Các chương trình, dự án, chính sách của Đảng và Nhà nước ban hành đối với các xã, thôn vùng đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nhằm thực hiện chính sách an sinh xã hội góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội xóa đói giảm nghèo, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo sự gắn kết giữa các dân tộc. Tuy nhiên, sau khi các địa bàn không thuộc diện khó khăn theo Quyết định số 861 của Thủ tướng Chính phủ đã ảnh hưởng không nhỏ đến chế độ, chính sách của đối tượng đang được thụ hưởng, tập trung chủ yếu vào các chính sách an sinh xã hội, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang đang công tác tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.
Chính sách Bảo hiểm Y tế người dân tại địa bàn đặc biệt khó khăn, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, hoặc khi nghỉ hưu…trong khi đó các đối tượng này vẫn đang thực hiện nhiệm vụ ở địa bàn các thôn, xã với khối lượng công việc nhiều (do sáp nhập đơn vị hành chính), tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn tiềm ẩn, diễn biến phức tạp; tình hình thiên tai, dịch bệnh ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn sau khi Quyết định 861 có hiệu lực nay không còn được hưởng các chế độ chính sách an sinh xã hội; tổng số đối tượng bị tác động ảnh hưởng là trên 172 nghìn người, dự kiến kinh phí ngân sách Nhà nước hỗ trợ cho các xã, thôn đặc biệt khó khăn giảm khoảng 253 tỷ/6 tháng. Đặc biệt đối với chính sách an sinh xã hội ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn sau khi thực hiện Quyết định 861 vẫn còn nhiều đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, do đó việc cắt giảm Thẻ BHYT đột ngột sẽ gây khó khăn cho nhiều gia đình….Việc thực hiện phân bổ mức chi thường xuyên theo tiêu chí phân định 4 vùng dân số và áp dụng phân loại xã theo QĐ 861 thì ngân sách hàng năm của tỉnh giảm khoảng 319 tỷ đồng. Sau khi thực hiện Nghị quyết 830/2019 của UBTVQH14 về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì tỉnh Hòa Bình giảm 01 đơn vị hành chính cấp huyện và 59 đơn vị hành chính cấp xã; do vậy định mức phân bổ mức chi quản lý hành chính toàn tỉnh giảm trên 70 tỷ đồng/năm.
Với sự thay đổi trên, để thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025, UBND tỉnh kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương khẩn trương ban hành Thông tư, văn bản hướng dẫn cụ thể nội dung của các dự án thuộc Chương trình để làm căn cứ tổ chức triển khai thực hiện; Phân bổ nguồn vốn trung hạn của Chương trình để địa phương có cơ sở triển khai thực hiện. Tỉnh kiến nghị với Chính phủ cho phép tiếp tục thực hiện các chế độ, chính sách đã ban hành để đảm bảo an sinh xã hội và khuyến khích đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và các lực lượng vũ trang đang thực hiện nhiệm vụ ở các địa bàn khó khăn tại QĐ 861. Đề nghị Ủy ban Dân tộc có hướng dẫn cụ thể về xác định địa bàn, đối tượng thụ hưởng các chính sách dân tộc trong giai đoạn 2021 – 2025 đối với các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới./.
