Đề án xây dựng mô hình làng, bản văn hóa quốc phòng (VHQP) ở địa bàn đặc biệt khó khăn trong khu vực phòng thủ tỉnh Hòa Bình do Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh Hòa Bình chủ trì chính thức khởi động vào tháng 7-2009.
Từ một xóm làm trước để rút kinh nghiệm, tới nay mô hình đã được nhân rộng ở 14 xóm, bản của 14 xã thuộc 11 huyện, thành phố. Những xóm, bản thực hiện mô hình này đã có bước phát triển vượt bậc về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh...
Giúp những cái dân cần
Chúng tôi tới xóm Nội (xóm VHQP), xã Độc Lập, huyện Kỳ Sơn đúng vào thời điểm lực lượng dân quân xã và người dân trong xóm đang giúp gia đình ông Nguyễn Hồng Dương kè ao thả cá. Thấy tôi quan sát và nhẩm tính, ông Nguyễn Hồng Binh, Bí thư Đảng ủy xã thông báo ngay: “Hôm nay, đến kè ao nhà ông Dương có 30 dân quân xung phong, còn lại 38 người khác thì đổi công. Làm xong ao nhà ông Dương sẽ chuyển sang các ao nhà khác”.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, ngày trước ở xã Độc Lập huy động lực lượng dân quân cũng như kêu gọi người dân thực hiện các công việc chung của xóm rất khó khăn. Từ khi xây dựng mô hình làng VHQP, Ban CHQS huyện, các ban, ngành, đoàn thể huyện, xã và các doanh nghiệp trên địa bàn giúp đỡ bà con xây dựng nhà văn hóa xóm, đổ đường bê tông, giúp các hộ gia đình nghèo kè ao thả cá, làm nhà vệ sinh, tư vấn di chuyển chuồng trại chăn nuôi ra xa nhà, hỗ trợ kỹ thuật, con giống, phân bón để trồng cây ngô lai năng suất cao... mọi người đều hăng hái tham gia. Qua hơn một năm thực hiện mô hình làng, bản VHQP, xóm Nội đã có 30 hộ thoát nghèo nhờ chăn nuôi lợn thịt, vịt siêu trứng, trồng ngô, trồng rừng; chất lượng huấn luyện dân quân từ trung bình vươn lên khá; hủ tục lạc hậu đã giảm hẳn...
Đại tá Nguyễn Thế Dân, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Hòa Bình cho biết: “Không riêng xóm Nội mà ở 14 làng, bản VHQP trên toàn tỉnh đã có sự phát triển nhanh chóng, trung bình có 20 – 30% hộ dân trong các xóm, bản thoát nghèo; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ngày càng được giữ vững; 100% các xóm, bản không còn tệ nạn xã hội; chất lượng huấn luyện lực lượng dân quân ngày càng được nâng cao, có những cơ sở từ yếu kém vươn lên khá, giỏi...”.
Có được kết quả đó, theo anh Dân, là do mô hình làng, bản VHQP đã giúp bà con phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, từ đó củng cố, nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ của lực lượng DQTV, dự bị động viên ở cơ sở...
Huy động sức mạnh tổng hợp
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong chương trình xây dựng làng VHQP xóm Nội, xã Độc Lập, huyện Kỳ Sơn, các cấp, các ngành của địa phương và các doanh nghiệp trên địa bàn đã ủng hộ, giúp đỡ hơn 500 triệu đồng, hàng nghìn ngày công lao động xây dựng gần 20 hạng mục gồm: Đường bê tông, nhà vệ sinh, chuồng lợn, kè bờ ao, cải tạo vườn tạp... Tổng số 14 làng VHQP của các huyện, thành phố trong tỉnh Hòa Bình đã đầu tư gần 8 tỷ đồng và hơn 2 vạn ngày công lao động, hàng trăm ca máy móc phương tiện san lấp đất, đổ bê tông công trình... Kinh phí thực hiện các công việc này đều do các ban, ngành đoàn thể địa phương, các công ty doanh nghiệp trên địa bàn quyên góp, ủng hộ, giúp đỡ.
Ông Đinh Đăng Điện, Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn, Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng mô hình làng, bản VHQP huyện Kỳ Sơn khẳng định: “Muốn thực hiện thành công, có tính bền vững mô hình làng VHQP phải phát huy được sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành; cơ quan quân sự huyện phải làm tốt công tác tham mưu, lên phương án chi tiết, cụ thể, phát huy được vai trò của các đơn vị, công ty, doanh nghiệp trên địa bàn và quan trọng hơn cả là các chủ trương, biện pháp của Ban chỉ đạo phải nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân”.
