Mai Châu là một huyện miền núi của tỉnh Hòa Bình, là địa chỉ du lịch nổi tiếng hằng năm thu thu hút rất nhiều khách du lịch tới thăm, đặc biệt là khách quốc tế. Sự hòa đồng giữa thiên nhiên và con người chính là thế mạnh của vùng, từ đó Mai Châu có lợi thế vượt trội so với nhiều địa phương khác trong tỉnh và được quy hoạch là một trong những khu du lịch chuyên đề trọng điểm của tỉnh Hòa Bình.
Huyện cách trung tâm tỉnh lỵ 65 km về phía Tây Bắc, có diện tích tự nhiên là 57.127,98 ha. Phía Nam giáp tỉnh Thanh Hóa, phía Tây giáp huyện Vân Hồ (Sơn La), phía Bắc giáp huyện Đà Bắc. Dân số trên 52.500 người trong đó dân tộc Thái chiếm trên 57,3%; dân tộc Mường chiếm 17,33%, dân tộc Kinh chiếm 11,96% còn lại là các dân tộc khác.
Vùng đất Mai Châu được thiên nhiên ưu đãi với các khu rừng nguyên sinh, rừng đặc dụng, sông hồ tự nhiên, núi non hùng vĩ và hệ thống các hang động, thác nước tạo nên cảnh quan sinh động, khí hậu mát mẻ, con người hiền hòa, mến khách. Đây là nơi cư trú của 7 dân tộc anh em cùng sinh sống, gồm: Thái, Mường, Kinh, Dao, Mông, Tày, Hoa, mỗi dân tộc mang một nét văn hóa truyền thống riêng, từ đó tạo nên một nền văn hóa chung đa bản sắc cùng tồn tại và phát triển. Mai Châu còn là vùng đất nổi tiếng về văn hóa dân gian, lễ hội đặc sắc, ngành nghề thủ công truyền thống mang đậm nét văn hóa các dân tộc anh em.
Xác định được thế mạnh đó, huyện đã xác định hướng đi cho du lịch của huyện là phát triển du lịch cộng đồng gắn với xây dựng NTM. Từ năm 2011 – 2013, huyện đã từng bước xây dựng đề án, xây dựng kế hoạch và phê duyệt quy hoạch phát triển mạng lưới du lịch cộng đồng gắn với xây dựng NTM giai đoạn 2011 – 2015, kiện toàn BCĐ và xây dựng quy chế hoạt động và chỉ đạo các xã, thị trấn tổ chức thực hiện, rà soát bổ sung các điểm du lịch để xây dựng quy hoạch du lịch huyện Mai Châu theo quy hoạch tổng thể tỉnh Hòa Bình. Tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy tinh thần đoàn kết, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, vệ sinh môi trường và đảm bảo an ninh trật tự để phục vụ tốt cho hoạt động du lịch trên địa bàn. Khuyến khích các tập thể, cá nhân tham gia hoạt động kinh doanh, du lịch nhằm tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân và ngân sách nhà nước. Đặc biệt tăng cường công tác tuyên tuyền, quảng bá tiềm năng du lịch của huyện thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như phát thanh, truyền hình, báo viết, báo điện tử từ Trung ương đến địa phương.
Trong 3 năm thực hiện đề án phát triển du lịch công động gắn với xây dựng nông thôn mới, toàn huyện phát triển từ 24 nhà nghỉ cộng đồng (năm 2011) đến 77 nhà (năm 2013), đạt 77% so với mục tiêu của đề án. Tổng số lượt khách tham quan du lịch năm 2011: 68.138 lượt, năm 2013: 207.903 lượt. Tổng số doanh thu từ hoạt động du lịch, năm 2011 ước đạt trên 9 tỷ đồng, năm 2013 ước đạt 46 tỷ đồng. Huyện được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng gồm: 01 làng du lịch sinh thái bản Bước, xã Xăm Khòe; Khu du lịch sinh thái Mặt trời, xã Chiềng Châu; Khu du lịch sinh thái Mai Châu, xã Nà Phòn; Khu du lịch ở xóm Cha Lang, xã Mai Hịch.
6 tháng đầu năm 2014, huyện đã đón 149.340 lượt khách, trong đó khách quốc tế là 39.952 lượt, khách trong nước: 109.388 lượt. Với tổng doanh thu là trên 28 tỷ đồng, trong đó doanh thu khách quốc tế: 11,350 tỷ đồng, doanh thu khách nội địa: 16,750 tỷ đồng.
Trong thời gian tới, huyện Mai Châu tiếp tục đầu tư kinh phí để nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ và quảng bá du lịch. Phát triển du lịch nhưng vẫn đảm bảo vệ sinh môi trường và quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Việc phát triển du lịch cộng đồng ở Mai Châu không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh của địa phương tới các du khách bốn phương, bạn bè quốc tế mà qua đó tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.
