Nếu như mùa khô năm 2009- 2010, cả tỉnh xảy ra 15 vụ cháy rừng làm thiệt hại trên 66 ha rừng, thì mùa khô năm 2010-2011 chỉ xảy ra 1 vụ cháy rừng tại xã Phú Lão (Lạc Thủy). Đám chảy xảy ra vào ban đêm ở khu vực núi đá, nhưng do chuẩn bị chu đáo phương án PCCCR, huyện đã kịp thời huy động các lực lượng cơ sở tham gia chữa cháy, do vậy mức độ thiệt hại không đáng kể, tổng diện tích bị cháy khoảng 1,5 ha lau, lách.
Ông Lê Minh Thủy, Phó chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: Mùa khô vừa rồi hầu như tỉnh không để xảy ra cháy rừng. Nguyên nhân do thời tiết có mưa đều, độ ẩm khá cao đã giảm bớt nguy cơ cháy rừng. Mặt khác, sau nhiều năm liên tục tổ chức tuyên truyền các quy định quản lý và bảo vệ rừng, PCCCR, ý thức cấp ủy, chính quyền và người dân nơi có rừng trong việc triển khai các biện pháp PCCCR cũng đã được nâng lên đáng kể. Tuy nhiên, lực lượng kiểm lâm nhận định, không cháy rừng hoặc cháy rừng ít cũng dễ làm phát sinh yếu tố chủ quan, lơ là trong triển khai các biện pháp PCCCR.
Diện tích rừng và đất lâm nghiệp của tỉnh chiếm khoảng 68% tổng diện tích tự nhiên, trong đó diện tích có rừng trong khoảng từ 20- 22 vạn ha. Hiện nay đã chính thức bước vào mùa khô năm 2011-2012 (bắt đầu tư tháng 11 đến tháng 4 hàng năm) là thời gian nguy cơ cao xảy ra cháy rừng. Đặc biệt là trạng thái rừng bương, tre, nứa hỗn giao, rừng sản xuất từ 1-3 năm tuổi, rừng nguyên liệu hết thời kỳ chăm sóc. Thực tế cho thấy có từ 70- 80% nguyên nhân cháy rừng là do ý thức bất cẩn khi sử dụng lửa của người dân khi đốt nương, làm rẫy, đốt lửa lấy mật ong (tháng 2,3 hàng năm). Ông Lê Minh Thủy cho rằng: Ý thức cũng như việc triển khai các biện pháp PCCCR có nhiều chuyển biến. Thế nhưng vẫn có một số cấp ủy, chính quyền cơ sở và một bộ phận nhân dân chưa thực sự coi trọng công tác PCCCR, vẫn còn tình trạng dùng lửa trong rừng trái với quy định. Trong khi đó, thời tiết diễn biến phức tạp là những nguy cơ lớn xảy ra cháy rừng.
Chi cục Kiểm lâm đang tham mưu cho cấp ủy Đảng, chính quyền khẩn trương kiện toàn Ban chỉ huy PCCCR các cấp, triển khai cấp bách những quy định PCCCR, nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng kiểm lâm địa bàn và các tổ, đội quần chúng quản lý và bảo vệ rừng, PCCCR, thực hiện phương châm “4 tại chỗ” trong PCCCR. Chi Cục Kiểm lâm đã chức diễn tập phương án PCCCR tại một số cơ sở như: Cao Sơn (Đà Bắc), Lạc Hưng (Yên Thủy)... Trong PCCCR cần phát huy vai trò phối hợp giữa 3 lực lượng là kiểm lâm, công an và dân quân tự vệ thực hiện phương châm “4 tại chỗ”. Đối với những xã nằm trong vùng nguy cơ trọng điểm cháy rừng cao cần tổ chức trực thường xuyên, sẵn sàng triển khai các biện pháp PCCCR. Về quan điểm và thực tế cho thấy, nếu phương án PCCCR càng chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo và huy động được hệ thống chính trị tham gia thì công tác PCCCR sẽ đạt được kết quả tốt. Đối với công tác PCCCR thì phòng vẫn được xác định là yếu tố then chốt. Mùa khô năm nay, công tác tuyên truyền cũng được đặc biệt chú trọng. Trong đó tập trung vào các đối tượng là chủ rừng, người dân khu vực có rừng và các cơ sở chế biến lâm sản trên địa bàn về nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý, bảo vệ, PCCCR. Lực lượng chức năng cũng chú trọng đến hướng dẫn người dân phương pháp xử lý thực bì, đốt nương làm rẫy, thu dọn vật dễ cháy ra xa khu vực có rừng, giảm nguồn vật liệu dễ cháy ở mức thấp nhất, tuyệt đối không đốt nương, xử lý thực bì trong điều kiện thời tiết hanh khô cao và có gió.
Năm nay, cùng với công tác PCCCR, lực lượng chức năng cũng đang tăng cường phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền các xã có rừng đẩy mnh công tác quản lý và bảo vệ rừng, xử lý kiên quyết những trường hợp khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, bảo vệ tài nguyên rừng.