Tổng diện tích chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa năm 2022 là120,5 ha. Trong đó: Diện tích chuyển đổi sang cây hàng năm: 119ha; Diện tích chuyển đổi sang cây lâu năm: 1,5 ha.
Qua thực tế chuyển đổi và thực hiện trồng các loại cây khác cho thấy các cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế khá hơn so với diện tích trồng lúa. Cụ thể: Mô hình chuyển đổi trồng bí xanh: Năng suất bình quân đạt 25 tấn/ha, giá trung bình từ 5.000-8.000 đồng/kg quả bí xanh mua tại ruộng, cho thu nhập trung bình từ 125-200 triệu đồng/ha, cá biệt có thời điểm giá bí xanh đạt 17.000 đồng/kg cho thu nhập hơn 400 triệu đồng/ha, so với trồng lúa cho thu nhập cao hơn từ 90-160 triệu đồng/ha.
Mô hình chuyển đổi sang trồng rau các loại: Năng suất bình quân 17,7 tấn/ha, giá trung bình từ 6.000-10.000 đồng/kg, cho thu nhập từ 106-177 triệu đồng/ha, so với trồng lúa cho thu nhập cao hơn từ 60-130 triệu đồng/ha.
Mô hình chuyển đổi trồng cây ngô: Diện tích chuyển đổi khoảng 212,56 ha, với năng suất bình quân 45 tạ/ha, giá trung bình 6.000-8.000 đồng/kg, thu nhập trung bình từ 30-40 triệu đồng/ha. So với trồng lúa cho thu nhập cao hơn từ 8-15 triệu đồng/ha.
Mô hình chuyển đổi trồng cây ăn quả (cây bưởi): Mỗi ha cho thu khoảng 17.500 quả, với giá trung bình từ 10-15 nghìn đồng/quả, cho thu nhập trung bình 175-260 triệu đồng/ha. So với trồng lúa cho thu nhập cao hơn từ 130-220 triệu đồng/ha.
Năm 2022, huyện đã triển khai thực hiện thành công việc dồn điền, đổi thửa đất sản xuất nông nghiệp tại 50 xóm với tổng diện tích dồn đổi là 1.470,2ha hình thành các những thửa ruộng, cánh đồng lớn thuận lợi cho công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Bên cạnh đó, thực hiện lồng ghép các nguồn vốn triển khai các mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, hỗ trợ đưa giống mới có năng suất, chất lượng vào sản xuất, triển khai các mô hình liên kết sản xuất góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế nông hộ, bước đầu hình thành các vùng chuyên canh tại địa phương. Huyện đã thực hiện tốt việc hỗ trợ xây dựng những vùng sản xuất an toàn theo quy trình VietGap, hiện nay trên địa bàn huyện đã có 217,5 ha cây trồng được cấp giấy chứng nhận VietGap; Công tác xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm nông nghiệp được quan tâm đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ khoa học công nghệ cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận “Bưởi Yên Thủy”, “Bí xanh Yên Thuỷ”, “Khoai sọ Yên Thủy”, “Hành tăm Yên Thủy”; hỗ trợ chuẩn hoá 17 sản phẩm OCOP, trong đó có 03 sản phẩm đạt chuẩn 04 sao, 14 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao.
Tuy nhiên hiện nay, cơ sở hạ tầng nông nghiệp của huyện còn nhiều hạn chế, tỷ lệ kiên cố hóa kênh mương trên địa bàn huyện còn thấp, diện tích tưới tiêu chủ động hàng năm đạt khoảng 58 % diện tích gieo trồng. Nguồn lực đầu tư phát triển Ngành nông nghiệp còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp còn ít, chưa có doanh nghiệp đầu tư chế biến trên địa bàn huyện, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp chưa ổn định, các sản phẩm nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào thương lái nên đầu ra và giá thành sản phẩm không ổn định.
Theo kế hoạch, năm 2023 huyện sẽ thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng năm 2023 là: 95 ha. Trong đó: Diện tích chuyển đổi sang cây hàng năm: 90 ha; Diện tích chuyển đổi sang cây lâu năm: 5 ha. Để triển khai hiệu quả công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, huyện kiến nghị Sở NN&PTNT, UBND tỉnh xem xét hỗ trợ nguồn lực cho huyện đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng về giao thông, thủy lợi để phục vụ công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng; hỗ trợ thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, nhất là đầu tư trong lĩnh vực chế biến nông sản tại địa phương; tiếp tục có nhiều chính sách hỗ trợ xây dựng vùng rau an toàn, cây ăn quả…chất lượng cao gắn với đầu ra tiêu thụ sản phẩm./.
