Là một trong hai bản làng của người Thái được quy hoạch, phát triển để trở thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng ở thị trấn Mai Châu. Bản Pom Cọong hiện lên với không gian thoáng đãng, bình yên và sạch sẽ. Chính vì thế đã từ lâu, cấp ủy đảng, chính quyền và người dân nơi đây không chỉ quan tâm đến việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình mà còn chú trọng đến việc giữ gìn, bảo vệ cảnh quan môi trường ở khu dân cư. Đặc biệt hơn là từ khi bản Pom Cọong được chọn làm điểm thực hiện mô hình: “Khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường tại các điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng". Mô hình đã góp phần tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên.
Với 76 hộ với 324 nhân khẩu sinh sống bản Pom Cọong nhận thức rõ lợi ích của mô hình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường để thúc đẩy phát triển du lịch, người dân trong bản đã hưởng ứng nhiệt tình. Hiện nay, 100% các hộ gia đình đã tham gia ký cam kết giữ gìn vệ sinh môi trường ở khu dân cư. Cũng từ đó, bản Pom Cọong luôn giữ được cảnh quan môi trường sạch, đẹp và trở thành một trong những điểm du lịch văn hóa cộng đồng ở huyện Mai Châu thu hút được nhiều khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm quan, nghỉ dưỡng.
Một du khách người Pháp chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi tới Việt Nam. Trong chuyến hành trình của tôi lần này, tôi sẽ dành thời gian để đi tham quan một số điểm du lịch ở miền Bắc, Việt Nam. Khi tôi tới Bản Pom Cọong, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình thì tôi thấy người dân ở đây rất thân thiện, cởi mở, họ luôn cười vui vẻ. Đặc biệt không gian ở đây rất là thoáng đãng, sạch sẽ. Tôi rất thích nơi này”.
Hòa Bình là một tỉnh miền núi nằm ở phía Tây bắc của tổ quốc, cách thành phố Hà Nội 80km, nơi có những thắng cảnh, địa danh du lịch nổi tiếng trong và ngoài nước, đặc biệt là du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng…Từ những ưu đãi của thiên nhiên, nắm bắt được nhu cầu ngày càng tăng về hình thức du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, tỉnh Hòa Bình đã xây dựng định hướng chiến lược về phát triển du lịch; trong đó một trong những công việc được quan tâm là bảo vệ môi trường, cảnh quan tại các điểm du lịch. Năm 2007, Ủy ban MTTQ tỉnh Hòa Bình đã lựa chọn bản Văn và bản Pom Cọong , thị trấn Mai Châu, huyện mai Châu làm điểm chỉ đạo thực hiện "Mô hình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường ở các khu du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng". Thông qua công tác tuyên truyền của chính quyền địa phương, các hộ gia đình ở bản Văn và bản Pom Cọong đã bắt đầu tham gia chương trình. Phần lớn người dân ở hai bản đều là người Thái, với đặc điểm phong tục của đồng bào dân tộc là sống đoàn kết, quây quần nhà sát nhà, nước ăn được lấy từ giếng, nguồn nước trong núi, giặt giũ trên núi hoặc ngoài mương chảy ra đồng…vì vậy việc xử lý rác thải, nguồn nước vô cùng quan trọng, đặc biệt là ở các khu dân cư là điểm du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng. Để nâng cao nhận thức của từng người dân, từng hộ gia đình trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc đồng thời giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, xử lý rác thải, bảo vệ nguồn nước…Thị trấn Mai Châu đã thành lập Ban chỉ đạo mô hình ở bản Văn và bản Pom Cọong, thành phần nòng cốt là các cán bộ đoàn thể cơ sở là hội thanh niên, phụ nữ, nông dân, người cao tuổi, Mặt trận xóm; phân thành các nhóm hộ gia đình từ 7 đến 10 hộ tự quản chia theo khu vực hợp lý và thuận tiện. Ban chỉ đạo tích cực tuyên truyền cho người dân thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường, tổ chức cho 100% số hộ gia đình ký cam kết: Gia đình có vật dụng chứa rác thải, chất thải, không để khí thải, mùi hôi từ gia đình gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt của khu dân cư, tham gia các hoạt động vệ sinh môi trường; có đủ công trình vệ sinh, chuồng trại, thực hiện nghiêm túc các quy định bảo vệ môi trường theo quy ước của thôn, bản. Bên cạnh việc ký cam kết, hàng năm người dân ở hai bản còn được tham gia các lớp tập huấn về nội dung bảo vệ môi trường. Qua việc tổ chức, triển khai đến nay mô hình đã trở thành phong trào hoạt động thường xuyên ở cả hai khu dân cư bản Văn và bản Pom Cọong
Bên cạnh mục đích làm chuyển biến nhận thức về công tác bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên trong các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân địa phương, mô hình: “Khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường” còn góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ mặt trận và các tổ chức đoàn thể trong việc tổ chức, hướng dẫn, phối hợp toàn dân tham gia bảo vệ môi trường và phát triển bền vững theo chương trình, kế hoạch đề ra. Thông qua việc triển khai mô hình, cán bộ đoàn thể rút ra được nhiều kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện các hoạt động ở cơ sở.
Từ năm 2007 đến nay việc tổ chức triển khai mô hình đã đạt những kết quả đáng khích lệ, đường làng ngõ xóm trong từng tổ liên gia tại các khu dân cư được triển khai luôn phong quang sạch đẹp, số lượng khách du lịch đến tham quan năm sau cao hơn năm trước. Hàng năm có hàng nghìn lượt khách du lịch đến các điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng ở huyện Mai Châu, đời sống của bà con tại các khu du lịch được cải thiện rõ rệt. Hy vọng với những cố gắng trong công tác bảo vệ môi trường, mô hình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường tại các khu du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng sẽ góp phần làm cho các bản làng quê hương núi rừng Tây Bắc ngày càng giàu đẹp./
