Dự án Đồi Thung đã được duyệt quy hoạch chi tiết và được UBND tỉnh chấp thuận nhà đầu tư tại Quyết định số 65/QĐ-UBND ngày 18/8/2022. Dự án có quy mô 186 ha đất, với các hạng mục chính gồm: 350 căn shophouse Commercial Village; 250 căn biệt thự Branded Villa; các công trình công cộng dịch vụ, khu làng văn hóa, cáp treo, khách sạn, dịch vụ khách sạn, công viên chuyên đề, công trình giáo dục, thể dục thể thao, công viên cây xanh, hệ thống hạ tầng kỹ thuật có liên quan. Dự án có tổng mức đầu tư 5.306,6 tỷ đồng.
Dự án Hồ Khả đã được duyệt quy hoạch chi tiết và được UBND tỉnh chấp thuận nhà đầu tư tại Quyết định số 64/QĐ-UBND ngày 18/8/2022. Dự án có tổng mức đầu tư 2.627,8 tỷ đồng, sử dụng 85,22 ha đất. dự án có sẽ triển khai các hạng mục xây dựng chính gồm: 112 căn Villa nghỉ dưỡng; 204 căn hộ dịch vụ khoáng nóng Yoko park Onsen, nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe; khu biệt thự nghỉ dưỡng ven hồ; khu câu lạc bộ; nhà nổi bên suối; nhà hàng nổi; làng thương mại bậc thang; công viên phiêu lưu; hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
Để thực hiện dự án, sẽ phải tiến hành thu hồi đất, thực hiện di dân, tái định cư. Cụ thể: Tổng diện tích đất thu hồi 2 dự án là 271,56ha; trong đó khu Đồi Thung là 186,36ha; khu Hồ Khả là 85,22ha. Số hộ phải di chuyển là 260 hộ, trong đó, khu vực Đồi Thung là 176 hộ; khu vực Hồ Khả là 84 hộ. Tổng diện tích khu tái định cư là 33,57ha (thuộc xã Qúy Hòa); trong đó định cư cho các hộ dân ở Đồi Thung là 19,46ha; định cư cho các hộ dân ở Hồ Khả là 8,02ha. Diện tích nhà ở cho công nhân (Sunhome) là 6,09ha. Hiện đã duyệt quy hoạch chi tiết khu tái định cư, đang hoàn chỉnh dự án đầu tư. Việc chuyển đổi đất lúa đang trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Khi dự án triển khai thực hiện thành công, 2 dự án trên sẽ giải quyết việc làm cho khoảng 2.000 – 3.000 lao động địa phương. Ngoài việc tạo nguồn thu đáng kể cho NSNN còn tạo điều kiện cho phát triển nông nghiệp địa phương, phát triển, quảng bá văn hóa dân tộc, phát triển nền kinh tế địa phương, đặc biệt là dịch vụ du lịch. Xác định tầm quan trọng 2 dự án, huyện Lạc Sơn đã thành lập ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cho cho lãnh đạo huyện triển khai các các bước GPMB theo quy định. Tổ công tác huyện đã đến trực tiếp các hộ gia đình để động viên, thăm hỏi tâm tư, nguyện vọng khi thực hiện dự án. Đầu tháng 10 vừa qua, UBND huyện Lạc Sơn tổ chức Hội nghị lấy ý kiến cộng đồng dân cư về nhiệm vụ của 02 Dự án quy hoạch; đồng thời kết hợp tuyên truyền, vận động, giải thích các văn bản chủ trương, chính sách bồi thường GPMB.
Tuy nhiên đến hiện tại công tác GPMB 2 dự án đang gặp nhiều khó khăn, trọng tâm là tại dự án Đồi Thung. Một số đối tượng đã tuyên truyền, vận động để người dân không đồng thuận với việc thực hiện dự án, cản trở triển khai dự án. Các hộ dân tại Đồi Thung hiện vẫn chưa đồng thuận chủ trương thực hiện dự án do đó chưa thực hiện rà soát, kiểm đếm đất đai, tài sản được. Hiện nay đang có một số tổ chức, cá nhân mua gom đất của người dân nhưng không thực hiện thủ tục pháp lý với nhà nước, mà đang giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của người dân làm ảnh hưởng đến công tác đo đạc, kiểm đếm, lập phương án bồi thường, hỗ trợ.Người dân còn thắc mắc kiến nghị về đơn giá bồi thường…Hiện khu vực hồ Khả, người dân đã đồng thuận và cho kiểm đếm. Cơ bản là thuận lợi, tuy nhiên giá đất đền bù GPMB đất nông nghiệp chênh lệch giữa xã Quý Hòa (30.000 đ/m2) và các xã giáp ranh quá cao (như xã Tuân Đạo, Tân Lập 55.000 đ/m2), người dân đề nghị xem xét điều chỉnh đơn giá cho bằng với đơn giá của hai xã giáp ranh.
Đối với dự án Đồi Thung, hiện trên khu vực dự án có 15 trường hợp mua bán đất đai trái phép. UBND huyện đã chỉ đạo quyết liệt, thành lập tổ công tác để chỉ đạo rà soát, tham mưu xử lý vi phạm theo quy định; tổ chức tuyên truyền, họp đối thoại với đảng viện, các đoàn thể trong xóm và toàn thể nhân dân để tuyên truyền, vận động. Đến nay, các đối tượng mua bán đất đai trái phép đã đi khỏi địa bàn.
Đối với các trường hợp hộ dân chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái phép cho các tổ chức, cá nhân trong phạm vi dự án. Khi triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nếu không thu được giấy chứng nhận do các tổ chức cá nhân nhận chuyển nhượng giữ, UBND huyện sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn huỷ giấy chứng nhận QSD đất đã cấp trước đó và cấp mới giấy chứng nhận QSD đất cho các hộ để làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ. Trong thực hiện tái định cư, tuyên truyền, vận động người dân, đặc biệt là người lớn tuổi, người có uy tín trong cộng đồng, định hướng tái định cư hợp lý theo quy định.
Để giải quyết những vướng mắc hiện tại, UBND huyện Lạc Sơn đề xuất UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ khác về đơn giá bồi thường đất để đảm bảo giá đất tính bình quân trên 1m2 giữa các xã là bằng nhau. Về đơn giá, khối lượng tài sản quy định bồi thường vượt quá định mức trong bộ đơn giá bồi thường tài sản: Đề nghị UBND tỉnh Hoà Bình cho phép kiểm đếm, bồi thường theo khối lượng tài sản thực tế hiện có của hộ dân. Đối với các hộ chưa đồng thuận chủ trương thực hiện dự án trên Đồi Thung cần tiếp tục tuyên truyền để người dân hiểu hơn về vai trò, ý nghĩa mà dự án mang lại cho người dân xã Quý Hoà nói riêng và huyện Lạc Sơn nói chung. Khi có đầy đủ các căn cứ pháp lý để thực hiện thu hồi đất, GPMB theo quy định và đã tuyên truyền, vận động, đối thoại mà người bị thu hồi đất vẫn không chấp hành thì thực hiện kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện Quyết định kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện Quyết định thu hồi đất theo quy định.
Thực hiện đối thoại với Nhân dân để người dân đồng thuận, ủng hộ việc triển khai dự án. Đề xuất với Chính phủ sớm có văn bản chấp thuận chủ trương cho phép thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa để UBND huyện triển khai thông báo thu hồi đất và thực hiện trình tự bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định. Sớm hoàn thiện các thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án xây dựng nhà ở thương mại và hạ tầng khu tái định cư cho dự án, làm cơ sở cho việc thực hiện thu hồi đất ở của các hộ nằm trong phạm vi dự án và để các hộ tái định cư. Có cơ chế về giá bồi thường đất, tài sản trên đất và chính sách hỗ trợ khác cho các hộ dân thuộc diện phải GPMB thực hiện dự án để tạo điều kiện cho các hộ có nguồn kinh phí bồi thường, hỗ trợ đủ để mua đất xây dựng nhà ở tái định cư và sản xuất, kinh doanh ổn định đời sống.
