Thị trấn Đà Bắc với dân số hơn 5.300 nhân khẩu, đời sống nhân dân ngoài sản xuất nông nghiệp còn dựa vào phát triển kinh doanh, dịch vụ. Tuy nhiên, nhiều năm qua tại trung tâm phát triển kinh tế xã hội của huyện lại đang xảy ra một thực trạng đó là người dân không có nước sinh hoạt hợp vệ sinh sử dụng hàng ngày. Điều đáng nói là năm 2007, tại địa bàn đã được triển khai xây dựng một công trinh nước sinh hoạt hợp vệ sinh với kinh phí hơn 7 tỷ đồng. Nhưng sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng được vài ba tháng đã phải dừng với lý do sập giếng khoan.
Chủ tịch UBND thị trấn Đà Bắc Nguyễn Huy Sướng cho biết, “Là thủ phủ của huyện, dân số đông nên được các cấp, các ngành quan tâm đầu tư xây dựng cho một công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Sau một thời gian khảo sát, thăm dò các cơ quan chức năng đã chọn được địa điểm thích hợp để xây dựng. Bao mong mỏi của người dân về một công trình nước sinh hoạt tầm cỡ như vậy sẽ có đủ nước hợp vệ sinh phục vụ nhân dân và bà con cũng sẽ không còn cảnh phải sử dụng nước giếng khoan để dùng trong ăn uống, giặt giũ hàng ngày. Sau khi hoàn thành, thời gian đầu vận hành chạy thử, nước về tới các hộ dân trong vắt, nhân dân vui mừng. Nhưng chẳng hiểu vì nguyên nhân gì mà chỉ được 3 tháng, nước hút từ dưới giếng (nơi đặt trạm bơm) lên đen ngòm, trông như nước bùn. Thế là, niềm vui ngắn chẳng tày gang, người dân địa phương lại quay về với việc sử dụng nước giếng khoan như thời gian ban đầu”.
Điều đáng buồn hơn, khi xây dựng trạm bơm các hộ dân nơi đây đã phải bỏ tiền ra mua các thiết bị để lắp đặt như đường ống nước, cút nước, đồng hồ...để chờ nước về. Việc công trình nước sinh hoạt đầu tư hơn 7 tỷ đồng bị bỏ hoang không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách mà còn thiệt hại cho cả nhân dân địa phương. Nước sinh hoạt hợp vệ sinh không có, đến nước giếng khoan cũng bị thiếu khi vào mùa khô. Bà Đinh Thị Thắng tiểu khu Liên Phương thị trấn Đà Bắc (nhà gần đường trung tâm thị trấn) tâm sự “nhìn con đường nhựa chạy qua thị trấn mới được xây dựng xong đẹp bao nhiêu, người dân nơi khác đến đây nghĩ chúng tôi sướng lắm. Có lẽ là vậy, trước đây con đường còn lầy lội, đi lại vất vả nên phát triển kinh tế của các hộ gia đình còn khó khăn. Nhưng từ sau khi con đường được hoàn thành đã tạo điều kiện nhiều cho người dân chúng tôi kinh doanh dịch vụ. Nhưng chỉ có điều nước sạch không có nên hàng ngày, người dân trong thị trấn phải dùng nước giếng khoan. Như gia đình tôi, phải đầu tư hơn 10 triệu đồng để đào một cái giếng khoan sử dụng hàng ngày chứ cứ đi xin nhiều hàng xóm cũng ngại lắm. Nhưng việc chắt chiu gom tiền để đào giếng khoan cũng phải có may mắn, nếu có tiền thuê người khoan gặp nơi không có nước thì lại phải khoan nơi khác. Nên có một số gia đình phải mất vài ba chục triệu đồng mới khoan được giếng nước sử dụng”.
Việc có nước giếng khoan sử dụng đối với một số người dân thị trấn Đà Bắc vẫn còn là hạnh phúc. Có nhiều gia đình không đủ tiền để đào giếng nên hàng ngày phải đi xin hàng xóm. Nhưng khi vào mùa khô, nước ít các gia đình này phải đi mua nước với giá 25.000 đồng/m3. Bà Bùi Thị Thi, tiểu khu Liên Phương cho biết, gia đình tôi không có giếng khoan nên cứ vào mùa khô hàng năm là lại phải đi mua từng khối nước về dùng. Do phải đi mua nước, nên phải dùng tiết kiệm không tốn kém. Nhưng mỗi mùa khô, gia đình tôi cũng mất vài ba trăm đến hàng triệu đồng để đi mua nước.
Hiện nay, công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh trên địa bàn thị trấn Đà Bắc vẫn bị bỏ hoang. Sân trước, sân sau của công trình đã được người dân vào trồng ngô, lạc. Khu nhà điều hành khóa kín cửa, không ai trông coi, máy móc bị hoen gỉ, xuống cấp.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Quách Tự Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, nguyên nhân dẫn đến việc công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh trên địa bàn tỉnh Hòa Bình phải ngừng hoạt động là do sập giếng khoan, không lấy được nước, hoặc nước hút nên đen ngòm như bùn không thể sử dụng được. Vì vậy, để có được nước trở lại thì bắt buộc phải làm lại từ đầu từ khâu khảo sát thăm dò nguồn nước, đất, thiết kế, thẩm định, đầu tư. Như vậy thì kinh phí cũng sẽ rất lớn. Hơn nữa, việc khoan được nguồn nước tại thị trấn Đà Bắc cũng không phải là chuyện dễ dàng.
