DetailController

Khoa học - Môi trường

Người dân kêu cứu... vì thuỷ điện

11/06/2012 00:00
Hàng chục hộ dân thuộc các xóm Môn, xóm Dài, xóm Dệ và xóm Hải Phong thuộc xã Bắc Phong, huyện Cao Phong sinh sống và có đất canh tác dọc theo con suối Tráng đang lo lắng về nguy cơ bị nước lũ cuốn trôi hoa màu và nhấn chìm nhà cửa.

 

Nỗi lo này, bắt đầu từ cuối năm 2010 khi Công ty TNHH Văn Hồng đưa công trình thủy điện Suối Tráng đi vào hoạt động. Tại thời điểm cuối tháng 5 và đầu tháng 6 vừa qua, sau những trận mưa lớn và dai dẳng thì hàng chục nghìn mét vuông mía của người dân bị nước lũ cuốn trôi. Người dân bức xúc đã gửi hàng chục lá đơn cầu cứu nhưng vẫn chưa thấy hồi âm.
Dẫn chúng tôi đi xem những cánh đồng mía bị nước lũ cuốn trôi, ông Bùi Văn Liều, Trưởng xóm Môn giải thích: Cuối năm 2009, Công ty TNHH Văn Hồng khởi công công trình thủy điện Suối Tráng tại địa phận xã Bắc Phong, theo thiết kế thì thủy điện phải tích nước để đảm bảo công suất phát điện liên tục cho 3 tổ máy. Họ đã chặn dòng chảy của suối với những cánh phai lật tự động xả tràn cao 4 mét. Theo thiết kế thì khi nước dâng cao những tấm lật sẽ tự động xả. Vậy mà nước lên những tấm lật vẫn không “nhúc nhích”, trận mưa dai dẳng vừa qua đã khiến cho dòng suối Tráng hiền từ hôm nào trở nên hung dữ, nhấm chìm tất cả những vật cản đường của nó.
   
Chỉ tay về đám mía chết nổi lều phều như rác trong bùn đất nhầy nhụa mà gia đình đã đầu tư hàng chục triệu đồng, anh Bùi Văn Chiến ở xóm Môn xót xa kể: Năm vừa rồi, gia đình tôi vay vốn ngân hàng đầu tư làm hơn 3 nghìn mét rạch trồng mía. Đợt mưa lũ vừa rồi bị ngập úng, mất trắng hơn 1 nghìn mét. Nước lũ cũng làm hỏng đường giao thông dân sinh, không ô tô nào vào được nên mía trồng lên cũng không ai mua. Theo tính toán của anh Chiến thì vụ mía năm nay gia đình anh mất trắng hơn 30 triệu đồng. Anh Chiến cho biết thêm: Nhà tôi cách con suối khoảng 40 mét, trận mưa vừa rồi nước lũ dâng cao ngập đến sân nhà, nằm trong nhà mà cứ thấp thỏm lo cho vợ con, chỉ sợ nước dâng quá cao cuốn trôi nhà cửa. Cả mấy đêm đó tôi không tài nào ngủ được. Không riêng gì gia đình anh Chiến mà cả xóm Môn có đến hơn 40 hộ bị ảnh hưởng, trong đó có 26 hộ là thiệt hại nặng nhất cả về nhà cửa lẫn hoa màu. Tổng diện tích đất bị ảnh hưởng là hơn 2 ha. 
Theo người dân ở đây cho biết năm nào cũng có lũ quét xảy ra, nhưng lượng nước rút đi rất nhanh, chỉ ngập đến ven suối không ngập đến nhà cửa và đất sản xuất, canh tác thế nên cũng không để lại hậu quả gì ảnh hưởng đến đời sống người dân. Thế nhưng, kể từ khi nhà máy thủy điện của Công ty TNHH Văn Hồng xây dựng và đi vào hoạt động thì hầu như năm nào lũ về diện tích đất canh tác của các hộ gia đình cũng bị ngập úng kéo dài, gây thiệt hại nặng. Những ruộng mía bị ngập úng đều bị mất trắng, còn diện tích xung quanh đó cũng bị ảnh hưởng, cây mía còi cọc, cho cũng chẳng ai lấy. Anh Bùi Văn Mười, xóm Dài xã Bắc Phong cho biết: Cũng vì hoàn cảnh khó khăn, phải vay mượn vốn ngân hàng, giờ cây mía chết hết, sắp đến hạn phải trả mà gia đình không có tiền nên con trai tôi phải đi làm thuê ở tận trong Nam để tích góp trả nợ.  
   
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề Công ty TNHH Văn Hồng đền bù thiệt hại cho dân, ông Bùi Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Bắc Phong cũng tỏ ra bức xúc: Khi Công ty này triển khai dự án xây dựng thủy điện ở suối Tráng chúng tôi không thấy có thông báo hay văn bản nào thông qua chính quyền xã. Chỉ khi Công ty tổ chức khởi công và khánh thành mới mời đại diện chính quyền xã đến dự. Tuy nhiên, từ khi có nhà máy thủy điện này, nhiều diện tích mía bị ngập úng và bị ảnh hưởng. Chính quyền xã đã có buổi làm việc với Công ty và ông Văn Hồng cũng đã hứa sẽ đền bù cho người dân, nhưng cho đến nay vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Hiện cả xã Bắc Phong có 65 hộ dân có đất canh tác bị ảnh hưởng, có hơn 4 ha hoa màu mía bị mất trắng.
Bức xúc trước tình trạng trên, là người phản ánh nguyện vọng tâm tư của bà con địa phương ông Bùi Văn Liều Trưởng xóm Môn cho biết thêm: Mặc dù Công ty về khảo sát để xây dựng thủy điện trên địa bàn xóm nhưng chúng tôi không ai hay biết gì. Đáng lẽ ra khi triển khai dự án thì Công ty phải thông qua chính quyền sở tại. Nhưng họ lại tự ý khảo sát và xây dựng với chủ trương nước ngập đến đâu Công ty sẽ đền bù cho người dân đến đó mà không có sự bàn bạc thỏa thuận, thống nhất. Chúng tôi đã nhiều lần làm đơn kiến nghị gửi Công ty và các cấp chính quyền đề nghị giải quyết, nhưng dường như Công ty cũng như chính quyền chỉ trả lời qua loa, phớt lờ những mong muốn của người dân.
Từ thực tế trên có thể thấy cho thấy sự vô trách nhiệm của Công ty TNHH Văn Hồng trong khảo sát xây dựng và vận hành thủy điện, sự coi thường tính mạng cũng như tài sản của người dân nơi đây. Kèm đó là thái độ thờ ơ của chính quyền huyện Cao Phong trong giải quyết những vướng mắc của bà con. Mong muốn của bà con bây giờ là những câu trả lời chính xác có trách nhiệm của chính quyền huyện, cũng như buộc Công ty TNHH Văn Hồng nhanh chóng đền bù thiệt hại hoa màu cho người dân, để họ không phải lo lắng suy nghĩ từng ngày với số tiền phải trả cho ngân hàng vào cuối năm nay.