Sau khi khởi công và triển khai xây dựng từ năm 1997, với nhiều lần bổ sung, hoàn thiện quy hoạch dự án, thiết kế, nghiên cứu và khảo sát văn hóa các vùng, miền để áp dụng vào dự án, ngày 19-9, Làng văn hóa-du lịch các dân tộc Việt Nam tại khu vực hồ Ðồng Mô - Ngải Sơn, Sơn Tây (Hà Nội) sẽ chính thức khai trương khu Làng các dân tộc Việt Nam và đưa vào hoạt động đón khách tham quan, chào mừng Ðại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Hiện tại, các dự án cơ sở hạ tầng giao thông, khu vực nhà điều hành và phân định chức năng từng khu đang được xây dựng và hoàn thiện các giai đoạn. Làng các dân tộc Việt Nam là một trong sáu khu chức năng chính của dự án, gồm bốn cụm làng các dân tộc của ba miền đất nước có diện tích 198 ha đã hoàn thành và sẽ đưa vào hoạt động đón khách giai đoạn đầu. Ðây là quần thể cấu trúc làng, bản của các dân tộc Việt Nam được xây dựng nhằm tái hiện những nét văn hóa đặc sắc, nghệ thuật kiến trúc dân gian bên cạnh các sinh hoạt đặc trưng của cộng đồng cùng các hoạt động tín ngưỡng, v.v. của 54 dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Mỗi dân tộc được khôi phục một kiến trúc tiêu biểu như: nhà ở, đình, chùa, nhà rông, nhà gươl... cùng các công cụ sản xuất, hoạt động thủ công mỹ nghệ, trồng lúa nước, lúa nương... Ðiều đặc biệt là ở mỗi làng dân tộc, chủ thể văn hóa các dân tộc đã được tham gia từ ý tưởng đến tham gia thi công và duy trì hoạt động trong làng sau này. Các khu làng của từng dân tộc còn có một trung tâm lễ hội cùng xưởng chế tác theo công nghệ truyền thống, trung tâm thể thao, khu trồng các loại cây đặc trưng, v.v. Về lâu dài, Ban quản lý dự án sẽ có cơ chế và các hình thức kết nối chặt chẽ với các địa phương, vùng, miền, đào tạo nhân lực cho các khu làng dân tộc, cố gắng duy trì chất dân gian mang tính truyền dạy.
Theo Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ Anh Tuấn, Trưởng Ban Quản lý Làng văn hóa-du lịch các dân tộc Việt Nam, việc xây dựng khu làng các dân tộc có sự tham gia chặt chẽ của đồng bào các dân tộc từ khâu thiết kế, thi công, vận hành và khai thác để bảo đảm các chủ thể văn hóa được giới thiệu về mình. Ðể khôi phục kiến trúc dân gian cùng các đặc điểm văn hóa các dân tộc, Ban quản lý đã dày công tham khảo ý kiến của các nhà dân tộc học, tổ chức 17 cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học. Trong nhiều năm, đã có hàng trăm đoàn cán bộ nghiên cứu được cử đến tận các buôn và bản, làng xa xôi để ghi chép, lập dự án và xin ý kiến các già làng, trưởng bản, nghệ nhân giàu kinh nghiệm của 54 dân tộc, trong quá trình lựa chọn nguyên vật liệu xây dựng và thi công hoàn toàn theo phương thức truyền thống.
Lễ khai trương Làng văn hóa-du lịch các dân tộc Việt Nam sẽ chính thức diễn ra ngày 19-9 với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc cùng các đặc trưng vùng, miền, trong đó có lễ mở cổng làng; biểu diễn văn nghệ dân gian: hát sử thi, hát ru, giao duyên, trưng bày triển lãm văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt Nam, giới thiệu các làng nghề, giao lưu văn nghệ, thể thao, biểu diễn xiếc, thư pháp, thả diều và giới thiệu về văn hóa cộng đồng dân tộc Tây Nguyên... Ðiểm nhấn của lễ khai trương là nghi lễ mở cổng làng, bắt đầu lúc 9 giờ sáng 19-9 và chương trình nghệ thuật chào mừng vào buổi tối cùng ngày, giới thiệu về hình ảnh một đất nước Việt Nam tươi đẹp, giàu bản sắc với nhịp sống trẻ trung, hiện đại, đang từng ngày đổi mới. Sân khấu biểu diễn là một đảo nhỏ với cầu dẫn lên đảo, thể hiện sống động hình ảnh văn hóa đặc trưng của ba miền đất nước. Khoảng 500 diễn viên quần chúng và của các đoàn nghệ thuật trung ương và địa phương trong cả nước tham gia biểu diễn: chèo, tuồng, ca trù, dân ca quan họ, ca Huế, bài chòi Nam Trung Bộ, đàn ca tài tử Nam Bộ, hát đồng dao, dân ca Khmer Nam Bộ, múa Chăm, biểu diễn trống Pa-ra-nưng Ninh Thuận, múa lân và trình diễn cồng chiêng Tây Nguyên...
Việc khai trương và đưa vào hoạt động một số dự án đầu tư xây dựng tại Làng văn hóa - du lịch các dân tộc Việt Nam là sự kiện có nhiều ý nghĩa, đáp ứng mong đợi của đồng bào các dân tộc, nhân dân cả nước và kiều bào ở nước ngoài về một khu văn hóa quốc gia, nơi lưu giữ, bảo tồn và giới thiệu những di sản văn hóa truyền thống đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.