DetailController

Kinh tế

Tình hình phát triển hợp tác xã sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW về Kinh tế tập thể và 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012

15/03/2022 00:00
Sau 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 và 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, các HTX ngày càng phát triển đa dạng, hiệu quả. Số lượng doanh nghiệp, HTX thành lập mới đều tăng cao. Sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã đã cơ bản khắc phục được tình trạng yếu kém kéo dài và ngày càng khẳng định tiềm năng, triển vọng phát triển trong tương lai. Trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã được nâng cao rõ rệt, đội ngũ cán bộ quản lý được trẻ hóa.

Những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hòa Bình và các ngành các cấp rất quan tâm, ban hành nhiều chủ trương, chính sách triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 và Nghị quyết số 13/NQ-TW, hỗ trợ phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh. Thành lập Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể tỉnh và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh. Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể tại các địa phương, đẩy mạnh thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012, trong đó rất quyết liệt chỉ đạo thực hiện chuyển đổi, tổ chức lại các hợp tác xã hoạt động theo đúng Luật Hợp tác xã năm 2012, tạo điều kiện và phát huy vai trò của Liên minh Hợp tác xã tỉnh - đơn vị nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể tỉnh. Kết quả, đến năm 2016, 100% hợp tác xã đã được hoàn tất chuyển đổi theo Luật Hợp tác xã năm 2012. Kinh tế tập thể, hợp tác xã có sự phát triển mạnh, số lượng hợp tác xã thành lập mới không ngừng tăng lên, vượt kế hoạch đề ra hàng năm, trung bình thành lập mới 60 HTX/năm, vượt 71,43% so với kế hoạch năm. Trong giai đoạn 2016 - 2021, có 362 HTX được thành lập mới (tăng gấp 2,38 lần so với giai đoạn 2001 - 2013); đến năm 2021 toàn tỉnh có 75 HTX hoạt động hiệu quả, tăng 66,67% so với năm 2013. Quy mô, số lượng thành viên tham gia HTX không ngừng phát triển, năm 2001 các thành viên tham gia hoạt động HTX là 5.346 thành viên, đến năm 2021 số lượng thành viên HTX đạt khoảng 16.540 thành viên, tăng 16,5 lần.

Có thể thấy, HTX đang là mô hình kinh tế phù hợp và hiệu quả tại địa phương, đặc biệt là vùng nông thôn miền núi của tỉnh Hòa Bình. Tính đến ngày 31/12/2021, toàn tỉnh có 446 HTX đang hoạt động, tăng 73,9% so với thời điểm cuối năm 2001. Doanh thu hàng hóa và cung cấp dịch vụ của HTX năm 2021 đạt khoảng 03 tỷ đồng/HTX, tăng 3,5 lần so với năm 2001, lợi nhuận đạt khoảng 389,6 triệu đồng/HTX/năm, tăng 9,5 lần so với năm 2001. Khu vực hợp tác xã có khoảng 21.000 thành viên,trong đó có khoảng 16.540 thành viên chính thức và khoảng 4.460 thành viên liên kết, các thành viên vừa góp vốn, vừa là lao động làm việc thường xuyên, thu nhập trung bình đạt khoảng 60 triệu đồng/thành viên/năm. Trong năm 2021, giá trị sản xuất khu vực hợp tác xã trong tỉnh ước đạt 1.260 tỷ đồng, chất lượng hoạt động được cải tiến, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn các hộ sản xuất bên ngoài hợp tác xã. Cán bộ quản lý HTX có trình độ cao đẳng - đại học tăng gấp 9 lần so với năm 2001. Vai trò và hình ảnh của hợp tác xã trong xã hội, đặc biệt là ở các xã nông thôn mới được khẳng định, thúc đẩy phát triển kinh tế hình thành vùng sản xuất tập trung, giúp các hộ kinh doanh phi nông nghiệp hình thành tổ chức pháp nhân.

Xuất hiện nhiều mô hình HTX điển hình với phương thức hoạt động, đầu tư, liên kết, liên doanh sản xuất gắn với chuỗi giá trị như mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao; HTX chuyên ngành dẫn dắt hỗ trợ kinh tế hộ thành viên phát triển sản xuất, tham gia chuỗi giá trị; HTX phát triển sản xuất nông nghiệp bản địa, phát triển sản phẩm OCOP kết hợp với du lịch nông nghiệp, nông thôn đã bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cho HTX và các thành viên,... Một số hợp tác xã điển hình hiện nay như: HTX chuối Viba tại huyện Lương Sơn, HTX Nông nghiệp và thương mại Mường Động tại huyện Kim Bôi, HTX 3T Nông sản Cao Phong tại huyện Cao Phong,...

Tuy nhiên, các HTX có quy mô nhỏ, nguồn vốn thấp, chưa thu hút được nhiều thành viên.  Hiệu quả sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã còn thấp, tỷ lệ đóng góp của hợp tác xã trong tổng giá trị sản xuất và GRDP của tỉnh hạn chế. Các hoạt động liên kết và tiêu thụ còn ít, quy mô nhỏ lẻ thiếu bền vững. Vẫn còn nhiều hợp tác xã hoạt động kém hiệu quả, chưa thích ứng với kinh tế thị trường, không sẵn sàng để ứng phó khó khăn do tác động của thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu và hội nhập kinh tế quốc tế…Bên cạnh đó, sự biến động của giá cả thị trường, thiên tai, dịch bệnh phức tạp đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của hợp tác xã…

Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-TW về Kinh tế tập thể và 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012, tỉnh ta đã rút ra được những bài học kinh nghiệm quý giá. Đó là ở đâu các cấp ủy Đảng, chính quyền và đặc biệt là người đứng đầu quan tâm, chỉ đạo, ở đó KTTT, HTX phát triển mạnh và hiệu quả. Các cấp, các ngành, địa phương cần triển khai kịp thời các cơ chế, chính sách về kinh tế tập thể, vận dụng tốt các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước phù hợp với nhu cầu, điều kiện từ địa phương, tạo điều kiện cho các HTX tham gia vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Tôn trọng các nguyên tắc tự nguyện, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, lấy thành viên HTX là trung tâm và lợi ích kinh tế xã hội của thành viên làm mục hoạt động của HTX. Kết hợp với tuyên truyền, vận động người dân tham gia HTX, giải tỏa tâm lý e ngại về mô hình HTX thời bao cấp. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0 ngày nay, kinh tế hợp tác, hợp tác xã bên cạnh các cơ hội thì đang đối mặt với nhiều thách thức mới, đòi hỏi phải có những quan điểm, chủ trương, định hướng phát triển mới, phù hợp thời đại, nhằm xây dựng quan hệ sản xuất mới trong sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy đoàn kết, tương hỗ và phúc lợi xã hội trong nông thôn./.