Về xóm Nhạp, xã Đồng Chum, huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình, ai cũng cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng đặc dụng Pu Canh cùng sự hiếu khách của bà con dân tộc nơi đây. Nhưng điều ngạc nhiên là mỗi khi có ai đó hỏi thăm về anh Nguyễn Thanh Tuấn, cán bộ kiểm lâm phụ trách trên địa bàn, người dân đều trầm trồ “Anh ấy là con của bản làng đấy!”.
Quê gốc ở huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, sau khi tốt nghiệp trường Trung học lâm nghiệp Trung ương 1 ở Quảng Ninh, năm 2002 anh Nguyễn Thanh Tuấn được phân công về Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Pu Canh (Đà Bắc-Hoà Bình) công tác. Nếu gặp lần đầu, ai cũng nghĩ anh Tuấn là người gốc dân tộc Tày. Từ cử chỉ đến cách phát âm giống hệt người địa phương. Hướng ánh mắt về phía cánh rừng, anh tâm sự: “Ngày mới về tôi phải đi bộ hơn hai chục cây số vào xóm Nhạp. Ở nhờ nhà dân, góp gạo thổi cơm và cùng leo đồi trồng cây lúa, cây ngô với chủ nhà. Mặc dù, điều kiện ăn ở, cơ sở vật chất thiếu thốn, nhưng với lòng nhiệt tình, tâm huyết với rừng nên tôi đã vượt qua tất cả. Điều mà tôi nung nấu là phải giữ cho được cánh rừng đại ngàn Pu Canh này. Vì cứ mở mắt ra là trông thấy rừng nghiến, sến, táu bao bọc xung quanh làng”.
Anh Ngô Văn Quý, trạm trưởng Khu bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Pu Canh nói: “Cậu Tuấn là người xuôi chính hiệu đấy, vậy mà trụ với rừng Đà Bắc đã vài chục năm rồi, mê lắm!. Có lên rừng mới thấy cái hay, cái đẹp của rừng. Nhưng phải làm thế nào cho dân hiểu được
“Một cây gỗ quý đổ xuống như thấy cơ thể mình bị chảy máu”. Bởi trước đây, xóm Nhạp là điểm khai thác gỗ lậu lớn nhất trong huyện, mỗi km đường không đếm được có bao nhiêu cây gỗ to 2-3 người ôm không xuể đã đổ xuống do bàn tay người dân. Điều đó cũng là tự nhiên, bởi họ sống ở rừng phải dựa vào rừng để kiếm kế sinh nhai. Đến năm 2002, khu bảo tồn thiên nhiên Pu Canh được thành lập cùng với tình yêu, sự nhiệt huyết với rừng của anh Tuấn nên nhiều năm nay việc giữ rừng đặc dụng ở xóm Nhạp trở nên đơn giản.
Xóm Nhạp, xã Đồng Chum có thế mạnh về tiềm năng tài nguyên thiên nhiên và trong tương lai là điểm du lịch đường bộ thông ra hồ thủy điện sông Đà, đồng thời nằm trong vùng đệm thuộc khu BTTN Pu Canh. Xóm Nhạp có 159 hộ gồm 825 nhân khẩu, dân tộc Tày chiếm 90%. Địa bàn mà anh Tuấn quản lý là 1.369 ha rừng đặc dụng. Ngoài việc phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, ngăn chặn tại chỗ những đối tượng có ý đồ phá rừng, anh còn xây dựng mỗi tổ dân cư có một tổ tự quản. Hàng tháng, hàng quý anh đều tổ chức cuộc họp và nhấn mạnh việc bảo vệ, trồng rừng, cam kết giữ rừng. Từ khi những cánh rừng đặc dụng Pu Canh vắng bước chân người, việc phát triển kinh tế được đặt lên hàng đầu.
Sau khi cùng trưởng thôn Xa văn Thế xuống huyện thăm mô hình trồng ngô lai 9698 và LVN 10 ở xã Cao Sơn, anh vui mừng, vì đây chính là cây chủ lực giúp người dân nơi đây thoát nghèo. Anh Tuấn đã mạnh dạn đưa giống ngô mới về trồng thử trên diện tích hơn 3000 m2 đất của gia đình. Với cách làm mới, đúng kỹ thuật, gia đình anh đã thu hoạch gần 20 tạ/vụ. Phấn khởi trước sự thành công, anh đã đem kinh nghiệm của mình để hướng dẫn bà con thôn bản. Họ đón nhận mà không chút nghi ngờ, bởi họ tin vào cái tâm và việc làm của anh. Nhờ có anh mà cây ngô đã đem lại cho trên 100 hộ dân nơi đây cuộc sống dần ổn định, xoá được đói, giảm được nghèo, không còn cảnh người dân vào phá rừng nữa. Không những thế, anh Tuấn còn về tận dưới xuôi mua giống gà công nghiệp, vịt, ngan siêu thịt cho bà con chăn nuôi thêm, tăng thu nhập cho gia đình. Việc làm này đã được anh nhân rộng ra toàn xóm, xã, nhiều gia đình nuôi với số lượng lớn (trên 100 con) như gia đình anh Xa Văn Thắng, anh Xa Văn Ngọc…, mỗi năm cho thu nhập gần 100 triệu đồng. Hiện cả xóm có gần 30 ngôi nhà ngói khang trang, còn lại là nhà sàn truyền thống vững chắc.
Chia tay anh Tuấn cùng với những cánh rừng Nhạp, cánh rừng đại ngàn Pu Canh xanh mướt, chúng tôi hiểu thêm công việc của các anh, những chiến sỹ đang từng ngày, từng giờ sát cánh cùng người dân giữ cho rừng thêm xanh./.
