Ngày 16/6/1967 Bộ Công an đã ban hành Quyết định số 426/QĐ về việc thành lập “Phòng theo dõi phong trào Bảo vệ trị an và Xây dựng lực lượng Công an xã” gọi tắt là “Phòng theo dõi xã”, đây là tổ chức chuyên trách Xây dựng phong trào đầu tiên trực thuộc Bộ trưởng Bộ Công an, có nhiệm vụ giúp Bộ trưởng chỉ đạo lực lượng Công an các cấp thực hiện phương hướng, nội dung, biện pháp vận động nhân dân tích cực tham gia phong trào “Bảo vệ trị an” ở ngoài xã hội và mở cuộc vận động “Bảo mật phòng gian” trong các cơ quan, xí nghiệp, đấu tranh chống mọi âm mưu hoạt động của bọn phản cách mạng, các loại tội phạm khác và chỉ đạo việc xây dựng lực lượng Công an xã, nhằm đẩy mạnh công cuộc xây dựng địa bàn cơ sở vững mạnh về ANTT.
Cùng với những thành tích và kết quả đạt được của lực lượng Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ Công an cả nước trong 50 năm qua, lực lượng Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ Công an tỉnh Hà Sơn Bình ra đời năm 1981 theo Quyết định số 96/QĐ-BNV, ngày 20/12/1981 của Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an), có tên gọi là Phòng Xây dựng phong trào quần chúng bảo vệ ANTQ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của Đảng ủy, Lãnh đạo Công an tỉnh và được sự giúp đỡ, phối hợp tích cực của quân và dân, lực lượng chuyên trách, nòng cốt Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ đã tích cực tham mưu, phối hợp, hướng dẫn và tổ chức phát động sâu rộng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trên địa bàn tỉnh.
Ngày 01/10/1991 tái lập tỉnh Hòa Bình theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, lực lượng chuyên trách xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tiếp tục phối hợp các lực lượng triển khai nhiệm vụ bảo vệ ANQG chống âm mưu, hoạt động “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch phòng chống tội phạm và các loại tệ nạn xã hội theo chức năng và nhiệm vụ được giao; Ngày 14-9-1995 Đồng chí Nguyễn Văn Ba - Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình ban hành Quyết định số 105/QĐ thành lập Phòng công tác vận động phong trào quần chúng bảo vệ ANTQ (PV28). Từ khi thành lập đến nay lực lượng chuyên trách, nòng cốt xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ Công an tỉnh nhà đã chủ động phối hợp với MTTQ các cấp, các ngành, đoàn thể tham mưu cấp ủy Đảng, chính quyền ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, thực hiện với nhiều hình thức phong phú, sinh động; chủ động xây dựng và từng bước hoàn thiện cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, lực lượng Công an làm nòng cốt” trên lĩnh vực bảo vệ ANTT; củng cố nhiều tổ chức quần chúng làm công tác giữ gìn ANTT ở cơ sở, phát huy tính chủ động, sáng tạo của nhân dân trong công tác đấu tranh PCTP, tệ nạn xã hội, bảo vệ ANTQ trên địa bàn; thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - CAND vì nước quên thân, vì dân phục vụ” và phong trào thi đua “Công an nhân dân học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy”, kết hợp với các phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và các phong trào thi đua yêu nước của địa phương như: “Xóa đói giảm nghèo”, “Xây dựng nông thôn mới”; Công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ luôn gắn chặt với công tác dân vận và phong trào thi đua “Dân vận khéo” của lực lượng Công an. Đã xây dựng, nhân rộng, duy trì 05 dạng mô hình với tổng số 101 mô hình tiêu biểu = 11.630 đơn vị thành viên theo hướng tự phòng, tự quản, tự bảo vệ và giải quyết tốt các vấn đề phức tạp xảy ra ở cơ sở, trong đó nhiều mô hình điển hình như: “Làng, khu dân cư, xóm tự quản, an toàn về ANTT”, “Đội thanh niên xung kích xây dựng khu dân cư an toàn”, “Câu lạc bộ sau cai”, “Cựu quân nhân tự quản về ANTT”, “Giáo dân tự quản về ANTT”, “Ổ nhà, Dòng họ tự quản”, “Quỹ phòng chống tội phạm”, “Nhà trường an toàn không có ma túy”, “Tiếng kẻng vây bắt kẻ gian”, “Tiếng kẻng bình yên”, “Tổ liên gia tự quản”, Cụm an ninh giáp ranh giữa các xã, các huyện, các cơ quan trong và ngoài tỉnh, Cụm an ninh - quốc phòng, Cụm quân dân đoàn kết… góp phần huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và của toàn dân giải quyết ổn định tình hình ANTT và nâng cao chất lượng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ ở các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT, các xã thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Lực lượng chuyên trách, nòng cốt xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ đã đúc kết được bề dày kinh nghiệm thực tiễn và lý luận quan trọng để ngày càng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Những thành tích vẻ vang của lực lượng chuyên trách và nòng cốt xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ Công an tỉnh ta trong những năm qua đã góp phần cùng Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Đảng bộ, Công an tỉnh vượt qua những khó khăn, thử thách trong các thời kỳ của cách mạng, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi, phục vụ công cuộc đổi mới phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh; được lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Đảng ủy, Ban giám đốc Công an tỉnh và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Với những thành tích đó, lực lượng chuyên trách Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ Công an tỉnh đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ tặng 01 Bằng khen, hàng trăm lượt tập thể và cán bộ, chiến sĩ lập công xuất sắc được tặng thưởng nhiều Huân, Huy chương các loại và Bằng khen, giấy khen của các cấp.
Trong thời gian tới, lực lượng Công an tỉnh nói chung và lực lượng chuyên trách, nòng cốt xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ nói riêng cần tập trung đổi mới toàn diện và nâng cao chất lượng các mặt công tác tham mưu, hướng dẫn và tổ chức thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới; tham mưu cho các cấp ủy, chính quyền triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, biện pháp của Đảng, Nhà nước về ANTT và đẩy mạnh phong trào quần chúng, xây dựng thế trận ANND gắn với thế trận quốc phòng toàn dân. Trong đó đặc biệt chú trọng công tác xây dựng lực lượng xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ từng bước hiện đại. Đảm bảo đội ngũ cán bộ, chiến sĩ luôn có quan điểm lập trường vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân, có trình độ về chuyên môn nghiệp vụ, về pháp luật và tư duy khoa học đổi mới sáng tạo, có ý thức trách nhiệm cao với nhiệm vụ và tinh thần phục vụ nhân dân; gắn bó với mật thiết với nhân dân, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng trong CAND, lực lượng Quân đội nhân dân, với các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội để đẩy mạnh công tác vận động nhân dân tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Đồng thời tham mưu cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể cần nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng; quan tâm làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, phòng chống các biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng, phòng, chống tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ; huy động sức mạnh tổng hợp của quần chúng nhân dân trong phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm, thực hiện có hiệu quả các Chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm; phòng, chống ma túy; phòng, chống mua bán người; Chương trình quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, các Đề án, kế hoạch về nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ để góp phần làm giảm các loại tội phạm, tai, tệ nạn xã hội.... giữ gìn bình yên và hạnh phúc của nhân dân, đồng thời làm tốt công tác dân vận khéo của lực lượng Công an để quần chúng nhân dân tin tưởng, phát huy tốt vai trò là “Tai mắt” giúp đỡ Công an nhiều hơn trong sự nghiệp bảo vệ ANTQ.
