày càng nhiều về nguồn thức ăn có sẵn trong tự nhiên và chế biến hợp khẩu vị của mình. Cao hơn nữa họ đã tạo ra cho mình một tập quán ăn uống mang bản sắc riêng, và bản sắc đó còn được người Mường bảo tồn nguyên vẹn cho đến ngày nay, trong đó có món cơm Lam.

Cũng giống như người Tày, Thái, Mường sống trong các thung lũng chân núi. Măc dù đã lấy nghề trồng lúa nước làm hoạt động chính, song người Mường còn có cả tập quán chăn nuôi và nghề thủ công. Trong đó đáng chú ý hơn cả là nghề dệt vải làm trang phục. Trong trang phục truyền thống cua phụ nữ Mường không cầu kỳ như váy áo cua dân tộc Dao, không rực rỡ hoa văn như dân tôc Mông, nhưng váy áo Mường lại thể hiện được nét duyên dáng, tinh tế và dường như ẩn chứa sự dịu dàng kín đáo của người phụ nữ Mường.

Từ ngày 6 đến 16-8 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học, sẽ diễn ra triển lãm tranh Đồ họa ASEAN. 130 tác phẩm của 77 tác giả thuộc 9 quốc gia ASEAN được chọn trưng bày tại triển lãm này.

Thực hiện Kế hoạch số 12-KH/BTCCT ngày 23/5/2012 của Ban tổ chức Cuộc thi "tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam- Lào, Lào – Việt Nam" tỉnh Hòa Bình về triển khai Cuộc thi "Tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam- Lào, Lào – Việt Nam". Ngày 26/7/2012, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh xây dựng Kế hoạch tham gia Cuộc thi ở Đảng bộ Khối như sau:

Dù đã ở tuổi "thất thập cổ lai hy", nhưng người con xứ Mường ấy vẫn ngày đêm rong ruổi trên khắp các nẻo đường từ Bắc chí Nam với khát vọng tìm và lưu giữ, bảo tồn những giá trị, nét đẹp văn hóa xứ Mường đang có nguy cơ dần bị mai một…

Từ bộ sưu tập cá nhân 3000 hiện vật về các công cụ sinh hoạt của người Mường, họa sĩ trẻ đất Mường Vũ Đức Hiếu đã gây dựng lên Bảo tàngKhông gian văn hóa Mường từ năm 2007. Qua 5 năm, Bảo tàng giờ đã trở thành một địa chỉ văn hóa độc đáo cho du khách khi đặt chân tới Hòa Bình.

Đã từ lâu, mỗi khi nói đến Sông Đà - Hòa Bình, người ta nghĩ ngay đến chợ Bờ. Bởi, từ khi tỉnh Mường mới thành lập, người Pháp đã đặt tỉnh lỵ ngay tại nơi đây. Để đến được trung tâm hành chính này người ta phải vượt qua con thác nổi tiếng bởi vẻ trữ tình và hung bạo: Thác Bờ.

Nhằm đánh giá thực trạng phát triển du lịch tại ba địa phương Hòa Bình- Sơn La- Điện Biên, đoàn công tác TCDL đã đến làm việc với lãnh đạo UBND , Sở VHTTDL ba tỉnh nhằm đề ra định hướng phát triển du lịch theo hướng bền vững.

Mặc dù nghệ thuật múa của người Mường không phong phú, đa dạng như các dân tộc khác, thế nhưng qua những điệu múa ấy, sự duyên dáng đằm thắm của người phụ nữ Mường như được bộc lộ rõ nét . Múa sênh tiền là 1 điệu múa như vậy

Bài hát “Tiếng cồng quân y” của liệt sĩ Nguyễn Như Trang - tiểu đoàn phó tiểu đoàn 150 của trung đoàn 52 Tây Tiến sáng tác đầu năm 1948 được nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc phối âm với sự trình diễn của dàn hợp xướng trường CĐNT Tây Bắc vang lên đầy thiêng liêng, xúc động.

Sau ngày thành lập Công ty Bảo tồn và Phát triển văn hóa Thái Mai Châu tại xóm Mỏ (xã Chiềng Châu, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình), chàng thanh niên miền xuôi Kiều Văn Kiên vẫn tiếp tục thực hiện những ấp ủ cho cuộc sưu tầm...

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đề nghị Giám đốc Sở VHTTDL các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo quyết liệt đối với các đơn vị nghệ thuật, công ty tổ chức biểu diễn, ca sĩ, người mẫu trong hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang thuộc địa bàn quản lý đi vào nề nếp, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật.

Phần I: Lễ hội Khai hạ Mường Bi

           Nói đến Hòa Bình, phải nói đến là cái nôi sinh sống của người Mường bản địa, trong đó Tân Lạc chính là một trong những vùng Mường cổ xưa nhất, trù phù nhất của người Mường với câu nói nổi tiếng “Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”. Nhất Bi ở đây chỉ vùng Mường Bi – Tân Lạc xa xưa với chế độ quan lang hà khắc, giàu có, thống trị một vùng Mường lớn mạnh trù phú nhất trong các vùng Mường. Mường Bi ngày nay gồm 5 xã: Địch Giáo, Do Nhân, Quy Mỹ, Phong Phú, Tuân Lộ, trong đó xã Địch giáo là trung tâm của Mường, nơi có dòng họ Đinh Công lâu đời làm quan lang.

Phần II: Các yếu tố bản sắc văn hóa trong lễ hội khai hạ của người Mường ở Mường Bi Tân Lạc – Hòa Bình

Trong lễ hội Khai Hạ ở Mường Bi ta nhận thấy có những yếu tố văn hóa cơ bản trong lối lối sống, lối tư duy, ảnh hưởng đến cách thức thể hiện phần lễ, phần hội trong lễ hội Khai Hạ.

 

Tôi sinh ra, lớn lên ở Hà Đông, Hà Nội rồi lên công tác và gắn bó với miền núi Hòa Bình 35 năm nay. Thỉnh thoảng về xuôi có người hỏi: Là con trai trưởng, đất ông bà để lại ở Hà Đông không phải là ít, sao anh không về dưới này mà cứ ở trên ấy mãi thế? Nếu phải trả lời cho xong chuyện thì tôi thường bảo: Ở đâu quen đấy. Còn nếu ai có thể hiểu được, thì tôi nói: Ở miền núi có nhiều điều hay mà tự nhiên đến mức kỳ diệu. Và câu chuyện sau đây là một minh chứng.

Ngày 19/7, Ban Chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Hoà Bình khoá IV, nhiệm kỳ 2012- 2016, đã họp phiên đầu tiên (đủ 15 uỷ viên) để bầu các chức danh lãnh đạo Hội. Các đồng chí Hoàng Minh Tuấn, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh uỷ; Nguyễn Đồng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ đã tham dự cuộc họp.

Ngày 22/7, Lễ tri ân những anh hùng liệt sỹ và công bố quyết định của UBND tỉnh Hòa Bình về việc xếp hạng di tích lịch sử cách mạng đối với tượng đài Tây Tiến đã được tổ chức tại huyện Lạc Sơn.

Tối ngày 18/7, tại nhà văn hóa thành phố Hòa Bình, Tỉnh Đoàn phối hợp với Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Đài Phát thanh truyền hình tỉnh tổ chức chương trình giao lưu “Tuổi trẻ Hòa Bình tri ân người có công” nhân kỷ niệm 65 năm ngày Thương binh Liệt sỹ (27/7/1947 – 27/7/2012) và được truyền hình trực tiếp trên sóng đài Phát thanh truyền hình tỉnh Hòa Bình.

Từ ngày 11 – 15/7/2012, Tổng cục Du lịch tổ chức chuyến công tác thực tế tại các tỉnh Hòa Bình – Sơn La – Điện Biên do Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Tuấn là trưởng đoàn. Ngày 11/7/2012, tại TP. Hòa Bình, Tổng cục Du lịch đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Hòa Bình.

Thực hiện chương trình phối hợp giữa Bộ Thông tin và Truyền thông và Ủy ban An toàn giao thông quốc gia về công tác thông tin, tuyên truyền an toàn giao thông năm 2012; Cục Báo chí phối hợp với Ủy ban ATGT quốc gia tổ chức giải thưởng "Giải thưởng báo chí tuyên truyền về an toàn giao thông năm 2012".

Là một trong những sự kiện của "Năm Ðoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào 2012" nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam- Lào (1962-2012) và 35 năm ký Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa hai nước (1977-2012), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam phối hợp Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch nước CHDCND Lào tổ chức "Những ngày văn hóa Lào tại Việt Nam" và "Những ngày văn hóa Việt Nam tại Lào" từ ngày 16 đến 20-7.

Rừng núi Tây Bắc luôn hấp dẫn những vị khách không chỉ cảnh núi non hũng vĩ đại ngàn, những đêm múa xòe quanh đống lửa bập bùng mà còn cả một nền văn hóa ẩm thực độc đáo mang nhiều hương vị của đồng bào các dân tộc miền núi phía Bắc như ở Hòa Bình. Những món ăn như : bánh trứng kiến, cá ốt đồ, cá nướng pỉnh tộp, rượu cần, cơm lam….là những món ăn đặc trưng trong những ngày lễ hội truyền thống của người Mường, người Thái ở Mai Châu thì người Tày ở Đà Bắc - Hòa Bình lại còn có thêm cả món rêu suối lam, rêu suối nấu canh, hay rêu suối nướng với hạt mắc khén ( hạt tiêu rừng ). Nó mang hương vị mới lạ khó quên với những ai đã từng thưởng thức.

Đến Mai Châu, từ đỉnh Thung Khe xanh mây có thể bao quát toàn cảnh huyện lỵ với những ruộng bậc thang, những hồ nước trong xanh, cánh rừng và bản làng nối liền nhau tạo thành một tổng thể thiên nhiên phong thủy hữu tình. Nhưng ở đây cái hấp dẫn nhất lại chính là nền văn hóa rực rỡ của dân tộc Thái ở trong huyện.

Trong khúc ca “ Đẻ đất đẻ nước” có kể rằng: “ Khi ấy Đất còn Pạc lạc, đác còn pời lời Đất với trời còn dính làm một. Bà Nhần phơi xống còn chưa ráo Phơi áo còn chưa khô….”

Tối 8/7, tại Nhà hát Nghệ thuật Trường Đại học Nghệ thuật quốc gia Hàn Quốc ở thủ đô Seoul đã diễn ra lễ khai mạc Lễ hội Văn hóa-Du lịch Việt Nam tại Hàn Quốc lần thứ ba.

Ngày 9/7, Sở VH thể thao và DL tỉnh đã tổ chức kỷ niệm 52 năm ngày truyền thống ngành du lịch Việt Nam (9/7/1960 – 9/7/2012).

Về bản Bương, xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, Hòa Bình, chúng tôi được nghe rất nhiều câu chuyện về tập tục của người Dao tiền nơi đây, nhưng có lẽ ấn tượng nhất vẫn là tục thờ cúng thần chuột.

Bảo tàng tỉnh Hòa Bình sẽ phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam tiến hành khai quật nhằm làm rõ nguồn gốc lịch sử về ngôi thành cổ này.

Tác giả của ngôi thành cổ bí ẩn ở Hòa Bình là ai? Cho đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính thức từ phía các nhà khoa học. Tuy nhiên, trong quá trình tìm hiểu, chúng tôi đã thu thập thêm được một số thông tin xung quanh vấn đề này.

Hàng loạt câu hỏi được đặt ra xung quanh toà thành cổ bí ẩn ở huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình nhưng đến nay vẫn chưa có lời giải đáp.

Ở Hòa Bình đã lâu, nhân vụ gặt mùa hè năm nay, đồng bào người Mường đã tặng tôi một cái vía lúa.

Vừa qua, cây si xóm Suối Cốc, xã Hợp Hoà (Lương Sơn) được Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là cây di sản. Hiện, cây này có 54 nhánh và có tuổi thọ 800 năm. Đây là một trong những cây có tuổi thọ cao nhất ở tỉnh và được giới chơi cây đánh giá trị giá hàng chục tỷ đồng.

Bộ VHTTDL vừa ban hành Quyết định số 2245/QĐ – BVHTTDL Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ đột phá thuộc lĩnh vực văn hóa cơ sở về đẩy mạnh công tác quản lý và tổ chữ lễ hội nhằm đẩy mạnh công tác quản lý lễ hội, tuyên truyền tạo sự chuyển biến căn bản, bồi vững về việc thực hiện nếp sống văn minh trong hoạt động lễ hội, hạn chế dẫn và chấm dứt hoạt động mê tín dị đoan, khắc phục tình trạng xả rác, rải tiền lẻ bừa bãi các di tích, nơi thờ tự.

Đắm đuối với những âm thanh của cồng, của chiêng, như một thứ duyên tiền định, ông Thực còn được giời cho cái "tai âm nhạc" hơn người. Ngày ấy, mặc dù mới chỉ là cậu bé 12 tuổi, nhưng dù cách xa cái nơi người ta đang biểu diễn cồng, chiêng cả vài cánh rừng, cậu bé Thực vẫn phân định vanh vách đâu là âm sắc của chiêng Tủm; đâu là âm thanh của chiêng Khầm; chiêng Cái…Nói ông được "giời cho" cái "đôi tai âm nhạc" cũng là vì thế...