Từ năm 2018 đến nay, UBND tỉnh, các huyện đã quyết định phê duyệt triển khai, thực hiện xây dựng 29 khu tái định cư cho 1.683 hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai; trong đó có 25 khu tái định cư đã hoàn thành tại các xã: Đồng Ruộng, Vầy Nưa, Tiền Phong, Mường Chiềng, Suối Nánh (Đà Bắc), tại phường Thái Bình, xã Hoà Bình, xã Trung Minh (thành phố Hoà Bình), tại xã Tân Dân (Mai Châu), tại xã Tú Sơn, Vĩnh Đồng, Hạ Bì (Kim Bôi), tại xã Nam Sơn (Tân Lạc), tại các xã: Lạc Sỹ, Bảo Hiệu (Yên Thuỷ) với 1.494 hộ dân đã chuyển đến sinh sống và 4 khu tái định cư còn dở dang dự kiến đáp ứng chỗ ở cho 169 hộ dân bị ảnh hưởng, số hộ người dân tộc thiểu số chiếm đa số trong các hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai tại các huyện, thành phố. Công tác giải phóng mặt bằng các công trình, dự án được thực hiện theo trình tự quy định. Phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư được lập, phê duyệt và tổ chức thực hiện tuân thủ các quy định về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh.
Trước năm 2018, UBND tỉnh, huyện đã quyết định phê duyệt triển khai, thực hiện xây dựng 4 khu tái định cư cho 398 hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai; trong đó có 3 khu tái định cư đã hoàn thành tại xã Xuân Phong (Cao Phong), xã Đồng Tâm (Lạc Thuỷ), xã Yên Nghiệp (Lạc Sơn), các xã Thạch Yên, Thu Phong, thị trấn Cao Phong (Cao Phong) với 352 hộ dân đã chuyển đến sinh sống.
Trên cơ sở Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành bộ thủ tục hành chính (TTHC) do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố, UBND các huyện, thành phố đã tích cực chỉ đạo rà soát bộ TTHC theo hướng cắt đơn giản hoá thủ tục hành chính, giảm thời gian thực hiện thủ tục, đặc biệt đối với thủ tục liên quan đến đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn được thực hiện thường xuyên, liên tục theo quy định. Từ năm 2018 đến nay, UBND các huyện, thành phố đã thực hiện đăng ký, cấp giấy chúng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho 220 hộ dân tại khu tái định cư các: xã Vầy Nưa, Tiền Phong, Mường Chiềng, Đồng Ruộng, Nánh Nghê (Đà Bắc) và xã Tuân Đạo (Lạc Sơn). Trước năm 2018, UBND huyện Cao Phong, Lạc Sơn đã thực hiện đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho 159 hộ dân tại khu tái định cư xã Xuân Phong (Cao Phong), xã Yên Nghiệp (Lạc Sơn).
Hiện nay chương trình còn chưa có chính sách cụ thể về hỗ trợ phát triển sản xuất đối với hộ đã được bố trí ổn định dân cư nên đời sống gặp nhiều khó khăn. Các dự án tái định cư đã hoàn thành, nhưng công tác quy hoạch sử dụng đất chưa kịp thời, chưa có kinh phí đo đạc cho diện tích đất của các hộ dân; việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nơi ở cũ của các hộ dân thành đất canh tác sản xuất còn hạn chế. Toàn tỉnh còn 1.279 hộ dân đã chuyển đến khu tái định cư ổn định cuộc sống từ năm 2018 đến nay nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; 50 hộ dân thuộc khu tái định cư di dân vùng sạt lở hai xã Tân Mai và Phúc Sạn (nay là xã Sơn Thủy) huyện Mai Châu tại xã Đồng Tâm (Lạc Thuỷ) trước năm 2018, nay vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một số dự án trên địa bàn tỉnh chưa bố trí được nguồn kinh phí để giải phóng mặt bằng khu đất sản xuất, nguồn kinh phí săn lấp, cải tạo mặt bằng. Hiện nay một số huyện có các hộ dân thuộc diện di dân tái định cư nhưng chưa bố trí được đất ở. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng chưa phù hợp với thực tế cơ sở; việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân xen ghép còn khó khăn.
Thời gian tới, các huyện, thành phố tiếp tục thực hiện tốt công tác phối hợp với Văn phòng đăng ký đất đai trong thực hiện các thủ tục hành chính về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định hiện hành. Rà soát và hoàn thiện việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũ của người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai (nếu có); đồng thời trình cơ quan có thẩm quyền chuyển đổi đất nơi ở cũ của các hộ dân thành đất canh tác sản xuất; thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất đối với khu tái định cư. Bổ sung quy hoạch đất tái định cư; bố trí đất ở và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân thuộc diện di dân tái định cư trên địa bàn./.
