Nhìn lại kết quả thực hiện chương trình NTM giai đoạn 2016 - 2020, Lạc Thủy nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu toàn tỉnh khi đến năm 2020, huyện có 8/8 xã đạt chuẩn NTM, 4/8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM năm 2020. Tuy nhiên, lộ trình xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 xuất hiện nhiều thách thức mới. Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021 - 2025 yêu cầu cao hơn nên khi áp dụng đánh giá các xã đạt chuẩn NTM và NTM nâng cao giai đoạn 2016 - 2020 thì kết quả là chưa có xã nào đạt chuẩn. Đây là thách thức lớn đối với lộ trình xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 đối với toàn tỉnh chứ không riêng huyện Lạc Thủy.
Tính tới nay, huyện Lạc Thủy còn hơn 1 năm để phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra. So với các chỉ tiêu giao tại Kế hoạch số 74/KH-UBND, đến nay, huyện mới đạt yêu cầu về thực hiện Chương trình OCOP (Từ năm 2021 đến nay, huyện đã được công nhận 14 sản phẩm OCOP, vượt chỉ tiêu UBND tỉnh giao). Còn lại, áp lực rất cao về tiến độ và khối lượng công việc cần hoàn thành đòi hỏi các xã phải tăng tốc thực hiện nhiệm vụ, nhất là các xã giữ vai trò tiên phong khi vừa phấn đấu về đích NTM nâng cao vừa phấn đấu hoàn thành xây dựng xã NTM kiểu mẫu.
Trên phạm vi toàn huyện, đến nay, kết quả thực hiện bộ tiêu chí xã NTM nâng cao còn hạn chế, ngay cả đối với 2 xã tiên phong là Đồng Tâm và Phú Nghĩa. Theo rà soát của UBND huyện, có 2/8 xã đạt từ 13 - 14 tiêu chí, trong đó xã Phú Nghĩa đạt 14 tiêu chí, xã Đồng Tâm đạt 13 tiêu chí; 6/8 xã đạt từ 8 - 10 tiêu chí, trong đó, xã Khoan Dụ 10 tiêu chí, Phú Thành 9 tiêu chí, 4 xã còn lại mới đạt 8/19 tiêu chí. Không riêng nhiệm vụ xây dựng xã NTM nâng cao, nhiều thách thức cũng đặt ra đối với nhiệm vụ 8/8 xã đạt chuẩn NTM vì đến nay, số tiêu chí bình quân mới đạt 15,13 tiêu chí/xã. Dự kiến trong năm 2024, huyện phấn đấu mỗi xã đạt chuẩn thêm từ 1-3 tiêu chí NTM, đưa số tiêu chí NTM đạt trung bình từ 16,63 tiêu chí/xã trở lên; số tiêu chí NTM nâng cao trung bình đạt 11,63 tiêu chí/xã.
So với bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2016 - 2020, bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều chỉ tiêu, tiêu chí yêu cầu cao hơn. Đến tháng 3/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 211/QĐ-TTg, theo đó một số chỉ tiêu yêu cầu UBND tỉnh quy định cụ thể. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có quy định và hướng dẫn cụ thể của UBND tỉnh nên các địa phương gặp khó trong việc triển khai thực hiện, đánh giá các tiêu chí. Vì vậy, UBND huyện Lạc Thủy kiến nghị UBND tỉnh sớm ban hành quy định cụ thể các tiêu chí, chỉ tiêu NTM, NTM nâng cao đã được sửa đổi tại Quyết định số 211/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; chỉ đạo các Sở, ngành sớm ban hành văn bản hợp nhất về hướng dẫn thực hiện các tiêu chí đảm bảo thống nhất, đồng bộ, dễ theo dõi làm căn cứ để thống nhất áp dụng thực hiện trên địa bàn./.
