Hệ thống đô thị tỉnh Hòa Bình hiện có 11 đô thị, bao gồm: 1 đô thị loại III (thành phố Hòa Bình), 1 đô thị loại IV (thị trấn Lương Sơn) và 9 đô thị loại V thuộc 8 huyện (Thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong; Thị trấn Đà Bắc, huyện Đà Bắc; Thị trấn Bo, huyện Kim Bôi; Thị trấn Mai Châu, huyện Mai Châu; Thị trấn Mãn Đức, huyện Tân Lạc; Thị trấn Vụ Bản, huyện Lạc Sơn; Thị trấn Hàng Trạm, huyện Yên Thủy; Thị trấn Chi Nê (huyện lỵ), Thị trấn Ba Hàng Đồi, huyện Lạc Thủy.
Thực hiện Chương trình Phát triển đô thị tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Sở Xây dựng đã hoàn thành và được Bộ Xây dựng tham gia ý kiến vào nội dung Chương trình bằng Văn bản và đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 208/QĐ-UBND ngày 13/02/2023 và Kế hoạch thực hiện Chương trình Phát triển đô thị tỉnh Hòa Bình đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đối với các đô thị trên địa bàn tỉnh, hiện nay có đô thị Mai Châu hoàn thành việc lập Chương trình phát triển đô thị; 6 đô thị đã phê duyệt Đề cương nhiệm vụ và đang trong quá trình triển khai thực hiện lập Chương trình phát triển đô thị. Mặc dù trong quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn đầu tư trong và ngoài ngân sách, quỹ đất hạn chế, quy mô và mật độ dân cư tập trung nhỏ, yếu tố thương mại, dịch vụ của các đô thị chủ yếu phục vụ các nhu cầu thiết yếu của địa phương. Song các cơ quan chức năng tập trung rà soát, đảm bảo tính trọng điểm để đảm bảo tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị; huy động các nguồn vốn ngân sách và ngoài ngân sách để phấn đấu hoàn thiện các đô thị theo mục tiêu đề ra.
Thực hiện Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Phát triển các đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030” trên địa bàn tỉnh; UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và UBND các huyện, thành phố theo lĩnh vực được phân giao tổ chức nghiên cứu, khảo sát, đánh giá tình hình biến đổi khí hậu tác động đến hệ thống đô thị; rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch vùng, quy hoạch chung các đô thị; xây dựng hệ thống thoát nước chống ngập, lụt. Đầu năm 2023, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 03 về việc tăng cường công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn; bảo đảm an toàn công trình thủy lợi, đê điều và chuẩn bị sẵn sàng hộ đê, phòng chống mưa lũ trên địa bàn tỉnh. Qua đó, các địa phương, đơn vị chủ động triển khai các hành động, biện pháp cần thiết, hợp lý phòng - chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản của Nhà nước và Nhân dân khi có thiên tai xảy ra. Đồng thời nâng cao năng lực xử lý tình huống, sự cố, chỉ huy, điều hành và nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng để phát huy ý thức tự giác, chủ động phòng, tránh thiên tai của toàn dân trên địa bàn tỉnh. Tỉnh cũng đã thực hiện đầu tư nâng cấp trang thiết bị Đài khí tượng thủy văn tỉnh; xây dựng chương trình kiểm tra các công trình phục vụ tưới tiêu trước mùa mưa bão; xây dựng phương án quản lý, vận hành hồ chứa phục vụ chống hạn, chống lũ. Tại các đô thị đã ứng dụng vật liệu xây dựng thân thiện môi trường trong hoạt động đầu tư xây dựng như: Không sử dụng gạch nung trong hoạt động xây dựng dân dụng, sử dụng vật liệu Carboncor thay thế nhựa Apphan truyền thống một số tuyến đường; nạo vét các tuyến rãnh thoát nước. Đầu tư xây dựng mới một số tuyến rãnh thoát nước góp phần giảm thiểu ngập úng cục bộ tại các đô thị trên địa bàn.
Tỉnh đã lồng ghép các nội dung của đô thị tăng trưởng xanh vào Quy hoạch tỉnh; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch khu đô thị, chương trình phát triển đô thị... Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, địa phương nhằm khắc phục nững hạn chế trong công tác lập, quản lý, tổ chức thực hiện việc phát triển đô thị tăng trưởng xanh. Ngoài ra, trên các trục đường chính đã có điện chiếu sáng, đường cấp nước sinh hoạt và hệ thống thoát nước đang được đầu tư xây dựng đồng bộ, đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân; từng bước được đầu tư và có bước phát triển mạnh về cơ sở hạ tầng, triển khai một số dự án hạ tầng, trồng cây xanh cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị. Công tác thu gom rác thải cũng được quan tâm, đã đi vào hoạt động theo quy định góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài nguyên bảo vệ môi trường sức khoẻ nhân dân để hướng tới đô thị tăng trưởng xanh được người dân đồng tình ủng hộ.
Để triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển đô thị thông minh, tỉnh đã xây dựng thí điểm trung tâm điều hành thông minh với các phân hệ: giám sát, điều hành chỉ tiêu kinh tế - xã hội, chỉ tiêu thống kê; hệ thống tương tác với người dân; giám sát điều hành cho lĩnh vực y tế, giáo dục; Giám sát an ninh trật tự và an toàn giao thông; Giám sát, điều hành chỉ tiêu ngân sách; Giám sát phản ánh kiến nghị người dân. Việc triển khai thí điểm bước đầu đã tạo hiệu quả để giúp lãnh đạo UBND tỉnh thấy rõ được lợi ích phục vụ cho các hoạt động chỉ đạo điều hành của lãnh đạo tỉnh. Qua đó, cần xây dựng hệ thống các trung tâm điều hành thông minh làm nền tảng thúc đẩy phát triển chuyển đổi số và đô thị thông minh tỉnh.
Với các giải pháp triển khai đồng bộ, hiệu quả, quy mô đô thị của tỉnh được mở rộng. Hết năm 2023, chỉ tiêu đô thị hóa toàn tỉnh ước đạt 34,8%, đạt kế hoạch đề ra./.
