Tính đến 30/6/2023, toàn tỉnh có có 762 tổ chức kinh tế tập thể (gồm: 549 HTX, 03 QTDND và 210 THT) tăng 9% so với năm 2022. Trong 6 tháng đầu năm thành lập mới 34 HTX, 6 THT, đạt 80% kế hoạch năm 2022; giải thể 7 HTX, 24 THT, 01 QTDND đang thực hiện giải thể. Luỹ kế toàn tỉnh hiện có 654 tổ chức kinh tế tập thể đang hoạt động có kết quả sản xuất kinh doanh ổn định gồm: 465 HTX, 03 QTDND, 186 THT; còn 84 HTX, 24THT ngừng hoạt động.
Các tổ chức kinh tế tập thể thu hút 17,69 nghìn thành viên và 29,1 nghìn người lao động tham gia. So với năm 2022 giảm 2.200 thành viên và tăng 3.822 người lao động. Bình quân một HTX đạt 733,5 triệu đồng doanh thu, 80,47 triệu đồng lợi nhuận (tăng tương ứng 5,17% và 3% so với cùng kỳ năm 2022); bình quân 01 Quỹ TDND đạt 15,12 tỷ đồng doanh thu, chênh lệch thu nhập - chi phí 980 triệu đồng (bằng 67,2% cùng kỳ năm 2022); bình quân 01 THT đạt 93,3 triệu đồng doanh thu, lợi nhuận 24,8 triệu đồng/THT (tương ứng đạt 93, 46 và 80% so với cùng kỳ năm 2022). Trong đó: Có 335 HTX hoạt động lĩnh vực nông nghiệp, các HTX cung ứng dịch vụ cho thành viên trong hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thuỷ sản, một số HTX quản lý vận hành các công trình thuỷ lợi và nước sạch nông thôn. Dịch vụ HTX cung ứng chủ yếu là vật tư đầu vào cho sản xuất như giống, phân bón, thức ăn, thuốc bảo vệ thực vật; năng lực hỗ trợ ứng dụng khoa học, công nghệ cao, bao tiêu, chế biến sản phẩm cho thành viên còn hạn chế. Chưa có nhiều mô hình liên kết chặt chẽ theo chuỗi giá trị từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.
Sản phẩm của HTX chủ yếu là thực phẩm tươi sống hoặc nguyên liệu thô, thu hoạch theo thời vụ, tỷ lệ hao hỏng còn cao, phụ thuộc thị trường nên lợi nhuận chưa cao; Sản phẩm qua chế biến, có thương hiệu và giá trị chưa có nhiều. Có 75 sản phẩm của 62 HTX được công nhận đạt OCOP; 30% số HTX có sản phẩm được chứng nhận VietGap, Globalgap, đủ điều kiện an toàn thực phẩm, hữu cơ; 10 HTX và 01 THT được Sở Nông nghiệp và PTNT cấp mã số vùng trồng nội địa, 04 HTX đang chờ xét duyệt cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Các HTX đóng góp quan trọng đối với đảm bảo hiệu quả an sinh xã hội, đem lại nhiều lợi ích thông qua các dịch vụ cho cộng đồng thành viên và đời sống kinh tế nông thôn; góp phần tích cực trong việc chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, giống cây trồng vật nuôi, trực tiếp góp phần vào tăng năng suất, sản lượng nông nghiệp và nâng cao đời sống nhân dân; tham gia tích cực trong xây dựng nông thôn mới và thực hiện xoá đói, giảm nghèo.
Lĩnh vực phi nông nghiệp: Có 130 HTX hoạt động phi nông nghiệp gồm: 35 HTX công nghiệp - TTCN (chiếm 7,53%), 12 HTX xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng (chiếm 2,58%); 13 HTX điện năng (chiếm 2,8%) ; 23 HTX thương mại dịch vụ (chiếm 4,95%); 5 HTX vệ sinh môi trường (chiếm 1,08%), 20 HTX vận tải (chiếm 4,3%), 13 HTX du lịch (chiếm 2,8%), 9 HTX loại hình khác (chiếm 1,94%). HTX quy mô vốn nhỏ, có từ 07 đến 20 thành viên vừa góp vốn, vừa là lao động thường xuyên, nhìn chung HTX phi nông nghiệp khá năng động, phần lớn hoạt động có hiệu quả, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động và thành viên.
Lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có các mô hình HTX cơ khí, mỹ nghệ, đan lát, dệt may, thêu thổ cẩm... quy mô và năng lực sản xuất còn hạn chế, chưa tạo ra được các dòng sản phẩm mang thương hiệu riêng mà chủ yếu đang sản xuất gia công sản phẩm cho các doanh nghiệp khác để tiêu thụ trong nước và một số sản phẩm xuất khẩu;
Lĩnh vực xây dựng có các mô hình khai thác, sản xuất vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng và xây dựng công trình dân dụng, giao thông nông thôn. HTX lĩnh vực này hoạt động ở quy mô nhỏ lẻ, vốn ít, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh còn hạn chế;
HTX điện năng quản lý, vận hành một phần lưới điện hạ áp nông thôn, trong đó có 12 HTX đang quản lý vận hành lưới điện Dự án Năng lượng nông thôn II (Dự án REII) và 01 HTX đang quản lý vận hành lưới điện do đơn vị đầu tư xây dựng. Năng lực quản lý và trình độ tay nghề cán bộ, nhân viên từng bước nâng lên; đảm bảo giá bán theo quy định, một số nơi đã đầu tư nâng cấp an toàn hệ thống điện giúp giảm hao phí điện năng. Các HTX cơ bản thực hiện trả nợ vốn vay dự án REII đúng quy định. HTX lĩnh vực dịch vụ, thương mại chủ yếu là quản lý chợ và một số đơn vị chuyên thu mua, tiêu thụ nông sản, hàng hoá cho người dân, góp phần đẩy mạnh lưu thông hàng hóa và phát triển mạng lưới thương mại nông thôn. HTX vệ sinh môi trường hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải và chăm sóc cây xanh, môi trường công cộng. Mô hình HTX môi trường hoạt động khá hiệu quả, góp phần giải quyết tốt vấn đề môi trường nông thôn, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều thành viên và công nhân;
HTX giao thông vận tải phần lớn chỉ hoạt động dịch vụ cho thành viên, phương tiện vận tải của thành viên và tự quản lý, sử dụng; một số HTX kết hợp quản lý tập trung, trong đó phương tiện vận tải thuộc sở hữu của HTX, thành viên tham gia làm lao động, lái xe, quản lý và các vị trí khác. Dịch vụ do HTX cung ứng cho thành viên chủ yếu về thủ tục pháp lý, giấy phép kinh doanh, mở tuyến, ký hợp đồng tuyến với các bên liên quan (bến đi, bến đến), giới thiệu đăng kiểm, đại lý bán bảo hiểm phương tiện, đầu mối khai báo và nộp thuế, phí, lệ phí, thực hiện quản lý, theo dõi, điều hành phương tiện qua thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Đến nay dịch vụ vận tải đã hoạt động nhộn nhịp trở lại tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh;
HTX du lịch chủ yếu kinh doanh lĩnh vực lưu trú, homestay, các hoạt động dịch vụ phục vụ khách du lịch; sau dịch bệnh covid 19 lượng khách du lịch tới tỉnh ngày càng tăng giúp các HTX ổn định kinh doanh, tích cực đầu tư quản bá, tiếp thị thu hút khách du lịch.
Toàn tỉnh có 03 Quỹ tín dụng nhân dân đang hoạt động, tổng nguồn vốn 574 tỷ đồng, giảm 0,09% so với năm 2022; dư nợ cho vay đạt 426 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu chiếm 2,86%; thu nhập bình quân lao động đạt 8 triệu đồng/người/tháng. Các Quỹ tín dụng tăng cường huy động vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh của thành viên; duy trì các tỷ lệ đảm bảo an toàn, chấp hành nghiêm túc quy định về lãi suất huy động, lãi suất cho vay; tổ chức đại hội thường niên, đại hội nhiệm kỳ đúng quy định./.
