Đã bao đời nay nhiều gia đình ở xã Tiến Sơn, huyện Lương Sơn không có nhà vệ sinh. Mặc dù đất không thiếu nhưng những ngôi nhà của xã mọc lên đều không xây nhà vệ sinh, hố rác.
Ở xóm Ghên, nhiều đường làng ngõ xóm cứ sau cơn mưa ngập ngụa phân trâu, bò và rác. Ngay gần đầu xóm Ghên là một nhà vệ sinh 2 gian của dự án giảm nghèo với tổng mức đầu tư 10 triệu đồng nhưng bỏ không để cỏ mọc.
Anh Bùi Văn Mến nhà gần đó cho biết, nhà vệ sinh này đã xây dựng vài năm nay. Thời gian đầu vẫn sử dụng nhưng do gần đường, gần khu dân cư, có mùi hôi bốc lên nên mọi người không sử dụng nữa. Giá như nhà vệ sinh này được xây dựng dưới cánh đồng kia (cách khu dân cư khoảng gần 100m) thì đến giờ vẫn sử dụng không gây lãng phí.
Ông Bùi Đăng Lưu- Chủ tịch xã Tiến Sơn lý giải, đây là nhà vệ sinh công cộng nên không có người quản lý, duy tu, làm vệ sinh. Mọi người trong xóm sử dụng không có ý thức giữ gìn vệ sinh chung gây bẩn, hôi thối nên không ai dám sử dụng nữa. Hộ gia đình nào có đất, có điều kiện kinh tế thì làm nhà vệ sinh. Còn khu nào dân cư ở gần nhau, đất chật thì không làm nhà vệ sinh được.
Không có nhà vệ sinh, vào mỗi sáng ở các bãi ruộng và suối xóm Ghên người người đi lại tấp nập để “giải quyết” nhu cầu cá nhân dù bất kể là trời mưa hay nắng. Con mương thuỷ lợi chạy song song với đường xóm cũng chịu cảnh buổi tối mọi người ngại đi xa nên "xử lý" ngay trên mương “thả” xuống. Bao năm nay người dân ở đây đã sống như vậy.
Cả xã Tiến Sơn có 725 hộ nhưng có tới 468 hộ (63%) không có nhà vệ sinh. Xóm Ghên có 208 hộ mà chỉ có 28 nhà vệ sinh. Nhiều nhà làm nhà vệ sinh chỉ là che tấm cót, bao tải xi măng ngay bờ suối, bờ mương. Nhà vệ sinh “đủ tiêu chuẩn” thì đếm được trên đầu ngón tay.
Tháng 5/2009, xã Tiến Sơn phát hiện một ca nhiễm tả và đây cũng là ca nhiễm tả đầu tiên của tỉnh. Ngành y tế đã triển khai nhiều biện pháp dập dịch. Tuy nhiên, hơn một năm qua, chuyện vệ sinh môi trườngở đây vẫn “án binh bất động”.
Nhiều nhà xây mọc lên nhưng chẳng ai nghĩ đến chuyện xây nhà vệ sinh. Có quá nửa số chuồng trại gia súc, gia cầm, nhà tắm không đảm bảo quy cách và không hợp vệ sinh, đặc biệt là chẳng gia đình nào tính đến việc đào hố rác.
Anh Nguyễn Văn Hấu - Phó trưởng trạm y tế xã Tiến Sơn cho rằng, từ việc ăn, ở, sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh dẫn đến phát sinh dịch bệnh, không riêng dịch tả mà nhiều người dân còn mắc phải nhiều loại bệnh khác liên quan đến đường ruột như tiêu chảy, giun sán, đặc biệt có 40% phụ nữ bị viêm nhiễm phụ khoa...
“Chúng tôi thường xuyên tuyên truyền bằng loa đài, tờ rơi cho các hộ xây dựng nhà vệ sinh, dọn đường làng ngõ xóm nhưng tập quán của người dân bao năm nay vẫn không thay đổi” – anh Hấu cho biết
