Hòa Bình là tỉnh miền núi, có vị trí chiến lược quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là cửa ngõ nối liền giữa Thủ đô Hà Nội với các tỉnh vùng Tây Bắc, là hậu phương chiến lược của quốc gia. Hòa Bình có nền văn hóa lâu đời, gồm 7 dân tộc anh em đoàn kết cùng chung sống; trong đó dân tộc Mường 63,4%, dân tộc Kinh 28%, còn lại là dân tộc Tày, Thái, Dao, Mông, Hoa. Toàn tỉnh có 11 đơn vị hành chính: 10 huyện, 01 thành phố; 210 xã, phường, thị trấn; 2.023 thôn, bản, khu phố; nhân dân cần cù và sáng tạo trong lao động. Xác định phong trào thi đua “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, đây là một nội dung mới, chưa có mô hình, đòi hỏi trong quá trình thực hiện phải biết phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, biết gắn kết với các dự án, các công trình của địa phương thì mới đạt hiệu quả.
Trên cơ sở đó, ngay từ cuối tháng 2-2012, Đảng ủy quân sự tỉnh đã có nghị quyết lãnh đạo LLVT tỉnh thực hiện phong trào thi đua “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”...Để có cở sở chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào thi đua “quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” đạt hiệu quả, Bộ CHQS tỉnh đã khảo sát lựa chọn đơn vị làm điểm để rút kinh nghiệm trong toàn tỉnh. Trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, ban chỉ đạo thực hiện phong trào thi đua của Bộ CHQS tỉnh, thường xuyên kiểm tra, nắm kết quả thực hiện tại các đơn vị trong LLVT tỉnh để kịp thời phát hiện cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả, rút kinh nghiệm, nhân rộng mô hình trong toàn LLVT tỉnh. Bên cạnh đó, Bộ CHQS tỉnh phối hợp với các ban ngành đoàn thể, báo, đài phát thanh, truyền hình của địa phương, các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn, tuyên truyền cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân thấy được mục đích, ý nghĩa của phong trào thi đua “quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” với nhiều phương pháp, hình thức như thông qua các chuyên trang, chuyên mục quốc phòng toàn dân; tổ chức buổi toạ đàm “quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” đã được phát lại nhiều lần trên sóng phát thanh - truyền hình của tỉnh, các huyện, thành phố. Qua đó đã đưa tin kịp thời những mô hình hay, cách làm hiệu quả, những gương điển hình của cán bộ, chiến sĩ, nhân dân tình nguyện hiến đất, di dời mồ mả tạo điều kiện thuận lợi trong thực hiện nhiệm vụ diễn tập gắn với xây dựng đường giao thông nông thôn, trong thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa, tham gia xoá đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát…đồng thời phản ánh những việc làm thiếu hiệu quả, mang tính hình thức, phát mà không động, giúp cho các cơ quan, đơn vị kịp thời điều chỉnh, rút kinh nghiệm.
Khi có chủ trương cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới, đảng uỷ, Bộ CHQS tỉnh xác định, đây là cơ hội, là điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng của thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng gắn với phát triển kinh tế xã hội, mà trọng tâm kết hợp nhuần nhuyễn hơn nữa việc tổ chức diễn tập của các cấp, gắn với tham gia xây dựng các mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Để có sự chỉ đạo tập trung, thống nhất UBND tỉnh ra quyết định thành lập ban chỉ đạo thực hiện đề án, do đồng chí Chủ tịch UBND làm trưởng ban, chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh làm phó ban thường trực và thành viên ban chỉ đạo là lãnh đạo các ngành chức năng và chủ tịch UBND các huyện, thành phố; mời lãnh đạo một số ban, ngành đoàn thể tỉnh tham gia. Đề án xác định cụ thể thời gian diễn tập cho từng huyện, thành phố; theo đó mỗi năm diễn tập 2 - 3 huyện; 1- 2 ngành và 20 - 25% xã, phường, thị trấn; xác định nguồn kinh phí bảo đảm cho diễn tập; xác định khối lượng công trình cơ sở hạ tầng từng cấp cần đạt đạt được, trong đó: diễn tập cấp huyện, mỗi huyện làm mới và cải tạo 10 -15 km đường, 2-3 công trình khắc phục sự cố lũ lụt, 2 -3 công trình phục vụ cho tác chiến phòng thủ. Đối với cấp xã, mỗi xã xây và củng cố 3 – 5 km đường giao thông nông thôn, tu sửa nâng cấp các công trình thuỷ lợi
Qua kiểm tra trên cơ sở 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị LLVT tỉnh, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể của địa phương khảo sát thực tế tại cơ sở và xác định những nội dung mà LLVT tỉnh phối hợp với các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn, nhân dân địa phương để thực hiện phù hợp với điều kiện, chức năng, nhiệm vụ của quân đội làm cơ sở để xác định nội dung, xây dựng chương trình phối hợp thực hiện. Trên cơ sở 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, căn cứ vào nhiệm vụ, điều kiện cụ thể của từng đơn vị trên địa bàn, Bộ CHQS tỉnh và các đơn vị đã xác định phối thực hiện một số tiêu chí về xây dựng nông thôn mới đó là: tham gia cùng với địa phương xây dựng đường giao thông nông thôn, xây dựng hệ thống thuỷ lợi phục vụ sản xuất và dân sinh; cùng với địa phương xoá nhà tạm, nhà dột nát và thực hiện chính sách hậu phương quân đội, đền ơn đáp nghĩa; tham gia cùng với địa phương xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, xây dựng nếp sống văn hoá ở khu dân cư, chăm só sức khỏe cho nhân dân và tham gia cùng với địa phương giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đóng quân.
Năm 2012 là năm đầu thực hiện kết hợp tổ chức diễn tập với thực hiện một số tiêu chí về xây dựng nông thôn mới, Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo huyện Lạc Thuỷ tổ chức diễn tập trước, làm điểm rút kinh nghiệm ở cấp huyện. Mỗi huyện chọn một xã làm điểm ở cấp xã rút kinh nghiệm để nhân rộng. Do diễn tập kết hợp với xây dựng các mục tiêu nông thôn mới rất thiết thực đối với đời sống và sản xuất của nhân dân, nên rất được sự đồng tình ủng hộ của cấp uỷ, chính quyền và nhân dân ở cơ sở, nhiều doanh nghiệp và đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn tham gia. Đặc biệt, nhiều hộ gia đình nông dân đã tự nguyện hiến đất cho xây dựng các công trình, tiêu biểu như gia đình bà Quách Thị Ân thôn Rộc Trụ 2 xã Khoan Dụ huyện Lạc Thuỷ hiến 920m2 đất, ông Đinh Quang Huy, xóm Cò xã Tuân Lộ huyện Tân Lạc hiến 1.300m2 đất vườn, ông Nguyễn Bá Bờm xã Phú Vinh huyện Kỳ Sơn hiến 350m2 đất vườn….. có 4 hộ gia đình tự nguyện di dời mồ, mả đi nơi khác để lấy đất xây dựng công trình ( đồng bào các dân tộc ở hoà bình không có tục sang cát mồ mả).
Kết quả diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập chiến đấu trị an của tỉnh Hoà Bình năm 2012, đã huy động hàng chục nghìn ngày công, hàng trăm lượt phương tiện, xây dựng 30,6 km đường bê tông (nhà nước hỗ trợ xi măng; cát, sỏi và ngày công làm đường do nhân dân đóng góp và tham gia. lực lượng vũ trang làm nòng cốt) 44 km đường cấp phối, 48 công trình phục vụ dân sinh, nạo vét 22 km kênh mương, tuyên truyền, vận động được 502 hộ hiến đất (trong đó 64 gia đình dân quân, dự bị động viên) với diện tích 61.968m2. Từ hiệu quả thực hiện của việc kết hợp diễn tập gắn với huy động đông đảo nhân dân và các lực lượng tham gia xây dựng nông thôn mới trong năm qua đã có nhiều xã, phường xin được diễn tập, để thông qua đó đẩy mạnh việc xây dựng nông thôn mới.
Năm 2012, thực hiện nội dung của phong trào thi đua “quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” trong huấn luyện, diễn tập và công tác vận động quần chúng của LLVT tỉnh gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới, kết quả: đã nâng cấp được 10 ngôi nhà thuộc diện dột nát, xây dựng 1000m2 sân nhà văn hóa, 500m2 sân trường học, hỗ trợ và xây dựng 02 nhà đồng đội, 18 nhà tình nghĩa, 13 nhà đại đoàn kết, 7 nhà tình thương; sữa chữa nâng cấp, xây mới 17 mộ mẹ việt nam anh hùng, tặng 181 xuất quà; đã trích một phần từ “hòm tiết kiệm quyên góp ủng hộ người nghèo của Bộ CHQS tỉnh” mua 4,5 tấn gạo tặng cho các gia đình chính sách và gia đình nghèo trong những ngày giáp hạt và tết cổ truyền của dân tộc, bệnh xá quân dân y của Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp khám và điều trị cho gần 2 nghìn lượt bệnh nhân. Các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn, đã phối hợp với cấp uỷ, chính quyền địa phương nơi đóng quân, hỗ trợ xây dựng được 7 nhà đồng đội, 8 nhà tình nghĩa, 06 nhà văn hóa, tặng 13 sổ tiết kiệm, 671 xuất quà, nhận đỡ đầu 01 học sinh nghèo hiếu học, tổ chức khám chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí cho 450 đối tượng chính sách, tổng trị giá gần 04 tỷ đồng.
Có được kết quả trên, là LLVT tỉnh và các đơn vị quân đội đóng quân trên địa bàn đã phối hợp tốt với các ban ngành đoàn thể, nắm chắc đối tượng chính sách, đối tượng cần được giúp đỡ của địa phương. Đồng thời tính toán kỹ những công việc cần làm, dự toán kinh phí đảm bảo, tổ chức tuyên truyền động viên cán bộ, chiến sĩ tham gia quyên góp ủng hộ và trích một phần kinh phí từ nguồn tăng gia sản xuất của cơ quan, đơn vị; trong quá trình thực hiện các công trình chỉ đạo chặt chẽ, thực hiện công trình ở địa phương nào thì phối hợp tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền ở địa phương đó huy động nhân dân tham gia giúp đỡ ngày công, hỗ trợ những vật liệu sẵn có như bương tre, cát sỏi…
