Trong cái nhìn của những người quan tâm đến nền văn hóa của đất Mường Hòa Bình, cho đến nay, huyện Tân Lạc (theo cách gọi xưa là Mường Bi) còn lưu giữ được những nét văn hóa đặc trưng qua từng lễ hội.

Ngày 17/2 (ngày mùng 8 tháng giêng âm lịch), tức ngày mùng 7 khai hạ tính theo lịch Mường, Mường Vôi, xã Liên Vũ (Lạc Sơn) tổ chức lễ hội Đu Vôi 2013. Tham dự có đại diện lãnh đạo Sở VH-TT&DL, huyện Lạc Sơn và đông đảo bà con nhân dân khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh.

“Đêm rượu cần bản làng mình, ai chưa say là chưa vui, ngôi nhà sàn nghiêng ngả, chuếnh choáng trong mặt người... Chum rượu nồng khao khát, niềm vui ta vơi đầy... Nào ta vít cần trúc, uống niềm vui vui cho say, niềm vui càng càng san sẻ, chớ để say say một người, đêm rượu cần bản làng mình, ai chưa say là chưa vui”... Những lời hát da diết trong bài “Bên chum rượu cần” của nhạc sĩ Trần Vương vang xa từ ngôi nhà sàn đầu bản Giang Mỗ, xã Bình Thanh (Cao Phong) đã khiến nhóm bạn ở Hà Nội của tôi tò mò, háo hức được mục sở thị, được đắm mình trong men say của núi rừng Tây Bắc.

Ngày 15/2 (mùng 6 Tết), xã Xuân Phong (Cao Phong) đã tổ chức lễ hội Xuống Đồng.

Có mặt tại khu vực chuẩn bị xây nhà thờ mới của Giáo xứ Hòa Bình (cạnh quốc lộ 6) vào thời điểm đồng bào Công giáo đang tất bật chuẩn bị cho ngày lễ Giáng sinh đón chào năm mới 2013 có lẽ không chỉ riêng tôi mà mọi người đều có thể cảm nhận rõ không khí rộn ràng, náo nức đang tràn ngập nơi đây. Trong giây phút thiêng liêng thiên Chúa giáng sinh, mỗi người đều cầu mong cuộc sống luôn được hạnh phúc, an lành.

Khi người Kinh sửa soạn cúng ông Công, ông Táo là lúc người Mường, (xã Yên Trung, Thạch Thất - Hà Nội) háo hức đi chợ phiên, say mê đánh cồng chiêng, mời ông bà, tổ tiên về đón Tết. Xuân về, trên những con đường men chân núi, người Mường khắp 7 thôn rộn ràng đi chợ. Người gánh gồng, người thồ xe, người đi bộ, tiếng cười nói dội vào vách núi vang lên lanh lảnh. Thấm thoắt đã tròn 4 năm trở thành công dân thủ đô nhưng người Mường xã Yên Trung vẫn giữ nguyên những nét văn hóa độc đáo trong ngày Tết...

Đã 3 mùa hoa mận, hoa đào đua nhau khoe sắc trên khắp các bản làng của huyện vùng cao Mai Châu cũng là 3 năm chúng tôi chọn chuyến du xuân đầu tiên là đến với lễ hội Xên bản, Xên mường của đồng bào dân tộc Thái để được đắm mình vào các hoạt động mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc mà ở đó không thể thiếu màn keeng loóng rộn rã lòng người của các cô gái Thái duyên dáng, nết na như mời gọi du khách hãy nhớ, hãy thương một miền sơn cước thanh bình, tươi đẹp.

Rời thành phố Hoà Bình, theo QL6, chúng tôi thẳng tiến đến Mai Châu để đón Tết Notra cùng đồng bào Mông vùng Tây Bắc. Tháng chạp, đèo Thung Khe, rừng già Tân Sơn bồng bềnh trong sương. Giữa trưa mà sương ùa vào cửa kính ô tô thấm ướt vai áo. Ai cũng dự đoán lên đến Pà Cò sẽ càng mờ ảo hơn. Nhưng thật bất ngờ! Hết khu rừng già, sương mù tan biến đâu hết, Pà Cò hiện ra giữa sắc hanh vàng của đất trời vừa độ chớm xuân thật kỳ vĩ.

Ngày 13/2 (ngày mồng 4 Tết), huyện Lạc Thủy đã tổ chức lễ khai hội Chùa Tiên xã Phú Lão năm 2013. Tới dự có các đồng chí: Bùi Văn Tỉnh, UVT.Ư Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Quang, Phó Bí thư TT Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; các đồng chí trong BTV Tỉnh ủy; lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh, huyện Lạc Thủy, xã Phú Lão; lãnh đạo một số huyện trong, ngoài tỉnh và đông đảo phật tử, du khách thập phương. Về phía Giáo Hội Phật giáo có đại đức Thích Đức Nguyên, UV Hội đồng trị sự T.Ư Giáo Hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Trị sự Tỉnh hội Phật giáo Hòa Bình.

Mỗi độ hoa đào đua nhau khoe sắc, cánh én chao nghiêng giữa bầu trời xanh cũng là lúc mùa xuân đã về, năm mới đã sang và khắp các làng quê của xã Yên Trị (Yên Thủy) lại náo nức vào mùa trẩy hội - lễ hội chùa Hang. Có lẽ hiếm nơi nào lại được thiên nhiên ưu ái ban tặng một vẻ đẹp vừa nên thơ, vừa kỳ vĩ và cũng thật độc đáo như chùa Hang - Hang Chùa mà cổ nhân gọi tên Văn Quang Động. Bởi lẽ chùa được xây dựng trong hang động núi non hùng vĩ, nhũ đá rêu phong tạo sự tôn nghiêm mà không kém phần nên thơ, huyền ảo.

Ai, ở đâu, làm gì, ngày Tết vẫn cứ hướng về gia đình. Ước muốn trở về đó có từ trong tâm thức của mỗi người Việt, không gì có thể xóa nhòa. Tết với người Việt, luôn ẩn trong nó những nét đẹp văn hóa mà quan trọng nhất là nó làm cho người ta phải sống tốt hơn.

Trong thời khắc thiêng liêng chào đón năm mới, trên khắp đường phố Hòa Bình rực rỡ trong ánh điện lung linh; những dòng người đổ về trung tâm thành phố để cùng chờ đón màn bắn pháo hoa ở thời khắc chuyển giao… Mùa xuân mới đã tới cùng những chùm pháo hoa tỏa sáng trên bầu trời, dòng sông và những nụ cười, lời chúc mừng năm mới may mắn, ấm áp!

Nhằm đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, du lịch và gia đình, trong năm mới 2013, Ngành VHTTDL Hòa Bình quyết tâm hoàn thành thắng lợi 10 nhiệm vụ trọng tâm.

Ngày 28/12/2012, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Anh Tuấn đã ký ban hành thông tư số 19/2012/TT-BVHTTDL Quy định loại di vật, cổ vật không được mang ra nước ngoài. Thông tư này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân Việt Nam, tổ chức, cá nhân nước ngoài liên quan đến việc mang di vật, cổ vật từ Việt Nam ra nước ngoài, trong đó quy định 9 loại di vật, cổ vật không được mang ra nước ngoài. Thông tư ban hành kèm danh mục các loại di vật, cổ vật không được mang ra nước ngoài theo quy định. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 15 tháng 02 năm 2013.

Vào dịp giáp Tết Nguyên đán, các hoạt động kinh doanh dịch vụ văn hóa trở nên sôi động hơn. Đây cũng là dịp các loại văn hóa phẩm (đĩa phim, đãi ca nhạc sân khấu, sách tử vi, bói toán, tướng số…) không có tem, nhãn xuất hiện nhiều trên thị trường. Hiện nay, Thanh tra Sở VH-TT&DL đang phối hợp với các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm trên lĩnh vực VH-TT&DL.

Với những nhạc cụ như: đàn, sáo, cò ke cùng bộ gõ. Ban nhạc cổ truyền giữa núi rừng xứ Mường Bi đã tấu nên những bản nhạc, làn điệu cổ: Đi đường, lưu thủy, cò lả, cò rừng… du dương làm say đắm lòng người.

Ngày 17/1, Đài PT-TH tỉnh đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua ngành PT-TH năm 2012, triển khai nhiệm vụ công tác năm 2013. Đến dự có đồng chí Bùi Văn Cửu, Phó Chủ tịch TT UBND tỉnh.

Thực hiện Kế hoạch số 05-KH/BCĐ ngày 23/8/2012 của Ban Chỉ đạo tỉnh về tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; vừa qua , thành phố Hoà Bình - đơn vị thứ 2, cùng với huyện Lạc Sơn được Ban chỉ đạo tỉnh chọn tổng kết điểm - tiến hành hội nghị.

Đã thành thông lệ, vào tháng chạp hàng năm người Tày ở Đà Bắc lại cùng đại gia đình tổ chức lễ cơm mới với ý nghĩa cầu mưa thuận gió hòa, mừng mùa màng bội thu sau một năm sản xuất và mời tổ tiên cùng về ăn tết. Chính vì thế lễ mừng cơm mới của người Tày ở Đà Bắc khác với người Tày, người Thái ở Mai Châu ở chỗ chỉ diễn ra từ 23 tháng chạp tới sát tết Nguyên Đán . Tuy mỗi tộc người có một phong tục tập quán riêng, một nét văn hóa riêng nhưng có một điểm chung đều mang đậm nét văn hóa của tín ngưỡng phồn thực .

Cách trung tâm Hà Nội khoảng 130 cây số, Mai Châu hiện lên là một thung lũng xinh đẹp làm du khách ngỡ ngàng…