Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Cao Đức Phát, Phó ban Thường trực BCĐ Xây dựng NTM Trung ương báo cáo tóm tắt tình hình và kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM cả nước trong thời gian qua và đề ra 11 giải pháp trong xây dựng NTM năm 2012. Đến nay, các địa phương trên cả nước đã cơ bản kiện toàn bộ máy chỉ đạo, điều hành ở các cấp và tổ chức phát động hưởng ứng các cuộc thi đua do MTTQ Việt Nam và Thủ tướng Chính phủ phát động. Đã có khoảng 60% tổng số xã hoàn thành quy hoạch chung xây dựng NTM. Tới nay đã có khoảng 57% số xã đang tiến hành lập đề án xây dựng NTM, trong đó có 3.650 xã (chiếm 40%) đã phê duyệt xong, các xã còn lại đang triển khai lập đề án. Tuy nhiên, nội dung các đề án còn nặng về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhẹ về phát triển sản xuất, văn hoá, môi trường...Theo báo cáo của các địa phương, trong năm 2011, các địa phương đã huy động được 5.523 tỷ đồng cho đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cấp xã, chủ yếu từ bố trí nguồn ngân sách địa phương và lồng ghép các Chương trình, dự án trên địa bàn.
Năm 2011, nguồn vốn hỗ trợ cho Chương trình MTQG về xây dựng NTM từ ngân sách Trung ương là 1.600 tỷ đồng. Ngân sách địa phương trong năm 2011 đã bố trí 6.642 tỷ đồng cho Chương trình xây dựng NTM. Lồng ghép vốn từ các chương trình, dự án hỗ trợ có mục tiêu với kinh phí hàng năm lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Theo dự kiến ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp cho chương trình năm 2012 là 1700 tỷ đồng (1000 tỷ vốn đầu tư phát triển và 700 tỷ vốn sự nghiệp kinh tế).
Qua tiếp thu ý kiến của các tỉnh, nhiều tiêu xây dựng NTM đã được điều chỉnh tương đối phù hợp từng vùng. Tại hội nghị, 15 đại biểu các tỉnh và bộ, ngành phát biểu làm rõ hơn một số kinh nghiệm, khó khăn và giải pháp xoay quanh quá trình triển khai thực hiện chủ trương của Chính phủ.
Tại tỉnh ta, đến nay đã có 191/191 xã thành lập Ban quản lý cấp xã và 1.781/1.781 thôn, xóm, bản thành lập Ban phát triển thôn. Hiện nay có 68 xã/191 xã đã được phê duyệt đề án xây dựng NTM; 3 xã đang trình phê duyệt đề án; 14 xã đã hoàn thành đề án, 106 xã đang triển khai lập đề án. Năm 2011, từ nguồn vốn hỗ trợ của TƯ, tỉnh ta đã triển khai xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu và các mô hình phát triển sản xuất tại 11 xã điểm hiệu quả. Ngoài ra còn thực hiện lồng ghép các chương trình khác với số vốn trên 500 tỉ. Năm 2012, tổng nguồn vốn lồng ghép là 588,318 tỷ đồng. Theo kế hoạch năm 2012 tỉnh ta phấn đấu 100% số xã hoàn thành quy hoạch xây dựng nông thôn mới được phê duyệt (trong đó có trên 40% số xã hoàn thành các quy hoạch chi tiết).
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã ghi nhận và biểu dương nỗ lực của các địa phương, bộ, ngành có nhiều đóng góp tạo được thành tựu bước đầu có ý nghĩa, phong trào xây dựng NTM đã đi vào cuộc sống. Phó Thủ tướng đánh giá: qua gần 2 năm thực hiện, Chương trình xây dựng NTM đã trở thành phong trào tương đối sâu rộng trong cả nước đã huy động được cả hệ thống chính trị xã hội, huy động tổng thể nguồn lực từ TƯ đến địa phương thực hiện, đặc biệt là sự tham gia hưởng ứng tích cực của người dân; Các địa phương trên cả nước đã bước đầu đã hình thành mô hình NTM hay và triển khai thực hiện có hiệu quả; Các chính sách về NTM đã hình thành, thực hiện và có sự điều chỉnh hợp lý với hoàn cảnh cụ thể để mang lại hiệu quả cao hơn.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Chương trình xây dựng NTM là một nội dung rất quan trọng trong Nghị quyết TW7 về vấn đề Tam nông vì thế nhất thiết phải thực hiện thành công. Đây là chương trình tổng thể cần thực hiện đồng bộ, có quy hoạch, có chỉ tiêu rõ ràng và kiên trì thực hiện. Các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương cần tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh tuyên truyền, huy động nội lực trong nhân dân và huy động toàn hệ thống chính trị và xây dựng NTM. Trong năm 2012, các địa phương phấn đấu hoàn thành quy hoạch ở cấp xã, chú trọng vào quy hoạch sản xuất, quy hoạch khu dân cư, quy hoạch hạ tầng, tuy nhiên quy hoạch phải bám sát thực tế, xuất phát từ nguyện vọng của nhân dân, được sự hưởng ứng của nhân dân. Để việc xây dựng NTM được tiến hành nhanh hơn và toàn diện hơn, Phó Thủ tướng cho rằng cần chú trọng để huy động tối đa các nguồn lực cho xây dựng NTM. Ngoài nguồn lực từ ngân sách nhà nước cần quan tâm huy động các nguồn lực từ doanh nghiệp, xã hội và cộng đồng dân cư gắn với việc ban hành cơ chế khuyến khích thông thoáng để tạo ra động lực trong việc huy động nguồn lực xây dựng NTM.
Phó Thủ tướng lưu ý, trong thời gian tới các ngành, địa phương cần tuân thủ các quan điểm, nguyên tắc chung của chương trình gồm 7 nhiệm vụ và giải pháp, trong đó cần đẩy mạnh tuyên truyền và tổ chức tốt việc huy động được mọi nguồn lực để thực hiện đạt mục tiêu đề ra, đến năm 2015 có 20% xã đạt 19 tiêu chí NTM.
