1.Việc cập nhật, sửa đổi biểu mẫu vào hệ thống Phần mềm hộ tịch theo hướng dẫn tại Thông tư số 04/2020/TT-BTP, ngày 28/5/2020 của Bộ Tư pháp chưa được thực hiện, gây khó khăn cho công tác đăng ký hộ tịch. Do đó, đề nghị Bộ Tư pháp sớm có hướng dẫn và cập nhật, sửa đổi biểu mẫu theo quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký hộ tịch hiện nay.
2. Đề nghị có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp đăng ký hộ tịch cho người không còn giấy tờ, không có thông tin dữ liệu và không có quốc tịch để đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng này.
3. Quy định về thay đổi họ, tên của cá nhân tại điểm a khoản 1 Điều 28, Bộ Luật Dân sự 2015 không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác đăng ký hộ tịch. Đề nghị có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp trên.
Trả lời:
Tại Văn bản số 2943/BTP-VP ngày 12/8/2022 Bộ Tư pháp đã trả lời như sau:
1. Đối với nội dung “Việc cập nhật, sửa đổi biểu mẫu vào hệ thống Phần mềm hộ tịch theo hướng dẫn tại Thông tư số 04/2020/TT-BTP, ngày 28/5/2020 của Bộ Tư pháp chưa được thực hiện, gây khó khăn cho công tác đăng ký hộ tịch. Do đó, đề nghị Bộ Tư pháp sớm có hướng dẫn và cập nhật, sửa đổi biểu mẫu theo quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký hộ tịch hiện nay”. Đúng như cử tri đã phản ánh, thời gian qua việc triển khai thực hiện Thông tư số 04/2020/TT-BTP có một số nội dung chưa tương thích với Phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch. Ngày 30/5/2022, Bộ Tư pháp đã rà soát, hoàn thiện việc nâng cấp, kích hoạt và đưa vào sử dụng chính thức Phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch; đồng thời, có văn bản hướng dẫn sử dụng một số chức năng trên Hệ thống không có quốc tịch để đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng này”. Bộ Tư pháp xin ghi nhận kiến nghị của cử tri.
2. Đối với nội dung: “ Đề nghị có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp đăng ký hộ tịch cho người không còn giấy tờ, không có thông tin dữ liệu và không có quốc tịch để đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng này”. Việc đăng ký hộ tịch cho nhóm người không có giấy tờ và không quốc tịch khá phức tạp. Hầu hết những trường hợp này không có thông tin đầy đủ, thống nhất hoặc chưa xác định được quốc tịch hoặc không có giấy tờ cá nhân để cung cấp thông tin, dữ liệu. Thời gian vừa qua, Bộ Tư pháp đã tích cực phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương có liên quan để giải quyết quốc tịch, hộ tịch cho các trường hợp nêu trên, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong các hoạt động giao dịch. Do vậy, trong quá trình thực hiện đăng ký hộ tịch cho người dân, nếu có khó khăn, vướng mắc cụ thể, đề nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tại địa phương gửi văn bản để Bộ Tư pháp trao đổi, hướng dẫn đối với từng trường hợp cụ thể.
3. Đối với nội dung “Quy định về thay đổi họ, tên của cá nhân tại điểm a khoản 1 Điều 28, Bộ Luật Dân sự 2015 không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác đăng ký hộ tịch. Đề nghị có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp trên”.
BLDS năm 2015 được xây dựng với định hướng là luật chung của hệ thống pháp luật điều chỉnh các quan hệ được hình thành trên cơ sở bình đẳng, tự do ý chí, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm. Với vai trò nêu trên, BLDS năm 2015 quy định chung về quyền thay đổi tên của cá nhân trong một số trường hợp cụ thể, trong đó có trường hợp việc “sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó”. Trình tự, thủ tục thay đổi hộ tịch (thay đổi tên) đối với trường hợp nêu trên sẽ do Ủy ban nhân dân xã nơi thực hiện việc đăng ký khai sinh trước đây thực hiện theo quy định tại Điều 27 Luật hộ tịch năm 2014, Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật hộ tịch và Thông tư số 04/2020/TT-BTP ngày 28/5/2020 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP. Bộ Tư pháp xin ghi nhận kiến nghị của cử tri. Trong quá trình triển khai thi hành BLDS năm 2015 và đăng ký hộ tịch, Bộ Tư pháp tiếp tục tổng hợp để sửa đổi cho phù hợp./.
