Khai thác những tiềm năng, thế mạnh của địa phương, cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học- kỹ thuật, các HTX đã phát huy đầu tàu dẫn dắt kết nối quá trình phát triển kinh tế tập thể. Lĩnh vực hoạt động của HTX đang phát triển trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề. Đến nay, toành tỉnh có 335 HTX Nông- lâm- ngư nghiệp, 37 HTX công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp- xây dựng, 44 HTX thương mại - dịch vụ , 13 HTX vận tải; 13 HTX điện năng và 4 Quỹ Tín dụng nhân dân. Tình hình sản xuất, kinh doanh của từng lĩnh vực HTX cụ thể như sau:
Đối với HTX trong lĩnh vực nông nghiệp-lâm- ngư nghiệp, hiện đang thu hút 5.895 thành viên và tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 21.300 lao động làm việc. Đa số HTX hoạt động về trồng trọt, còn lại là hoạt động chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, một số HTX hoạt động mở rộng thêm các ngành nghề phi nông nghiệp và hoạt động tổng hợp. Hiệu quả hoạt động của các HTX không ngừng nâng lên. Năm 2021 doanh thu trung bình đạt 1,52 tỷ đồng/HTX/năm; thu nhập lao động thường xuyên ước đạt 4 triệu đồng/người/tháng. Dịch vụ HTX cung ứng chủ yếu là dịch vụ vật tư, phân bón cho sản xuất, làm đất, thủy lợi, khuyến nông, cung ứng giống, thú y, bảo vệ thực vật.
Đối với HTX lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng, hiện đang thu hút 370 thành viên và lao động làm việc thường xuyên. Ngành nghề hoạt động chủ yếu là thủ công đan lát, dệt thổ cẩm, khai thác sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí. Đa số các HTX hoạt động với quy mô còn nhỏ. Năm 2021 doanh thu trung bình đạt 1,5 tỷ đồng/HTX; thu nhập lao động thường xuyên 4,1 triệu đồng/người/tháng. Các HTX sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí có mức thu nhập cao hơn. Tuy nhiên, HTX thủ công như: Đan lát, dệt thổ cẩm có thu nhập thấp, vì đang tận dụng lao động nông nhàn và chưa xây dựng được thương hiệu trên thị trường.
Đối với HTX thương mại, dịch vụ, hiện đang thu hút 530 thành viên và lao động làm việc thường xuyên. Hoạt động chủ yếu là vệ sinh môi trường, du lịch cộng đồng và hoạt động bao tiêu các sản phẩm cho thành viên. Quy mô hoạt động của từng HTX khác nhau, trong đó HTX vệ sinh môi trường phát triển mạnh trên địa bàn các xã, thị trấn của huyện Yên Thủy, huyện Kim Bôi. So với các lĩnh vực khác, hoạt động của các HTX trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ năng động hơn, quản lý bài bản, tài chính công khai, sản phẩm dịch vụ ngày càng có uy tín. Năm 2021, doanh thu 2,4 tỷ đồng/HTX/năm, lợi nhuận 0,3 tỷ đồng/HTX; thu nhập lao động thường xuyên 4,11 triệu đồng/người/tháng.
Đối với HTX hoạt động trong lĩnh vực vận tải, hiện đang thu hút 143 thành viên và 202 lao động làm việc thường xuyên. Lĩnh vực hoạt động gồm: Kinh doanh vận tải đường bộ, đường thủy nội địa và du lịch hồ Sông Đà. Phần lớn các HTX chỉ cung ứng dịch vụ cho thành viên, còn phương tiện vận tải do thành viên sở hữu và tự quản lý. Một số HTX kết hợp cả quản lý tập trung, theo hình thức HTX sở hữu phương tiện, thành viên làm lao động, lái xe, quản lý và các vị trí khác trong HTX. Các dịch vụ của HTX gồm: Đại diện thực hiện các thủ tục pháp lý, đăng ký luồng tuyến, giới thiệu đăng kiểm, đại lý bán bảo hiểm xe cơ giới. Năm 2021, doanh thu bình quân 5,2 tỷ đồng/HTX/năm, thu nhập lao động thường xuyên 4,2 triệu đồng/người/tháng. Các HTX thực hiện tốt các quy định của pháp luật về an toàn giao thông, phục vụ tốt cho hành khách đi lại.
Các HTX điện năng giảm mạnh về số lượng, giảm 39,3% so với năm 2013, với 143 thành viên và 65 lao động thường xuyên. Các HTX đã tăng cường công tác quản lý, chú trọng đào tạo nâng cao trình độ tay nghề cho cán bộ, nhân viên; đầu tư nâng cấp hệ thống điện, nên mức độ an toàn cao, giảm hao phí điện năng và thực hiện giá bán điện theo đúng quy định. Hàng năm các HTX thực hiện trả nợ vốn vay dự án REII đúng thời gian và đảm bảo thu nhập đế tái đầu tư duy trì kinh doanh. Một số HTX mở rộng thêm các dịch vụ nông nghiệp và thủy lợi. Năm 2021, doanh thu bình quân 7,8 tỷ đồng/HTX; thu nhập thành viên và lao động 4,5 triệu đồng/người/tháng.
Các quỹ tín dụng nhân dân do Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh cấp phép hoạt động hiện đang thu hút 5.673 thành viên, số lao động thường xuyên 35 cán bộ. Tổng nguồn vốn hoạt động là 615 tỷ đồng, đang cho 921 lượt thành viên vay vốn với dư nợ 445 tỷ đồng. Các Quỹ tín dụng nhân dân duy trì hoạt động theo quy định của ngân hàng Nhà nước. Hiện nay, 1 Quỹ tín dụng hoạt động yếu kém, đang kiểm soát đặc biệt và triển khai các biện pháp xử lý./.
