Tổng nguồn vốn huy động thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 là 25.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 723 tỷ đồng, nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác là 1.810 tỷ đồng; ngân sách địa phương là 854 tỷ đồng, vốn xã hội hóa khác trên 21.000 tỷ đồng. Từ nguồn vốn trên, tỉnh đã tập trung hoàn thiện, nâng cao các tiêu chí nông thôn mới; gắn với phát triển kinh tế- xã hội và phát triển hạ tầng.
Đến hết tháng 4/2024, toàn tỉnh có 80/129 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 62%; bình quân tiêu chí nông thôn mới toàn tỉnh đạt 16,2 tiêu chí/xã; có 28 xã nông thôn mới nâng cao, 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, có 75 Khu dân cư kiểu mẫu, 258 vườn mẫu. Không có xã đạt dưới 10 tiêu chí trên địa bàn tỉnh. Các địa cấp huyện, cấp xã đã đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới tiếp tục thực hiện xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, xã nông thôn mới kiểu mẫu, huyện nông thôn mới nâng cao.
Công tác Quy hoạch xây dựng nông thôn mới bước đầu đã đi vào cuộc sống, tạo được cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp hơn ở các vùng nông thôn và từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Việc thực hiện các quy hoạch nông thôn mới đã có tác động tích cực đến đời sống người dân nông thôn, góp phần hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bộ mặt nông thôn từng bước đổi mới. Đến nay có 129/129 xã, đạt 100% số xã đạt tiêu chí số 1 về Quy hoạch thuộc Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới. Tỉnh tiếp tục rà soát, triển khai thực hiện các tiêu chí Quy hoạch thuộc Bộ tiêu chí quốc gia, Bộ tiêu của tỉnh về xã nông thôn mới nâng cao, huyện nông thôn mới, huyện nông thôn mới nâng cao trên địa bàn tỉnh.
Hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển đồng bộ, hiện đại, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối các vùng miền. Trong đó, hạ tầng giao thông đã có bước phát triển mạnh; hạ tầng đô thị, công nghiệp, thương mại được đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư và có bước chuyển biến tích cực; hạ tầng nông nghiệp, thủy lợi, ứng phó biến đổi khí hậu, điện, giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ, thông tin - truyền thông, văn hóa - thể thao - du lịch được quan tâm đầu tư, tạo ra diện mạo mới cho tỉnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xóa đói giảm nghèo, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của Nhân dân. Đến nay đã có 88/129 đạt 68,2% xã đạt tiêu chí số 2 về Giao thông thuộc Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới. Có 100% xã đạt tiêu chí số 3 về Thuỷ lợi và phòng, chống thiên tai, có 100% xã có hệ thống điện đảm bảo cho sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt… tại các địa phương, có 84/129, đạt 65,1% xã đạt chuẩn tiêu chí số 5 về Trường học và 127/129, đạt 98,5% xã đạt chuẩn tiêu chí số 14 về Giáo dục và Đào tạo. Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, chợ an toàn thực phẩm cấp xã tiếp tục được đầu tư. Các chợ trung tâm, chợ đầu mối, trung tâm thu mua - cung ứng nông sản an toàn cấp huyện; trung tâm kỹ thuật nông nghiệp; hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại.
Tỉnh thực hiện Chương trình nông thôn mới gắn với thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; triển khai mạnh mẽ Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số, thích ứng với biến đổi khí hậu; nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp hiện đại, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các hệ thống kết nối, xúc tiến tiêu thụ nông sản và đa dạng hoá hệ thống kênh phân phối. Trong đó ưu tiên phát triển thương mại điện tử; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thương mại nông thôn gắn với việc đáp ứng các tiêu chí cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn và đáp ứng nhu cầu thị trường.
Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được triển khai gắn với lợi thế địa phương, chương trình mỗi xã một sản phẩm đã mang lại nguồn lợi về kinh tế, thu nhập bền vững cho người dân nông thôn. Đồng thời góp phần chuyển dịch nền sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, trở thành nguồn nội lực quan trọng trong phong trào xây dựng nông thôn mới. Đến nay, toàn tỉnh có 158 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Trong đó, có 2 sản phẩm OCOP tiềm năng hạng 5 sao; 32 sản phẩm OCOP hạng 4 sao và 124 sản phẩm OCOP hạng 3 sao. Tập trung chủ yếu vào nhóm sản phẩm đặc thù, thế mạnh của tỉnh được các khách hàng trong nước và quốc tế tin dùng như: Cam Cao phong, Bưởi đỏ Tân Lạc, Cá sông Đà, sản phẩm chế biến từ Măng nứa, Măng bát độ, nhóm Dược liệu như cao Cà gai leo, Cao xạ đen, du lịch cộng đồng, thổ cẩm dân tộc...
Công tác bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo cho Nhân dân được quan tâm. Tỉnh chú trọng lồng ghép triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn tỉnh đảm bảo hiệu quả.
Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp, ngành và sự chung sức của người dân, việc triển khai xây dựng nông thôn mới từ năm 2021 đến nay trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực. Qua đó, tạo tiền đề, động lực quan trọng để tỉnh hướng đến hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025./.
