Trường PTDT nội trú huyện Cao Phong được thành lập từ tháng 8 năm 2002. Năm đầu mới thành lập, dưới sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Cao Phong tập thể cán bộ quản lý, giáo viên đã tổ chức ổn định bộ máy, biên chế nhà trường, lớp học, học sinh trên cơ sở xét tuyển học sinh vào học. Năm học đầu tiên (2003-2004), trường có 2 lớp (1 lớp 6 và lớp 7) với 60 học sinh là con em các dân tộc thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Những năm đầu mới thành lập, do điều kiện trường lớp chưa có, trường phải học nhờ tại trường trung học cơ sở xã Bắc Phong trong thời gian từ ngày đầu hoạt động đến hết tháng 6 năm 2006. Tháng 7 năm 2006, được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, trong đó trực tiếp là Sở Giáo dục và Đào tạo cũng như lãnh đạo và các ban, ngành chức năng huyện đầu tư, thi công ngôi trường mới. Sau 2 năm triển khai thi công, xây dựng, trường PTDT nội trú huyện Cao Phong đã được hoàn thành, khang trang, sạch đẹp trong khuôn viên với diện tích 12.371 m2; có đủ hệ thống 10 phòng học, 20 phòng nội trú học sinh, đủ để 200 em học sinh được ăn, nghỉ nội trú, học tập và rèn luyện tại trường cùng các công trình phụ trợ bao gồm nhà đa năng, khu hiệu bộ, một số phòng chức năng khác. Đến nay, sau một thời gian triển khai, năm học 2012-2013 toàn trường đã có 8 lớp với 200 học sinh thuộc 12 xã vùng khó khăn và vùng đặc biệt khó khăn của huyện. Trong đó, học sinh người dân tộc Mường có 177 em; dân tộc Dao có 17 em; dân tộc Tày có 1 em và dân tộc kinh có 5 em.
Em Phùng Triệu Thương, học sinh lớp 6A Trường PTDTNT Cao Phong, người dân tộc Dao xã Bắc Phong huyện Cao Phong vẫn nhớ như in ngày rời xa gia đình để đến học tại Trường PTDTNT huyện Cao Phong. Em tâm sự “nhà em bố làm bộ đội đóng quân tại tỉnh Lai Châu thỉnh thoảng mới về thăm nhà. Mẹ thì ở nhà làm ruộng, gia đình có hai chị em. Trước đây học tiểu học tuy nhà chỉ cách trường hai km nhưng đi lại hơi khó khăn. Ở nhà ngoài việc học thì em còn phải phụ giúp mẹ công việc nhà cũng như trông em nên học hành có lúc hơi bị xao nhãng. Em mới lên Trường PTDTNT Cao Phong học được mấy tháng, thời gian đầu lên đây học cũng thấy buồn, nhớ nhà, nhớ mẹ và em. Tuy nhiên, được các thầy cô giáo ở đây chăm sóc, chỉ bảo tận tình từ cách ăn, mặc, vệ sinh cá nhân, đặc biệt là học tập nên nỗi buồn cũng vơi đi. Đáp lại những tình cảm đó, em sẽ cố gắng chăm ngoan, học thật giỏi để có được kết quả cao, đáp lại niềm mong mỏi của thầy cô giáo ở trường cũng như gia đình”. Ở chung một mái trường, xa gia đình đó là thực tế chung của 200 em học sinh Trường PTDTNT Cao Phong. Với các em, thầy cô giáo tại đây không chỉ truyền thụ cho kiến thức mà còn là chỗ dựa tinh thần để các em với đi nỗi nhớ nhà và cố gắng học tập thật tốt. Em Bùi Thị Hồng Liên, học sinh lớp 9A, Trường PTDTNT Cao Phong, người dân tộc Mường cho biết “Em đã xã gia đình lên đây học được gần bốn năm. Các thầy cô giáo ở đây rất thân thiện, hướng dẫn chúng em những kỹ năng ứng xử, ăn, uống, ngủ, nghỉ. Vì cậy chúng em có nhiều thời gian đầu tư cho việc học hành và các hoạt động tập thể”.
Để đạt được kết quản này theo thầy giáo Nguyễn Chí Chung, Hiệu trưởng Trường PTDTNT Cao Phong, thời gian gần đây, nhà trường luôn duy trì ổn định tám lớp với 200 học sinh, trong đó có 177 em người dân tộc Mường, 17 em dân tộc Dao, một em dân tộc Tày…Đồng Thời luôn giữ vững tiêu chí trường học đạt chuẩn quốc gia, nhất là tiêu chí về chất lượng giáo dục, chất lượng đội ngũ giáo viên. Chất lượng giáo dục hai mặt, tỷ lệ học sinh khá, giỏi về học lực luôn đạt 60,5% đến 65%; có 95% số học sinh có hạnh kiểm xếp loại khá và tốt. Hàng năm có từ 5 đến 7 em học sinh được tuyển chọn vào các trường PTDT nội trú trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, số còn lại đều được tuyển vào các trường THPT công lập cấp huyện. Bên cạnh đó, nhà trường thường xuyên gắn kết chặt chẽ giữa dạy chữ với rèn người; tổ chức thực hiện nhiều chuyên đề như giáo dục và chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên; công tác vệ sinh cá nhân và bảo vệ môi trường; công tác vệ sinh an toàn thực phẩm; giáo dục, rèn kỹ năng sống cho học sinh nội trú…
Hơn nữa, nhà trường cũng tổ chức tốt công tác nuôi dạy học sinh nội trú với 100% số học sinh được nội trú, được nuôi dạy bảo đảm đúng chế độ tiêu chuẩn trợ cấp theo quy định. Đồng thời học sinh tại trường cũng được khám, chữa bệnh định kỳ 2 lần trong 1 năm; được điều trị bệnh đúng tuyến, kịp thời, bảo đảm 100% số học sinh có đủ sức khỏe để học tập và rèn luyện; toàn bộ học sinh được mua bảo hiểm y tế, bảo hiểm thân thể cho năm học. Không những vậy, toàn bộ học sinh mới tuyển được trang cấp thiết bị vật dụng ban đầu bao gồm chăn, màn, chiếu cùng các vật dụng sinh hoạt khác, bảo đảm học sinh có đủ điều kiện ăn, học tại trường theo chế độ hiện hành. Nhà trường cũng đầu tư kinh phí tu sửa cơ sở vật chất, bao gồm các thiết bị nội thất về điện nước, thiết bị vệ sinh, y tế…bảo đảm học sinh được ăn, học theo đúng quy định.
Phát huy những kết quả đã đạt được, trong năm học này nhà trường sẽ tiếp tục thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động phong trào thi đua của ngành gắn với việc đổi mới giáo dục, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh, tạo sự chuyển biến tích cực về chất lượng giáo dục; thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá, đổi mới phương pháp dạy học, tạo ra sự chuyển biến cơ bản về tổ chức hoạt động dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Đồng thời, đổi mới công tác quản lý theo hướng phát huy tính tích cực đối với các tổ chuyên môn, công tác chủ nhiệm của giáo viên chủ nhiệm lớp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý đối với các hoạt động giáo dục, các hoạt động sinh hoạt chuyên môn trong việc thực hiện kỷ cương, nền nếp quản lý dạy học, kiểm tra, đánh giá, thi tốt nghiệp cuối kỳ, cuối cấp và tuyển sinh; tích cực triển khai công tác bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên theo tổ chuyên môn; chú trọng bồi dưỡng năng lực giáo dục đạo đức, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá; quan tâm phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán; chú trọng tăng cường vai trò và hiệu quả hoạt động của tổ bộ môn; nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc tổ chức, phối hợp giáo dục toàn diện quản lý học sinh nội trú; thực hiện nghiêm túc chế độ chính sách đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh theo đúng quy định hiện hành về công tác giáo dục dân tộc.
