Năm 2020 tỉnh Hòa Bình có 632 đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có 531 đơn vị sự nghiệp Giáo dục Đào tạo; 16 đơn vị sự nghiệp y tế; 16 đơn vị sự nghiệp Văn hóa, Thể thao và Du lịch; 2 đơn vị sự nghiệp thông tin, 2 đơn vị sự nghiệp khoa học, 65 đơn vị sự nghiệp kinh tế và các sự nghiệp khác. 100% đơn vị được giao quyền tự chủ đã xây dựng và ban hành Quy chế quản lý, sử dụng tài sản công, đồng thời, gửi cơ quan tài chính cùng cấp để theo dõi, kiểm soát. Đồng thời, chủ động sử dụng các nguồn tài chính được giao tự chủ trong chi đầu tư và chi thường xuyên, bao gồm nguồn thu từ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công, nguồn thu phí được để lại chi theo quy định, nguồn thu hợp pháp khác. Qua đó, kinh phí ngân sách nhà nước giao được sử dụng hiệu quả hơn, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng nguồn thu, tiết kiệm chi, nâng cao thu nhập cho cán bộ.
Đến nay, 100% đơn vị đã chuyển giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính, tổ chức bộ máy. Trong đó có 1 đơn vị đảm bảo toàn bộ chi phí thường xuyên và chi đầu tư; 35 đơn vị đảm bảo toàn bộ chi phí thường xuyên; 55 đơn vị được ngân sách nhà nước đảm bảo một phần chi phí hoạt động và 541 đơn vị được ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động.
Việc thực hiện chế độ tự chủ cũng tăng cường tính chủ động của thủ trưởng đơn vị trong công tác quản lý nhân sự và quản lý tài chính, tạo chuyển biến lớn trong cách nghĩ, cách làm của người đứng đầu đơn vị, mạnh dạn quyết định những công việc có lợi cho đơn vị trong khuôn khổ pháp luật, thẩm quyền được giao và nguồn kinh phí được cấp, nâng cao kỹ năng quản lý, chất lượng các dịch vụ công,... Mặt khác, việc giao cho các đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo hình thức đặt hàng đã góp phần sử dụng tiết kiệm có hiệu quả tài sản, cơ sở vật chất do nhà nước đã đầu tư, phát huy năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Từ đó, sẽ tạo tiền đề cho việc đổi mới phương thức từ hình thức giao dự toán theo biên chế sang hình thức giao dự toán theo kết quả cung cấp dịch vụ công. Năm 2019, kinh phí tiết kiệm của đơn vị sự nghiệp trên địa bàn tỉnh là 32.723 triệu đồng. Số kinh phí tiết kiệm trên, một phần được bổ sung nguồn vốn chi đầu tư phát triển, bổ sung tăng thu nhập và góp phần nâng cao trình độ, năng lực làm việc của cán bộ, viên chức, người lao động.
Bên cạnh những kết quả đat được, việc thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính của một số đơn vị còn chậm, chưa tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước với chức năng cung cấp dịch vụ công. Tiêu chí kết hợp việc đánh giá kết quả sử dụng kinh phí với kết quả thực hiện nhiệm vụ và chất lượng hoạt động khi giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm chưa có hoặc có nhưng chưa cụ thể. Nên số đơn vị đã thực hiện giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm chiếm tỷ lệ cao. Việc đổi mới cơ chế cấp phát, phân bổ ngân sách nhà nước theo biên chế trước đây sang cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công còn hạn chế. Trong tổng số 35 đơn vị được giao tự chủ 100% có 19 đơn vị thuộc khối tỉnh quản lý và 16 đơn vị khối huyện quản lý chủ yếu là các Ban quản lý đầu tư xây dựng các huyện.
Do đó, trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục xây dựng cơ chế để khuyến khích, tạo điều kiện, thiết lập môi trường hoạt động bình đăng, cạnh tranh cho các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia cung cấp dịch vụ sự nghiệp công. Quy hoạch mạng lưới các đơn vị sự nghiệp công theo ngành, lĩnh vực, danh mục dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước. Quy định tiêu chí, tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ công sự nghiệp và cơ chế giám sát, đánh giá, kiểm định chất lượng dịch vụ sự nghiệp công, hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Sở Tài chính tiếp tục triển khai phương án giao tự chủ về tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập theo hương giảm dần kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho các đơn vị, trên cơ sở giảm các chi phí đã được chuyển vào giá dịch vụ công với mức giao tự chủ. Xác định việc đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp là một quá trình, đòi hòi sự cố gắng, nỗ lực của các cấp, các ngành và sự chủ động, tích cực từ chính các đơn vị sự nghiệp. Có như vậy, công tác đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập thời gian tới mới đạt được kết quả theo kế hoạch đề ra./.
