Nói đến giáo dục huyện Đà Bắc là đồng nghĩa với những khó khăn của một địa phương có nhiều trường thuộc các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn và vùng lòng hồ sông Đà. Giao thông không thuận lợi, sự thiếu thốn về điều kiện sinh hoạt của giáo viên cũng như các trang thiết bị dạy học đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng giáo dục nơi đây.
Tuy nhiên, vượt qua nhiều khó khăn, 65 trường mầm non (MN), tiểu học, THCS trong huyện đã vươn lên thực hiện nhiệm vụ chính trị của mình. Đồng chí Ngô Văn Hưng, Chủ tịch công đoàn ngành GD &ĐT huyện chia sẻ: Ngành đã làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho CB, GV, NV, đồng thời triển khai, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, các CVĐ gắn với việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”... Đội ngũ CB, GV và học sinh các trường trên địa bàn đã bám sát nội dung các CVĐ, phong trào thi đua và triển khai, vận dụng vào điều kiện thực tiễn khá hiệu quả.
Tâm huyết đối với sự nghiệp “trồng người” của đội ngũ CB, GV được thể hiện bằng những việc làm thiết thực. Đã có 15 trường vươn lên là trường chuẩn quốc gia (trong đó có 2 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 là MN Hoa Mai, tiểu học Kim Đồng - thị trấn Đà Bắc). Xã Hào Lý là đơn vị đầu tiên của huyện có 3/3 trường đạt chuẩn quốc gia. Huyện đã có 2 giáo viên được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú; có giáo viên được công nhận dạy giỏi cấp quốc gia.
Nơi tận cùng vùng cao của huyện Đà Bắc, trường bán trú THCS Đồng Nghê đã dần khẳng định mình trong nâng cao chất lượng dạy và học, quản lý, động viên các em bám lớp, bám trường học tốt. Cũng từ nơi này, trường đã có giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Văn Chung từng đoạt giải nhì hội thi cán bộ quản lý THCS giỏi cấp tỉnh. Trường luôn được công nhận tập thể lao động xuất sắc. Trường MN Tu Lý A (xã Tu Lý) được biết đến nhiều khi từng là trường thuộc tốp 3 trường MN xuất sắc nhất của tỉnh. Chất lượng hoạt động của trường ngày một cải thiện. Đội ngũ CB, GV yêu nghề, mến trẻ, tạo được niềm tin của cộng đồng và các bậc phụ huynh. Trong phong trào thi đua của trường, cô Bùi Thị Hoa ở vị trí nào cũng khẳng định được mình. Lúc là giáo viên, luôn là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, khi làm công tác quản lý cũng chứng tỏ được mình bằng chất lượng công tác, cô từng đoạt giải cao tại hội thi cán bộ quản lý MN giỏi cấp tỉnh. Cùng với đó, cô Xa Thị Tuyết (trường MN Hoa Mai - thị trấn Đà Bắc), cô Xa Thị Vâng (MN Mường Chiềng), thầy Đinh Văn Khanh (PT dân tộc bán trú THCS Vầy Nưa)... hết lòng vì việc trường, việc lớp, đạt hiệu quả cao trong công tác chuyên môn. Trong giai đoạn 2010-2014, huyện có hàng trăm lượt giáo viên phấn đấu trở thành giáo viên dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Năm học 2013-2014, huyện đã có 155 giáo viên dạy giỏi cấp huyện; 16 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh (trong đó có 2 cô đoạt giải nhất) và nhiều giáo viên đoạt giải cán bộ quản lý giỏi cấp tỉnh. Đồng thời, đã có 332 học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp huyện và 22 giải học sinh giỏi cấp tỉnh. Năm học 2014-2015, tại kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 cấp tỉnh, huyện đã đoạt 26 giải.
Với những cố gắng đáng kể từ nhiều phía, năm 2014, trong số các trường trên địa bàn huyện, trường MN Hoa Mai (thị trấn Đà Bắc) và 1 cá nhân được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba; trường THCS Hào Lý được tặng bằng khen của Chính phủ, 2 cá nhân và 8 tập thể được UBND tỉnh tặng bằng khen. Đã có 32 trường được công nhận tập thể lao động tiên tiến, 106 cá nhân là chiến sĩ thi đua cơ sở và 404 cá nhân đạt danh hiệu lao động tiên tiến.
