Hòa Bình là một trong những vùng đất mà người Việt cổ đã sinh sống cách đây hàng vạn năm. Nơi đây còn đọng lại nhiều dấu ấn của một nên văn hóa Hòa Bình rực rỡ. Tại các di chỉ khảo cổ, những công cụ đá, khu mộ táng, vô vàn vỏ ốc và đặc biệt là những chiếc trống đồng Sông Đà được tìm thấy đã minh chứng cho sự tồn tại của nền văn hóa cổ đại nổi tiếng thế giới.
Trên vùng đất cổ này, hiện là nơi cư trú của các dân tộc anh em Mường, Kinh, Thái, Tày, Dao, H’Mông... Mỗi dân tộc có những nét văn hóa riêng chan hòa chung sống bên nhau đã xây đắp và sáng tạo nên những giá trị văn hóa đặc sắc.
Hội Cồng Chiêng
Cồng chiêng được coi là vật linh thiêng, vật báu tượng trưng cho cả về tinh thần và mặt vật chất của dân tộc Mường. Hàng năm, cứ đến ngày mùng 8 tháng giêng lễ hội lại được diễn ra tại Mường Bi, Thị trấn Mường Khến, huyện Tân Lạc. Lễ hội Cồng Chiêng với màn biểu diễn của nhiều dàn Chiêng, hàng trăm chiếc cùng ngân lên những âm thanh rộn rã, uy quyền và tràn đầy sức sống vang vọng khắp núi rừng đã thu hút đông đảo dân chúng và du khách tham gia
Hội Xuống đồng
Người Mường gọi là hội Khuống mùa, đây là lễ hội phổ biến của người Mường. Mục đích cầu cho mùa màng của 1 năm mới thịnh vượng và may mắn. Lễ hội diễn ra vào dịp đầu năm khoảng từ mùng 7 đến 10 tháng giêng. Ngày mở hội, dân chúng toàn Mường đến dự, lễ khấn thánh thần phù trợ mùa màng tươi tốt, dân bản được ấm no. Sau lễ toàn Mường xuống đồng cầy cấy, tu sửa mương máng, chăm sóc cây trồng. Trong ngày hội trai gái thi nhau ném còn, các sắc bùa đua diễn chiêng cổ động.
Hội Chá Chiêng
Là tín ngưỡng đặc sắc của người Thái huyện Mai Châu. Lễ hội được tổ chức vào tháng 2 âm lịch, đó là lễ tạ ơn Then Luông và các then khác trên Mường trời. Cây hoa Chá là trung tâm của lễ hội, là biểu tượng cho sự sinh sôi nảy nở của trần gian. Hội Chá Chiêng hội tụ nhiều hình thức âm nhạc, múa, hát, hò vè, kể chuyện văn hóa dân gian và văn nghệ dân gian.
