Nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn
Để chuẩn bị cho ngày Quốc giỗ, trong năm 2010 và 2011 Nhà nước đã đầu tư xây dựng, tôn tạo, tu bổ các đền, mở rộng đường và các công trình phụ trợ, cảnh quan trong khu di tích như đền Thượng, đền Trung, đền Quốc Tổ Lạc Long Quân, đền Mẫu Âu Cơ. Hiện nay, đền Hạ và đền Giếng đang được gấp rút thi công để hoàn thành trước ngày khai hội. Đền Lạc Long Quân cũng đang thi công hoàn thiện những công đoạn cuối cùng.
Tại khu trung tâm lễ hội đang xây dựng trục hành lễ nối sân lễ hội với đường 32C và tiếp nối với bãi đỗ xe rộng 7,5 ha. Bức tranh “Ngày hội non sông trên đất Tổ” được làm bằng gốm có chiều dài 72m, cao 9,9m được các đơn vị thi công phấn đấu hoàn thành trước lễ hội.
Ông Nguyễn Tiến Khôi, Giám đốc Khu di tích lịch sử Đền Hùng cho biết: Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm nay do UBND tỉnh Thú Thọ tổ chức và có sự tham gia của các tỉnh: Tuyên Quang, Hoà Bình, Nam Định, Quảng Ngãi và Đồng Tháp theo Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thời gian tổ chức từ mùng 6 – 10 tháng 3 âm lịch (từ 8-12/4/2011). Trong đó, phần lễ tổ chức trong 3 ngày là mùng 5, 6 và mùng 10 tháng 3 năm âm lịch (tức ngày 7, 8 và 12/4/2011); phần hội được tổ chức 5 ngày, từ mùng 6 đến mùng 10 tháng 3 âm lịch.
Trong thời gian diễn ra lễ hội có các hoạt động: Tổ chức lễ giỗ Quốc Tổ Lạc Long Quân (ngày 6/3 âm lịch), dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ (ngày 6/3 âm lịch) và quan trọng nhất là lễ Giỗ Tổ Hùng Vương với nghi thức dâng hương tại Đền Thượng sáng 10/3 âm lịch có sự tham gia của lãnh đạo Đảng và Nhà nước cùng đông đảo nhân dân thập phương.
Song song với đó là các hoạt động khác như hát Xoan của các phường Xoan cổ; triển lãm các hiện vật cung tiến Đền Hùng với chủ đề “Tình cảm của đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế với Đền Hùng”; thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy; hội trại văn hoá, trình diễn lễ hội và trưng bày các sản vật, ẩm thực của 13 huyện, thị trong tỉnh Phú Thọ; các hoạt dộng nghệ thuật; tổ chức giải bóng chuyền các đội mạnh toàn quốc tranh Cúp Hùng Vương, giải quần vợt hữu nghị Đền Hùng và thi đấu các môn thể thao truyền thống...
Nét mới trong lễ hội năm nay là việc Hội Di sản Việt Nam và Hội Khoa học lịch sử Việt Nam tổ chức thực hiện dự án “Trống đồng – âm vang đất Tổ” với việc dâng 18 trống đồng lên nơi thờ các Vua Hùng, dâng một trống đồng lên Phủ Chủ tịch và một số trống đồng sau khi làm lễ tại Đền Hùng để nhập linh khí sẽ được đưa đến Đại sứ quán Việt Nam tại một số nước.
Bên cạnh đó, tổ chức Lễ phát động trồng cây “Doanh nhân trồng cây tri ân Quốc Tổ Hùng Vương”; tổ chức hội thảo quốc tế “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” để đề nghị UNESCO công nhận là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại; hội thảo khoa học “Lễ hội tịch điền”; triển lãm nghệ thuật thư pháp Việt Nam tại Bảo tàng Hùng Vương; triển lãm sách “Về miền lễ hội cội nguồn dân tộc Việt Nam”...
Xây dựng hồ sơ “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương”
UBND tỉnh Phú Thọ đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng hồ sơ di sản của tỉnh do Chủ tịch UBND tỉnh trực tiếp làm Trưởng ban; đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Phó Trưởng ban.
Đồng chí Hoàng Dân Mạc, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết, ngoài các hoạt động tại Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm 2011, nhiều tháng nay, UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo các sở, ngành liên quan của tỉnh tích cực phối hợp với các cơ quan hữu quan ở trung ương trong việc xây dựng hồ sơ 'Tín ngưỡng thờ Hùng Vương' trình UNESCO để công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đến nay, các công việc xây dựng hồ sơ cơ bản đã được thực hiện đảm bảo tiến độ theo sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
UBND tỉnh Phú Thọ đã có văn bản đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng di sản Quốc gia tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đệ trình hồ sơ 'Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương' lên UNESCO.
Riêng hồ sơ 'Hát Xoan Phú Thọ' đã được Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho phép đệ trình UNESCO từ 31 tháng 3 năm 2010, hiện tại UNESCO đang tiến hành thẩm định bước hai.
Trong thời gian tổ chức giỗ Tổ Hùng Vương năm Tân Mão - 2011, các cơ quan chuyên môn của tỉnh sẽ phối hợp với Viện Văn hóa - Nghệ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo Quốc tế 'Tín ngưỡng thờ cúng Tổ tiên trong xã hội đương đại - Nghiên cứu trường hợp tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam' với sự tham dự của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế và một số cơ quan đại diện ngoại giao tại Việt Nam nhằm phục vụ cho công tác xây dựng hồ sơ.
