Những năm gần đây, thực hiện chủ trương thay đổi cơ cấu giống lúa, các loại giống lúa lai được đưa vào nhiều trong sản xuất, trung bình 2 vụ/năm chiếm tỷ lệ từ 40 - 50% diện tích gieo cấy toàn huyện. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là một số giống lúa truyền thống qua nhiều năm sản xuất đã xuất hiện những hạn chế và tỏ ra không còn phù hợp. Từ Nhị ưu 838 đến Q5, Khang Dân 18…, khi gieo cấy qua nhiều vụ, nhiều năm đã biểu hiện khả năng kháng bệnh hạn chế, năng suất, chất lượng không còn đạt được như kỳ vọng.
Bà Trần Thị Thếp, khuyến nông viên thị trấn Thanh Hà cho biết: Thực tế đòi hỏi các bộ giống lúa phù hợp hơn với điều kiện đất đai, khí hậu và trình độ thâm canh của người nông dân nơi đây. Cụ thể, các giống lúa mới cần đáp ứng tốt các yêu cầu: năng suất và chất lượng đảm bảo, chịu thâm canh, có khả năng kháng nhiều loại sâu bệnh...
Để tìm ra các bộ giống phù hợp, thị trấn Thanh Hà cũng như các địa bàn khác trong huyện Lạc Thủy đã tăng cường khảo nghiệm các giống lúa mới. Ví dụ gần đây, trong vụ chiêm - xuân 2011, thị trấn Thanh Hà triển khai mô hình khảo nghiệm thâm canh giống lúa lai ba dòng SYN6. Qua theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển và năng suất, bước đầu cán bộ khuyến nông đánh giá đây là giống có tiềm năng cho năng suất cao, chất lượng gạo khá, phù hợp với đồng ruộng của thị trấn Thanh Hà. Mô hình thành công nên nhiều hộ nông dân trong thị trấn đã sử dụng loại giống mới trong sản xuất vụ mùa, hứa hẹn sẽ tiếp tục được mùa vì đến thời điểm này, những diện tích đang sinh trưởng và phát triển tốt.
Cũng như thị trấn Thanh Hà, xã Đồng Tâm đã tích cực khảo nghiệm để tìm ra các bộ giống lúa mới phù hợp để thay thế các bộ giống truyền thống đã bộc lộ nhiều hạn chế. Vụ xuân năm nay, xã đã khảo nghiệm thành công 4 giống lúa mới gồm: ưu 603, ưu 604, Xuyên hương 178, GS9. Theo đánh giá của phòng NN&PTNT huyện, những giống khảo nghiệm sinh trưởng, phát triển tốt, phù hợp với điều kiện đất đai và trình độ thâm canh của nông dân bản địa. Chính vì vậy, huyện khuyến cáo nhân rộng mô hình, đưa vào sản xuất trong các vụ, năm tiếp theo trên địa bàn xã Đồng Tâm cũng như các xã, thị trấn khác trong toàn huyện. Đây là những thành công bước đầu cho thấy ngành nông nghiệp huyện Lạc Thủy đang đi đúng hướng với nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu giống lúa địa phương, nâng cao hiệu quả kinh tế và giữ vững vai trò mũi nhọn của cây lúa trong sản xuất nông nghiệp của huyện./.
